TER OVERWEGING

C.H. Spurgeon, Een rots om in te wonen. Dagboek bij de bijbel. Uitg. Den Hertog Houten 2004, 373 blz., € 17,50.

en Jouw reisgids. Dagboek voor jongeren aan de hand van Van Brakels Redelijke godsdienst. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2004, 365 blz., € 17,50.

Het eerste (dag)boek is van de bekende prediker Spurgeon, en toch ook weer niet. Ik bedoel daarmee dat er korte stukjes zijn gemaakt van gedeelten van gehouden preken, Vervolgens zijn deze stukjes zo achter elkaar gezet, dat ze in lijn met het kerkelijk jaar bruikbaar zijn. De bewerker, N.A. Eikelenboom te Woerden, heeft lezingen uit de Schrift onder de stukjes gezet. Daar is niets op tegen, maar daarmee is het tegelijk meer geworden dan een tekst van Spurgeon. Een andere vraag is of stukjes van preken zomaar eruit gelicht kunnen worden, hoe zorgvuldig men dat ook doet. Daarmee wil ik niets afdoen aan de geestelijke waarde van wat nu voor ons ligt, slechts wil ik wijzen op de merkwaardige wijze van presentatie.

Het tweede boek is geredigeerd door de heer J.M. Vermeulen. Hij stelde een dagboek samen aan de hand van teksten uit de bekende dikke twee delen van Brakels’ Redelijke godsdienst. Voor de wijze van samenstellen van de teksten geldt eigenlijk hetzelfde bezwaar als bij het eerstgenoemde boek, terwijl ook hier geldt: er wordt duidelijk geestelijk richting gewezen.

Taalgebruik is zó aangepast, dat jongeren erbij kunnen; dat is een compliment waard.

J.M. Vermeulen, Het innigste verlangen. Uit het leven van ds. A. van der Meer. A. Otten en L. Vogelaar, Vij broden en twee visjes. Uit het leven van oefenaar L. Wijting. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2004, 300 resp. 191 blz., € 24,90 resp. € 22,50.

Tijdens een korte vakantie wandelden wij een tijdje geleden door Rijssen. Daarbij zagen we (opnieuw) de grote kerkgebouwen die iets laten zien van het grote aantal leden van reformatorische kerken dat deze plaats rijk is. In Rijssen liggen de voetstappen van ds. A. van der Meer en oefenaar L. Wijting. In de hierboven genoemde boeken treffen we hun levensbeschrijving aan, speciaal met het oog op de roeping die zij ontvingen. Deze werd openbaar in de Oud Gereformeerde Gemeenten. Ook komt er een stuk geschiedenis aan het licht van de gemeenten die ze dienden — dat was niet alleen Rijssen, zij het voor Wijting wel voor het overgrote deel van diens leven. Het is een stukje kleine kerkgeschiedenis, dat juist daarom zijn waarde heeft. Wel vind ik de beide boeken (het eerste nog meer dan het tweede) inhoudelijk meer breed dan diep. Ontroerend is dat bij allebei aandacht geschonken wordt aan de stimulans die wijlen uitgever Jules Bijl de auteurs gaf om te komen tot de levensbeschrijvingen van deze dienaren van God.

Ina Sipkes de Smit, Ik mis je zo en Nu de tijd je naam zal schrijven. Uitg. Ten Have Kampen 2004, ieder € 9,90.

‘Het verdriet gaat nooit over’, zegt degene die ooit iemand door de dood moest afstaan aan de Here. Als u zo iemand eens wilt bemoedigen, denk dan eens aan deze twee boekjes, vol met ontroerende, fijnzinnige woorden die het hart beroeren. Niet altijd zozeer vanwege de christelijke doorkijkjes (soms ook wel), maar wel vanwege het invoelingsvermogen van de auteur. Mooi geïllustreerd door Renate Otto.

Ds. J. de Jong, De opening van Uw Woorden. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2004, 80 blz., €7,50.

Al lange tijd was het bovengenoemde, bekende boekje uitverkocht. De uitgever heeft er goed aan gedaan een herdruk te laten verschijnen. Met grote fijnzinnigheid en geestelijk invoelingsvermogen heeft de emeritus-ziekenhuispredikant zijn overwegingen over een aantal bijbelpassages aan het papier toevertrouwd. Waard om op je in te laten werken en gesterkt door te worden.

Mirjam van der Vegt, Uit de schaduw. Tien homo’s over hun worsteling met geloof en kerk. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2004, 64 blz, € 8,90.

Het blijft een beladen thema in de gemeente: homofilie/homoseksualiteit. Daarom is het dapper dat tien gelovige homofielen uit de schaduw treden. Kennis nemen van hun gedachten en overweging kan alleen maar gebeuren met invoelingsvermogen van hun levenslange lichamelijke, psychische én geestelijke problematiek. En eerlijk gezegd: dat invoelingsvermogen is nog niet integraal in de gereformeerde gezindte aanwezig, zo blijkt uit sommige levensverhalen. Dat is uiterst verdrietig. Al te snel worden grote woorden gesproken, die hen deden ‘onderduiken’. Zo moet het onder ons niet toegaan! Tegelijk zit er een spanning in het boek, die eerlijk boven tafel komt en die te benoemen is onder de vraag: Wat vraagt God van hen (zoals van iedere christen)? Daar gaan zij verschillend mee om. Ergens las ik (blz. 59): ’Alle geboden zijn ondergeschikt aan het ene gebod van de liefde’. Daar zou ik over door willen praten, want kan dat betekenen dat het gebod van de liefde leidt tot een keuze, tegengesteld aan die geboden? Een klemmende vraag; en het beangstigende is dat het thema door allerlei ontwikkelingen in kerk en samenleving zo beladen is geworden en dat er zoveel puin van ondoordachte uitspraken te ruimen is, dat de ruimte voor oprecht gesprek heel klein is geworden. Nu is het mooie dat deze vragen door de aan het woord komende homo’s zelf ook gesteld én verschillend beantwoord worden. En ik dacht: misschien moeten zij eerst eens onderling, in de veilige beslotenheid, elkaar deze vragen stellen, voordat anderen er al te snel over spreken. Zou dat weer ruimte scheppen?

M. Golverdingen v.d.m., Om het behoud van een kerk. Licht en schaduw in de geschiedenis van de Gereformeerde Gemeenten 1928–1948. Uitg. Den Hertog Houten 2004, 302 blz., € 21,50.

In dit boek heeft ds. Golverdingen de resultaten van zijn doctoraalscriptie die hij in Apeldoorn verdedigde verwerkt en die tevens toegankelijk gemaakt voor een groter publiek. Het boek mag er zijn, zowel qua vormgeving, leesbaarheid als inhoudelijkheid. Het zal niet alleen voor leden van de Geref. Gemeenten een belangwekkend boek zijn; ook leden van de CGK zullen er met verwachting naar grijpen. Verschillende behandelde vragen raken immers de verhouding met onze kerken. Te denken is aan de wijze waarop de ‘leeruitspraken’ van 1931 op de tafel van de generale synode terecht kwamen, die leidden tot inhoudelijke verwijdering tussen de GG en de CGK. Te denken is ook aan de ontwikkelingen in de oorlogsjaren, waarin dr. Steenblok binnenkwam (daar komt ‘1953’ al in beeld), en waarin ook de aanzetten zichtbaar werden die later zouden leiden tot het vertrek van ds. R. Kok en een aantal gemeenten. Tot slot noem ik nog de positie van ds. Kersten door de jaren heen. De auteur geeft blijk van een grote innerlijke verbondenheid met de kerken waar hij predikant is, gepaard gaande aan een (soms echt wel pijnlijke) eerlijkheid. Die duurt het langst, en daarom is het de moeite waard dit boek echt inhoudelijk te verwerken. Al was het alleen maar op het punt van de doorwerking van persoonlijke karaktertrekken in het stelling nemen op kerkelijke vergaderingen!

Samuël Rutherford, Catechismus. Bevattende de kern van het christelijk geloof. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2004, 160 blz., € 12.95.

De heer J.A. Kloosterman zorgde voor de uitgave van bovengenoemd geschrift en brengt daarmee de geloofsoverdracht zoals de Schotse theoloog Rutherford (1600–1661) die voor ogen had onder ons. Ter inleiding is een biografie toegevoegd. De vragen en antwoorden spreken vaak aan. Niet altijd: vraag 29 gaat over de onsterfelijkheid van de ziel en het antwoord is niet adequaat. Daarna komt (30–42) een reeks vragen over het geweten, en dat is rijkelijk veel. Op andere momenten spreekt het geschriftje weer aan: als het gaat over de wederkomst bijv. Naast onze ‘eigen’ catechismus mooi om daarnaast te leggen.

Ds. P. van der Kraan. De bijbel beter verstaan. Over horen en gehoorzamen aan Gods Woord Dr. C.G. Geluk, Wandelen met God. De weg van het heil als de weg van het leven. Uitg. Kok Kampen i.s.m. Geref. Bond, 80 resp. 88 blz., € 10,50 resp. € 12,95.

Al verschillende keren is in deze rubriek de aandacht gevraagd voor de nieuwe serie Gereformeerd belijden; nu vestigen we kort de aandacht op het uitkomen van deel 7 en 8; het gaat heel snel, hetgeen een goede voorbereiding van de serie verraadt. Doel: de gemeenteleden de waarde van het gereformeerd belijden voor onze tijd te laten zien. Doeltreffende uitgaven, voorzien van gespreksvragen; aanbevolen.

Dr. G. van den Brink, Een publieke zaak. Theologie tussen geloof en wetenschap. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2004, 378 blz., € 25,=

Dr. G. van den Brink is werkzaam als docent dogmatiek namens de PKN in Leiden. Eerder was hij docent godsdienstfilosofie in Utrecht, en in die hoedanigheid moest hij gedurende enige jaren studenten theologie het vak ‘wetenschapsleer’ doceren. Dit boek is nog een vrucht van die colleges. De vraag of theologie wel wetenschap mag heten staat vandaag opnieuw ter discussie. Kunnen we God wel echt kennen? En dat is toch de voorwaarde om te kunnen spreken over wetenschap. De hoofdstroom in de theologie beantwoordt die vraag ontkennend en meent zich te moeten beperken tot de bestudering van religie als menselijk verschijnsel.

Van den Brink gaat er in dit boek dwars tegen in. Juist als je de ontwikkelingen in het moderne denken over wat wetenschap mag heten volgt is er geen echte reden om als theologen op voorhand in je schulp te kruipen. Niet alleen steekt Van den Brink de klassieke theologie een hart onder de riem, hij stelt in dit boek ook prikkelende vragen aan de seculiere wetenschap. Zo laat hij zien dat de wetenschap niet simpelweg vanuit feiten tot bewijsbare theorieën concludeert (163), en dat ‘een verantwoord spreken over God gegeven de huidige stand van zaken in de wetenschapstheorie zeer wel mogelijk is’ (206). Al waarschuwt Van den Brink er terecht voor, dat we ons er niet triomfantelijk rijk mee mogen rekenen, voorlopig ligt de bewijslast bij hen die de theologie de status van wetenschappelijkheid ontzeggen.

John van Eck, Uw partner in godsdienst. Leven met de islam. Essays. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2003, 80 blz., € 11,=

Dr Van Eck, legerpredikant te Ede, heeft een vruchtbare pen, en is meester op vele wapens. Van huis uit classicus schreef hij o.a. een boek over de humanitas bij Calvijn, een commentaar op Handelingen, en nu deze essays. Het eerste deel van dit boek (de bladzijden 9–54) mediteert de auteur over het verslag van de reis die het schip ‘Gelderland’ vanaf 1601 naar Oost-Indië maakte. Daarin hebben vooral de afspraken met betrekking tot het samenleven van christenen en moslims hem getroffen. Het voor de calvinist wezenlijke inzicht, dat God het geloof schenkt en werkt blijkt het geheim van een echte verdraagzaamheid. Calvijn zelf was een witte raaf in zijn tijd, als hij er in de Institutie van 1536 voor pleit ook de ‘Turk’ eten en drinken te geven, en te doen delen in het ‘vuur van de haard’. De wetenschap, dat God het geloof geeft en de mensen niet dwingt met geweld, tegen hun dank, is na 11 september 2001 in de ogen van Van Eck onverminderd actueel.

De resterende twintig bladzijden van dit boekje zijn gevuld met meditaties rond het thema ‘vreemdeling’ in de bijbel. Al met al: ook in dit boek heeft Van Eck weer iets te zeggen, en wat hij te zeggen heeft is altijd de moeite waard, ook als men zelf tot andere conclusies komt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen