IN ZIJN ARM DE LAMMEREN

Ik ben me ervan bewust niet de eerste te zijn die het boek „In Zijn arm de lammeren" recenseert. Dat maakt m'n taak enerzijds gemakkelijker: je kunt wat gedachten overnemen, of althans voortbouwen op wat al eerder werd opgemerkt, maar anderzijds ook moeilijker, omdat het na aandachtige lezing van al de recensies niet meevalt nog iets nieuws te zeggen. Dat hoeft ook eigenlijk niet, want het moet de recensent te doen zijn om het te bespreken boek en niet om eigen originaliteit.

Ongetwijfeld is het je opgevallen dat praktisch alle recensies zo lovend zijn. Je bent dan wat sceptisch gestemd en je vraagt je af of het niet allemaal een tikje te uitbundig, te kreterig is.

Toch kan ik me dit enthousiasme na lezing van het boek heel goed voorstellen. Het is een ontroerend boek. En elke recensent wil het boek daarom bij de mensen brengen.

Laat ik daar dan maar meteen een poging toe doen: ik zou graag zien clat dit boek door ons allemaal gelezen werd.

Dat kan echt niet zo gauw gezegd wor-

den. Maar nu wel. Daarom geneer ik me een beetje pas nu met een recensie in ons blad te komen.

Iedereen kan dit boek lezen. Jongeren staan nog niet zo ver van hun eigen kinderjaren af om Fransje in zijn doen en laten' te kunnen volgen. Jonge vaders en moeders, zelf in de kleine kinderen, zullen Fransjes moeder moeten toegeven dat het niet meevalt de juiste antwoorden te geven op indringende vragen die het kind stelt. Misschien is het boek een stimulans voor hen om meer aandacht te besteden aan de godsdienstige zijde van de opvoeding van hun kinderen. Ze zullen' dan merken, net als moeder Westrate, dat het in eigen kracht nooit kan Ouderen zuilen mischien met ontroering kennis nemen van bepaalde dingen in Fransjes leven, die zij ook eenmaal in hun jonge kinderen opmerkten of misten.

Maar wie het ook leest, voor allen zal het een boek zijn met een duidelijke boodschap: Gods genade verheerlijkt in een' jong mensenleven.

De schrijver heeft er een lijvig boek van gemaakt. De geschiedenis zelf is echter gauw verteld: het laatste levensjaar van Fransje Westrate, een jongetje uit een Zeeuws gezin dat reeds op 4-jarige leeftijd sterft en in clat jaar steeds meer en steeds duidelijker getuigenis aflegt van Gods werk in zijn hart; de avonturen (voor volwassenen dikwijls avontuurtjes) die hij beleeft; de gebeurtenissen, mensen en voorwerpen die indruk op hem maken; zijn vader en' moeder in hun opvoedings-en vele, vele andere zorgen; zijn broers en zusters met hun eigen karakter; de schok die de dood van dit ventje teweeg bracht in het gezin Westrate.

In het boek komt slechts één tekening voor, die steeds opnieuw wordt gevarieerd. We zien daarop: suikerbeestjes, een cactusplant, een jampotje met varkensblaas, een kinderbijbel, een vogelkooi, een pijl en boog, een potje van aardewerk, een bos pluimen. Dat zijn zo de voorwerpen clie Fransje in hoge mate interesseren, en waar meestal een spannend verhaal aan vast zit.

Aan een aantal losse gegevens heeft een schrijver echter nog niet veel. Het zijn hooguit de stenen voor het gebouw dat hij wil gaan optrekken. Het cement is er echter ook! En dat is de gave die het ware schrijver-zijn kenmerkt: sfeer scheppen en levende mensen kunnen beschrijven. Lambregtse verstaat deze kunst uitnemend. Ik verbaas me erover clat zijn eerste grote verhaal direkt al zo'n grote overtuigingskracht bezit. Vooral Fransje zelf, vader, moeder en Kee van Kapelle zijn gaaf gekarakteriseerd. Ik acht het echter een verdienste van de schrijver dat ook de overige figuren beslist niet verwaarloosd zijn.

De schrijver is voorts een knap psycholoog. Laat de eerste twee bladzijden eer.s op je inwerken. Wat is dat prachtig gezien vanuit een jongetje van 3 jaar. Wat meet Lambregtse hier dicht bij het kind zijn gaan staan, om aandacht te hebben voor alles wat zo'n ventje op zolder belang inboezemt. Hoe gaaf is b.v. ook vader getekend in zijn kortaangebondenheid die de drukte met zich meebracht, moeder in haar eenvoudigheid en bezorgd-zijn, Kee van Kapelle in haar zuivere geloofshouding.

Zo geeft Lambregtse het gehele boek door blijk van een treffende kijk op de kinderziel, maar ook van een verantwoorde visie op de wereld der volwassenen.

Ik heb echter juist in psychologisch opzicht één bezwaar tegen enkele gedeelten uit dit boek, n.1. daar waar de schrijver psychologie begint te doceren. Hij vindt het n.I. soms nodig om, los van het verhaal, bepaalde verklarende kanttekeningen te maken bij Fransjes doen en laten.

Vooral in de eerste hoofdstukken komt deze fout nogal eens voor; later praktisch niet meer. Laat ik het met een voorbeeld verduidelijken.

Op blz. 13 weigert Fransje een suikerbeest te geven aan zijn zus Wantje. De schrijver vervolgt dan: „Deze weigering is echter geen gevolg van gierigheid... Maar Fransje kan eenvoudig niets anders doen dan weigeren. Zijn geluksgevoel is nog steeds niet verzadigd, evenmin als zijn bezittersvreugde. De diepste reden voor zijn weigering ligt echter in zijn uitermate sterk ontwikkeld saamhorigheidsgevoel." etc. In technisch opzicht is dit een vrij ernstige fout, want in een verhaal dient het verhaal zélf te overtuigen en kunnen verklaringen, althans op deze direkte wijze door de schrijver zélf, gemist worden.

Eigenlijk heb ik al te lang stilgestaan bij dit negatieve punt. Ik ben veel te blij met de verschijning van dit boek. Ik ben er nl. van overtuigd dat dit boek een funktie heeft in onze kring. Wat is n.1. onze lectuur meestal? Ik zie teveel verpleegsters-en' Margrietromannetjes

in onze gezinnen. Dat is jammer, want deze lectuur stompt geest en gevoel af. Wat steekt dit boek hier dan gunstig bij af! Niet spannend, zegt iemand? Heus, er is in dit boek voldoende spanning, maar een zodanige dat ze niet van de ontroering is te scheiden. Ja maar, 't zal wel te vroom zijn hoor! Juist, vroom, dat is het, maar dan wel op een zuivere en overtuigende manier. Ik heb zelden een boek in dit genre gelezen, waarin het werk Gods zo onopgesmukt, zo rein werd uitgebeeld. Want in Fransje, dat zegt Lambregtse zelf in het voorwoord van zijn boek dat hij allegorisch noemt, wordt het beeld getekend van al Gods kinderen. Fransje vond alles zo mooi op de wereld, maar er was een verlangen in hem ontstaan naar de Heere Jezus, om altijd bij Hem te zijn. Dat verlangen won het tenslotte van al zijn genoegens en verlangens hier.

En wat wordt het milieu waarin Fransje opgroeide, prachtig getekend. Ik heb nog nooit een dergelijk boek gelezen (misschien is het er wel, maar ik ken het niet), waarin de bevindelijke vromen zo sympathiek en zo juist, met innerlijk begrip, worden gekarakteriseerd. We zien vader en moeder in hun geloofsstrijd; de bekommerden. We zien Kee als de doorgeleide verzekerde christin. Maar ze spreken hun bekommerd-of verzekerd-zijn niet uit in lange monologen; trouwens, Kee kent ook haar aanvechtingen. Het zijn echte, levende mensen gebleven.

We maken twee typen van prediking mee: die van Ds. Steenhouwer en die van Ds. Kok. Vader is niet tevreden als hij de eerste gehoord heeft, maar weet het geen naam te geven. Kee wel: een rijke Christus voor een arme zondaar werd er teveel in gemist.

We maken tenslotte de geloofscrisis van vader mee; als Fransje nog opgebaard staat en vader 's morgens nog wat werk verricht, breekt de storm in Westrates hart los. Ik kan dit niet navertellen. Ik ben er wel van overtuigd, dat alleen iemand die dit zelf heeft meegemaakt, het zó kan beschrijven. Een ontroerend hoogtepunt van het boek.

En dan het sterven van Fransje. Zoals Ds. Hegger pas nog schreef: een kunst om dan niet melodramatisch te worden. Ook hier is alles beheerst, en met het vertroostende licht van Fransjes kinderlijk verlangen naar een beter vaderland.

Ik laat het hierbij. Ieder zal z'n eigen hoogtepunten in dit boek wel vinden. We doen onszelf te kort, als we het ongelezen laten!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen