Maarten Luther

Het ware te wensen, dat alle lezers van ons blad op 31 October een wijle met hun gedachten vertoefden bij den groten Reformator Maarten Luther. Die datum moest zo bekend zijn bij ons, dat het een vanzelfsprekendheid was: 31 October — Hervormingsdag.

Wat zijn Gods wegen toch wonderlijk! „Het zwakke der wereld heeft God uitverkoren, opdat Hij het sterke zou beschamen; en het onedele der wereld, en het verachte heeft God uitverkoren, en hetgeen niets is, opdat Hij hetgeen iets is, te niet zou maken."

Een arme mijnwerkersjongens, in 1483 te Eisleben in Saksen geboren, zou in Gods kracht de man worden, die de Pauselijke Stoel deed beven, en waarvan gesproken zou worden de eeuwen door tot op dit moment toe. De oudste jongen van Hans Luther en Gretha Ziegler zou geen mijnwerker worden, maar moest gaan leren op de uitmuntende school te Eisenach, waarop meestal jongens gingen van niet-rijke mensen.

Het schoolgeld en de boeken kunnen nauwelijks betaald worden. Kost en kleding moeten ze zelf maar vast zien te krijgen, en daarom behoort Maarten tot de „brokkenjagers", die hun bedelliederen voor de deuren der rijken zingen: „Here, sente Lucas, nu stant mi bi, Ende sente Marcus des bidde ic di, Dat Ghi mijn arme siel verblijt."

Hoort ge wel, hoe Rooms Luther is?

Een zekere mevrouw Cotta ontfermt zich over hem: Maarten wordt als kind opgenomen in het huis van een rijk koopman.

In 1501 wordt hij ingeschreven als student aan de universiteit te Erfurt. Na 4 jaren is hij Doctor in de rechten, waarna hij zich zal bekwamen tot advocaat. In die studietijd vindt hij in de universiteitsbibliotheek een Bijbel. Wat zet de student ogen op! Hij weet niet anders uit de Bijbel dan de Evangeliën. Hij ziet nu dat er nog meer boeken staan in het N. Testament, en er is ook nog een Oude Testament! Het Woord van God doet steeds z'n kracht: Het keert nooit ledig weder. Er komt onrust in Maartens ziel, en als straks zijn vriend plotseling sterft en de bliksem vlak bij hem inslaat, dan barst hij uit: „Help mij, Sint Anna, ik zal monnik worden!"

Als broeder Augustinus wordt hij opgenomen in het Augustijner klooster te Erfurt. Twee jaren later (2 Mei 1507) wordt hij priester. Maar hoe stipt hij ook leeft, hoe hij ook bidt en vast en zichzelf kastijdt, er is nog steeds geen vrede in zijn hart.

De inspecteur van de Augustijner-kloosters, Johannes von Staupitz, vraagt: „Hoe zijt gij zo treurig, broeder Augustinus?"

„Ach meneer, waar moet ik het zoeken; gij weet niet, hoe beangst ik ben," is het antwoord.

„Gij weet niet," gaat Von Staupitz voort, „hoe goed en hoe nodig deze angst voor je is, broeder, anders groeit er niets goeds uit je. Je hebt zoveel strijd, omdat God iets van je wil maken."

Ijveriger dan ooit leest Luther nu in de Bijbel.

De keurvorst van Saksen, Frederik de Wijze, roept den geleerden monnik in 1508 naar Wittenberg om aan de hogeschool les te geven in de theologie. Drie jaren achtereen geeft hij nu les aan de studenten. 's Zondags preekt hij in de Kloosterkerk voor een aandachtig gehoor. Deze drukke tijd wordt onderbroken door een reis naar Rome, waar Luther weinig vroomheid vindt, maar des te meer verkeerde dingen. Geen vrede brachten zijn boetedoeningen, waaronder het beklimmen van de Pilatustrap.

Als hij na acht weken in Wittenberg is weergekeerd, neemt hij zijn werk weer op. In 1512 wordt hij doctor in de theologie en bestudeert hij met zijn studenten de Psalmen en daarna de Romeiner-brief. In die tijd gebeurt het, dat de Heilige Geest het hart van Luther verlicht en als een flits door de ziel van den hoogleraar de woorden dringen: „De rechtvaardige zal door het geloof leven."

„Hoe wonderbaar is Gods getuigenis! Dies zal mijn ziel dat ook getrouw bewaren, Want d'oop'ning van Uw woorden zal gewis, Gelijk een licht, het donker op doen klaren."

De Hervorming was begonnen! In het hart van Luther. De Heere had het instrument tot de Hervorming geprepareerd. Nu zal de Hervormer ook van dat licht moeten getuigen, want o, wat een duisternis rondom hem: bij de monniken, bij de abten, in kerk en klooster, bij de burgers en de boeren. De inhoud van Luthers prediking wordt nu: het geloof in Christus!

Is het te verwonderen, dat Luther straks tegen de aflaat te keer gaat? De aflaatkramer Tetzel zal ook in Saksen komen met zijn papieren van den Paus, die geld nodig heeft voor de St. Pieterskerk te Rome. Voor geld is alles te koop: vergiffenis van zonden, hoe groot ze ook zijn; zelfs verlossing uit het vagevuur.

Frederik de Wijze is 't met Luther eens, dat er in Saksen geen aflaathandel zal geschieden. Luther moet er tegenin gaan met alle kracht die in hem is. Hij schrijft zijn bekende 95 stellingen, tegen de aflaat, en slaat ze aan de deur van de slotkapel te Wittenberg op de 31ste October 1517. Morgen, 1 November, is het Allerheiligen. Dan zal het druk zijn in Wittenbergs kerk. En het toegestroomde volk leest:

Art. 1. Als onze Heer en Meester Jezus Christus zegt: Doet boete, enz., dan wil Hij, dat het ganse leven van de geloovigen op aarde een gestadige en onophoudelijke boetedoening moet zijn.

Art. 6. De paus kan geen schuld vergeven dan alleen en in zoverre, dat hij verklaart en bevestigt, wat door God vergeven is.

Art. 21. Derhalve dwalen die aflaatpredikers, die zeggen, dat door de pauselijke aflaten de mens van alle straf verlost en behouden wordt.

Art. 32. Allen zullen met hun leermeesters voor eeuwig verdoemd worden, die geloven, dat ze door aflaatbrieven zeker zijn van hun zaligheid.

Art. 36 leder Christen, die waarlijk berouw en leed over zijn zonden gevoelt, heeft volle vergeving van zijn schuld, welke hem ook zonder aflaatbrieven is toegezegd.

(Slot volgt).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen