Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De wereld in huis

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De wereld in huis

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

De EO-Jongerendag ligt al weer even achter ons. Het is één van de momenten waarop de EO sterk in de belangstelling staat. Dat gebeurde het achterliggende halfjaar wel vaker. De uitspraken vanAndries Knevel over de scheppingsdagen en de schorsing van medewerker Arie Boomsma zorgde voor flink wat commotie. Is er een rode draad te bespeuren in deze gebeurtenissen? En wat betekent dat voor onze verhouding ten opzichte van de EO?

In 1991 schreef de toenmalige EOdirecteur Andries Knevel het boekje "De wereld in huis". Daarin schreef hij over het tv-gebruik in christelijke kringen. De resultaten waren onthutsend. Alles wat God verboden heeft en waar 's zondags in de kerk tegen gewaarschuwd wordt, wordt in de week kritiekloos bekeken', zo vatte Knevel zijn bevindingen samen.

Ondanks de sombere berichten ging de EO door om op televisie haar boodschap te laten zien. In het riool van de wereld wil de omroep de parels van Gods Woord niet weghalen. De omroep heeft immers een missie: Jezus bekend maken aan een verloren wereld. Lukt dat de omroep ook?

EO-Jongerendag

Op zaterdag 13 juni werd de jaarlijkse EO-Jongerendag gehouden. Ook deze dag staat in het verlengde van de visie van de EO. Enkele tienduizenden jongeren worden elk jaar bereikt met een mix van samenzang, toespraken en het optreden van artiesten. De jongerendag werd voor de 35'' keer gehouden.

Presentator van het eerste uur Jan van den Bosch vertelde in het RD dat de sfeer tijdens de dag wel wat veranderd is. De eerste keren werden er nog onberijmde psalmen gezongen. Er was een koor met orgelbegeleiding. Inmiddels zijn de psalmen verdwenen uit het programma. Of zou er mogelijk nog eens één gezongen worden? De begeleiding van de zang gebeurt nu door bands die veel geluid produceren. En dan zwijgen we maar over het optreden van de artiesten. Zij doen weinig onder voor een popconcert. De bands gebruiken puur wereldse muziekstijlen en hebben daar geen probleem mee. Met elke muzieksoort kun je God prijzen, zo vinden de artiesten.

Wat is er aan de hand met de EO-Jongerendag? Het boekje van Knevel uit 1991 geeft een antwoord: "De wereld in huis". Door een werelds programma aan te bieden trekt de EO veel jongeren naar het Arnhemse Gelredomestadion. Zonder de bands zou de dag niet zoveel publiek trekken. De meesten van de jongeren, zo zeggen ze zelf, komen niet voor de toespraken, maar voor de artiesten.

Het klinkt niet zo vriendelijk, maar de EO-Jongerendag is gewoon een werelds feest met een godsdienstig sausje. Dit jaar werd de dag voor het eerst 's middags en 's avonds gehouden. Dat betekent wel een stapje dichter bij Gods dag! Er zit nog maar een nachtje - hoe laat waren de jongeren uit alle delen van het land thuis? tussen de snoeiharde muziek van de bands en de psalmen die in de kerk worden gezongen. Is het vreemd dat jongeren op zo'n manier van de kerk vervreemden? In de kerk is het tenslotte maar 'saai' en 'somber' vergeleken met de uitbundige sfeer van de EO. Als de wereld in huis wordt gehaald, helpt de EO mee om de kerken uit te hollen.

Kijkcijfers

Binnen het omroepstelsel draait haast alles om kijkcijfers. Programma's die onvoldoende luisteraars en kijkers trekken leggen het af en worden niet meer uitgezonden. Binnen dit stelsel functioneert ook de EO. De omroep vwl de missie hoog houden om het Evangelie te verkondigen, maar in de praktijk is daar niet zoveel ruimte voor, zeker niet tijdens de piekuren van de dag waarop veel tv wordt gekeken. Om tijdens die uren uit te zenden moet de omroep programma's maken die ook wereldse mensen aanspreken. Programma's dus die opzien baren, die aantrekkelijk zijn, die de moderne mens prikkelen om te kijken.

Twee daarvan haalden het nieuws. Eén is een serie over de dood die eind vorig jaar werd aangekondigd. Een oud geel Fiatje met een blankhouten doodskist erop ging het land door om zo gesprekken over de dood uit te lokken. Bekende Nederlanders kregen de gelegenheid om voor de camera hun eigen kist te versieren. Op een luchtige manier werd het onderwerp aan de orde gesteld. 'De dood hoort bij het leven en mag dus een onderwerp zijn voor gesprek', zo motiveerde de presentator.

Als we zo'n programma even op ons in laten werken, huiveren we. Moet de dood op zo'n manier een plaatsje krijgen in een tv-programma? Is het besef weg dat een doodskist een stille getuige is dat iemand in de eeuwigheid is? Eeuwig wel of eeuwig wee? Noemt de omroep zo'n tegenwerping muggenzifterij? Of geeft het boekje van Knevel uit 1991 antwoord: "De wereld in huis."

Prikkelend

Een programma dat mogelijk nog meer opzien baarde, is "40 dagen zonder seks". Echt een thema om de kijkcijfers op te krikken. Opnieuw kreeg het programma een warme aanbeveling van de omroep. Ook dit past in de missie, zodat mensen gaan nadenken over het onderwerp seksualiteit.

Nu is dat laatste hard nodig, maar de manier waarop is wel van groot belang. Is het niet wrang dat het programma gepresenteerd werd door een EO-medewerker die zelf samenwoont en die zichzelf - schaars gekleed- leende voor een fotoreportage in een homoblad? De EO heeft de actie van zijn medewerker 'afgestraft' met een schorsing die later flink werd ingekort. Boomsma mag zijn gang weer gaan met een tweede seizoen van zijn programma. 'Juist omdat we weten van Jezus' liefde durven wij de wereld op deze wijze in te stappen', zei hij zelf in een interview met het RD.

Onstellend toch, als zelfs bij zulke prikkelende programma's de Naam van de Middelaar erbij gehaald moet worden. Zijn er geen grenzen meer? Of zijn dit allemaal vruchten wanneer de titel van Knevels boek het doen en laten van de EO doortrekt?

Scheppingsdagen

Over het programma waarin Andries Knevel onderuit ging, kunnen we kort zijn. In het kader van het Darwdnjaar deed Knevel nogal forse uitspraken over de scheppingsdagen. De schepping in zes dagen behoort niet meer tot zijn overtuiging. Publiekelijk betuigde hij nadien zijn excuses dat hij zijn achterban zo geschokt had. Dat willen we graag aanvaarden. Blijft wel staan dat Knevels opvattin­ gen over de scheppingsdagen behoorlijk opgeschoven zijn. Hoe komt dat? Is hij beter na gaan denken over de Bijbel, of laat hij zich meer leiden door wat de wetenschap op zijn bordje legt? Nu is dat laatste niet gering. Studenten aan universiteiten hebben het moeilijk als ze willen blijven geloven in wat we lezen in Genesis 1. De wereld van de wetenschap rekent niet alleen radicaal af met zes scheppingsdagen, maar met het hele geloof dat God hemel en aarde uit niets heeft voortgebracht.

Het lijkt erop dat Knevel ook de wereld van de wetenschap in huis heeft gehaald. Zelf is hij niet bang

"De wereld in huis" geldt niet alleen voor het medium televisie. De titel is breder toepasbaar.

voor een hellend vlak, zo geeft hij aan. 'ledere dag dat ik studeer, word ik een stukje geloviger', legde hij uit. En toch, als we de deuren openzetten voor de wereld, komt deze er wel in en niet meer uit. "De wereld in huis" geldt niet alleen voor het medium televisie. De titel is breder toepasbaar.

Remonstrants

De EO beseft zelf ook dat er allerlei veranderingen zijn geweest. Maar de missie en de boodschap zijn hetzelfde gebleven, zo horen we de directie keer op keer verzekeren. Wat is die missie? 'De liefde van God zichtbaar maken', zo verwoordde EO-directeur Jaap Kooij onlangs. Zijn collegadirecteur Arjan Lock voegde eraan toe: 'Het Evangelie van Jezus Christus handen en voeten geven'. De directeuren -beiden afkomstig uit de Gereformeerde Gemeenten- geloven stellig dat de omroep deze drijfveer heeft en zal houden. Hoe vertaalt zich dat in de praktijk?

Het klinkt vervelend, de EO is er niet blij mee, maar het vertaalt zich steeds maar weer in een oppervlakkige remonstrantse boodschap. De voormalige EO-voorzitter ds. A. van der Veer verweet het RD eens dat ze het verwijt van arminianisme in stand houdt. Wel, het 'verwijt' is niet meer dan een nuchtere vaststelling. Of is de boodschap van de laatste EO-Jongerendag niet remonstrants? 'Het enige wat je moet doen, is je hart openstellen', zo zei spreker Henk Stoorvogel tot de vele duizenden jongeren. Hij vervolgde: 'Als je zegt: 'Jezus, ik wil achter U aan', ga je zo staan'.

Zijn toespraak sluit naadloos aan bij wat de EO al vele jaren verkondigt: Jezus stierf voor alle mensen, wie de stap in het geloof zet, is gered. Je komt naar voren, je meld je bij het Nazorgteam, zij bidden voor je en heten je welkom in de 'familie van God', zoals het genoemd wordt. Remonstrants? De remonstranten zouden geschokt zijn als het Evangelie zo populair werd verwoord als de EO dat doet!

Spiegel

De boodschap van de EO-Jongerendag is in 35 jaar niet veranderd, zo stelde oud-presentator Van den Bosch. Hij zou wel eens gelijk kunnen hebben. Zou dat de reden zijn dat er binnen onze gemeenten altijd een grote huiver is geweest voor de EO? Ik citeer uit de Saambinder van 19 oktober 1972 waar ds. R. Boogaard een stukje over de EO schreef Kort en bondig schreef hij: 'De grondslag van de EO deugt evenmin'.

Het slot van het artikel is nog steeds de moeite waard om te overdenken. Ds. Boogaard waarschuwt daar voor de listen van de satan die niet alleen met puur wereldse programma's mensen meesleept naar het eeuwig verderf, maar ook met 'zogenaamde evangelische programma's'.

Maar hij houdt ook zichzelf de spiegel voor, een spiegel die na bijna 37 jaar nog actueel is: 'Waar komt het vandaan dat de wereld zo de overhand onder ons krijgt? Is het niet omdat er zo weinig waarachtige beleving is van de praktijk der godzaligheid? Zo weinig een wandel in de tere vreze Gods? Zo een in velerlei opzichten een gelijkvormig worden aan de wereld? Daardoor wordt de Heilige Geest bedroefd en daarom gaat er zo weinig kracht uit van het werk Gods'.

Middelburg,

ds. J.M.D. de Heer

Dit artikel werd u aangeboden door: De Saambinder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 30 juli 2009

De Saambinder | 16 Pagina's

De wereld in huis

Bekijk de hele uitgave van donderdag 30 juli 2009

De Saambinder | 16 Pagina's