Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

TER OVERWEGING

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

TER OVERWEGING

20 minuten leestijd Arcering uitzetten

Bodie &Brock Thoene, Aangeraakt. Roman. Uitg. Kok Kampen 2004, 430 blz., € 20,95.

Bodie Thoene, ook bij ons al bekend vanwege haar serie boeken over de geboorte van de staat Israël onder de titel Kronieken van Sion, schreef samen met haar man dit tweede deel van een nieuwe serie, de Anno Domini Kronieken. De titel van het boek dekt volledig de thematiek van dit boek, nl. melaatsheid. Op zeer indringende wijze beschrijft deze roman de afschuwelijke positie waarin een tsara(melaatse) terechtkomt: hij/zij wordt een verworpene, uitgestoten uit de kring van gezin, stad, gemeenschap.De voornaamste hoofdpersoon, Sjosanna, een jonge vrouw aangetast door de slopende ziekte, volgen we op haar (lijdens)weg die uiteindelijk voert vanuit het dal des doods (het Dal van Mak’ob) naar de ontmoeting met Jesjoea (=Jezus), de Messias. Ontroerend zijn de vele cursieve passages in het boek, waarin Sjosanna haar worsteling met Adonai (Israels God) verwoordt in aangrijpende aanklachten én in kinderlijk vertrouwen.

Het boek leest gemakkelijk, is met kennis van zaken geschreven en werpt, zij het in romanvorm een verrassend licht op de Heiland zoals Hij lerend en genezend rondging in het midden van zijn volk; de genezing van de farizeeër Simon de melaatse is een van de hoogtepunten van het boek.Al zou deze roman aan spanning gewonnen hebben wanneer de auteurs zich wat meer beperkt hadden, een boeiend en leerzaam boek is het zeker.

D. Koole en dr. W.H. Velema. Verricht uw dienst ten volle. De ouderling in de praktijk. Uitg. Voorhoeve Zoetermeer 4e druk, 202 blz., € 17,90.

Vaak hoort men in de kerken de klacht dat er niet of te weinig gelezen wordt, ook door ambtsdragers. Met het uitkomen van de vierde (!) druk van het bekende handboek voor de ouderling — voor de eerste keer verschenen in 1982 — zou men zeggen dat deze klacht weerklank vindt en dat er ook iets aan gedaan wordt. Laten we daar nu eens om bidden. Met deze woorden is tevens gezegd dat we dankbaar mogen zijn dat de verschijning van deze vierde druk nodig en (vanuit het standpunt van de uitgever gezien) verantwoord was. De inhoud is vrijwel ongewijzigd. Wel is er aan het hoofdstuk ‘conflictsituaties’ een tweetal onderdelen toegevoegd, namelijk één over gesprek met jonge kerkverlaters en één over onverzoend leven en sterven. Laten we bidden dat dit alles vrucht zal afwerpen! Dat zal gebeuren wanneer ambtsdragers de moeite nemen vertrouwd te worden met de inhoud; voor vragen over geestelijke groei, persoonlijk geloof, het heilig avondmaal spanningen in gezins- en samenlevingsrelaties, de cultuur kan men uitgebreid terecht.

Dr. L. Floor, De zwerftocht van de ark. Uitg. Groen Heerenveen 2005, 100 blz., € 12,50.

‘Onze’ emeritushoogleraar uit Zuid-Afrika verraste ons met bovenstaand boekje. Verrassend inderdaad, en wel om twee redenen. Om te beginnen vanwege het feit dat hij met ons het Oude Testament ingaat, terwijl hij gespecialiseerd is op het Nieuwe Testament en verreweg de meeste van zijn publicaties op dat terrein plaatsvinden. Vervolgens — en dat is belangrijker — vanwege de inhoud. Het boek is beslist een kleinood. We volgen de ark vanaf het begin — de berg Sinaï — tot aan het eind — de tempel van Salomo. We volgen de geestelijke betekenis ervan, de valkuilen waarin Gods volk trapte (geen vanzelfsprekende aanwezigheid van God, de alleenheerschappij van God, met eerbied omgaan met dit symbool van Gods aanwezigheid), maar vooral de rijkdom van Gods genade die straks in Christus ten volle openbaar komt en waarvan de ark al spreekt. En zo lopen we de Schriften door: Exodus, Numeri, 1 en 2 Samuël, 1 Koningen… Verrijkend voor persoonlijke en gemeenschappelijke bijbelstudie (vragen achter elk hoofdstuk), want telkens worden lijnen naar het geestelijk leven getrokken, midden in onze tijd. Eén grappig foutje: op blz. 14 worden de afmetingen van de ark genoemd; de auteur noemt hem ‘klein’. Maar nu is hij wel érg klein uitgevallen: 1,25 bij 0,75 centimeter. Bedoeld is meter.

Dr. R. Seldenrijk, Als je je anders voelt. Homofiele gerichtheid, homoseksualiteit, transseksualiteit en de christelijke gemeente. Uitg. Groen Heerenveen 2004, 300 blz., € 19,=.

Het hierboven genoemde boek levert een enorme bijdrage aan de bezinning in kerkelijke kring m.b.t. de in de ondertitel genoemde thema’s. Het is in vele opzichten een naslagwerk: breedvoerig wordt ingegaan op de doorgaande ontwikkelingen in visie door de geschiedenis heen. Hoe kijkt de maatschappij tegen homofilie aan? Men ziet gaandeweg dat de veranderingen zich baan breken. Maar hoe moet de kerk dan haar positie kiezen? Ook daarover worden we breed geïnformeerd. Maar het belangrijkste is dat dr. Seldenrijk praktisch-geestelijk een weg wil wijzen. Daarbij sluit hij zich aan bij de overtuiging die o.a. bij de stichting ‘Tot heil des volks’ is te vinden: er is bij homofilie sprake van een gerichtheid, en niet van een geaardheid. Dat wordt uitgewerkt in de hulpverlening van Different (voorheen EHAH). Nu zal de discussie daarover wel nooit geheel tot een eind komen, maar hoe dan ook: dr. Seldenrijk ontvouwt zijn gedachten met overtuiging én met mededogen! Bijzonder waardevol is de aandacht voor een tot nu toe bijna weggeschoven verschijnsel, namelijk dat van de transseksualiteit (beter: genderdysforie). Een nog lastiger probleem dan dat van de homofilie. Baanbrekend op dit niveau, naast datgene dat eerder door het Lindeboominstituut al op een andere niveau is neergelegd. De auteur verdient respect voor zijn kwetsbare opstelling.

Drs. J.J. Grandia e.a., Verbond, prediking en geestelijk leven. Een toelichting vanuit de Gereformeerde Gemeenten. Uitg. Den Hertog Houten 2005, 238 blz., € 19,50.

In 2001 verscheen het geschrift ‘Louter genade’ onder verantwoordelijkheid van de generale synode van de Geref. Gemeenten. Men vindt er een verklarende weergave van de leer, speciaal toegespitst op verbond, beloften en prediking. Een aantal broeders die vertrouwd zijn met jongeren is gevraagd om dit geschrift voor hen toe te lichten. Dit boek is daarvan het resultaat. Het spreekt voor zichzelf dat er zaken in staan waarin men het verschil met de CGK onderkent; ik denk bijvoorbeeld aan de gedachte: ‘Het verbond der genade betreft in zijn wezen alleen de uitverkorenen’ (blz. 79). Tegelijk zeg ik dat veel moeite wordt gedaan om duidelijk te maken dat de prediking geen lijdelijk karakter draagt/mag dragen (bijv. bij een weergave van een preek van ds. J. van Haaren, blz 155–161). Dat doet weldadig aan. En hoe dan ook: het is te waarderen dat een synode zich moeite getroost om de jeugd mee te nemen in haar overwegingen.

Jos Douma, Jezus ontdekken. 33 dagenboek. Uitg. Kok Kampen 2004,159 blz., € 14,90.

Een boek, qua aanpak en stijl vooral voor jongeren aansprekend, waarin ds. Douma hen op het spoor van Jezus Christus wil brengen. De reden voor de ondertitel is gelegen in het feit dat de Heiland 33 jaar op aarde leefde. Dat vind ik niet echt sterk, gezien het feit dat dit getal verder in de Schrift nauwelijks genoemd wordt (drie keer namelijk). De wil van de auteur om zijn persoonlijke ontdekking (christocentrisch leven en wat hem betreft ook preken) is beslist te waarderen. Daarin schiet hij wel eens door; als voorbeeld daarvan is te wijzen op de titel van hoofdstuk 20: ‘Jezus Christus, de Schepper’. Als in de titel gesproken wordt over Jezus ‘ontdekken’, is het wel van belang daarbij te zeggen dat dit gebeurt in het kader van een christelijke leefomgeving, de gemeente bijvoorbeeld. Voor anderen zijn weer andere boeken beschikbaar.

Dr. W. Verboom, Hulde aan de Heidelberger. Over de waarde van leerdienst en catechismuspreek. Uitg. Groen Heerenveen 2005, 205 blz., € 12,50.

Dr. Verboom, hoogleraar in Leiden, schreef in één van de vorige nummers van Ambtelijk Contact een artikel over de leerdienst. Hij heeft zich de laatste jaren sterk in dat onderwerp verdiept, toegespitst op de prediking van de HC; daartoe heeft hij o.a. een onderzoek gedaan bij hoorders uit hervormd-gereformeerde kring. Dat onderzoek was voor de catechismusprediking niet moedgevend (ook niet bij trouwe kerkgangers…); en dat prikkelde hem weer tot nader onderzoek en een aanzet tot nieuw elan (hij maant overigens daarin niet te optimistisch te zijn, daarvoor is er teveel aan de hand, blz. 150). Toch is lezing van zijn boek door predikanten en kerkenraadsleden beslist de moeite waard. Men krijgt (opnieuw) inzicht in de geschiedenis en het ontstaan van de HC, men hoort de overtuiging dat catechismusprediking prediking uit de Schrift dient te blijven (zij het meer thematisch dan tekstueel), men ziet hoe de auteur een lans breekt voor het openen van dit boek, maar dan wel eerlijk rekening te houden met de tijdbetrokkenheid ervan. En op dat punt komt dan de ruimte om vragen die vandaag wél spelen, en vroeger niet of minder, aan de hand van de Heidelberger aan de orde te stellen (of andersom). In het boek staat nog veel meer, maar leest u zelf. Hulde aan de Heidelberger, maar ook aan dr. Verboom!

Theanne Boer, Ik mis je. Verhalen over het verlies van een dierbare. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2004, 107 blz., € 12,50.

Dit boek kun je alleen maar bij stukjes en beetjes lezen. Het is te aangrijpend om in één keer tot je door te laten dringen. Christenen vertellen wat ze doormaakten met een gezinslid rond ziekte of een ongeval, die leidde tot het afscheid hier op aarde. In de verhalen klinkt het geloof door dat dit afscheid voorlopig was: immers, we verwachten een nieuwe hemel en een nieuwe aarde… maar op deze aarde blijft toch de pijn, de verwoesting van het leven. Het gaat nooit over, maar lezing van dit boek helpt wel om verder te komen. Ervaringen van anderen geven immers steun. Het is eigenlijk niet te hopen dat u het in de gemeente nodig hebt, maar zo wel…

Ds. P.J. Stam, Verhoogd en verheerlijkt. Een bundel lees- en meditatie-oefeningen voor de passie en paastijd. Uitg. Kok Kampen 2005, 127 blz., € 11,90.

Ds. Stam, predikant in Katwijk, heeft de vruchten van zijn meditatieve arbeid aan papier toevertrouwd. Men vindt er waardevolle gedachten in, maar het boek had veel strakker geredigeerd moeten worden. Er zitten heel veel slordigheden in. Om iets te noemen: de titel dekt de inhoud niet; men denkt een uitleg van het evangelie naar Johannes te krijgen — en zo wordt het op de achterflap ook nog eens onderstreept -, maar de eerste 48 blz. (een-derde gedeelte dus!) gaan over Psalm 22. Dat kan zo niet. Vervolgens lijkt het erop dat het boek is samengesteld uit het overtypen van gesproken woord (meditaties, preken?). Anders kan ik de stijl, die soms bepaald hinderlijk is en vaak zorgt voor herhalingen, lange uitweidingen en eindeloze vragen, niet volgen. Het komt daardoor ook tot vreemde typeringen; een (nog onschuldig) voorbeeld: prof. Smalhout is ‘die man van die weergaloze stukjes in de Telegraaf.’ (blz. 76). Zo schrijft men toch niet. Het maakt de lezing van het boek tot een vermoeiende bezigheid, en de beloofde confrontatie wordt erdoor verzwakt. Dat is echt jammer.

J.C. Ryle, Wedergeboorte. ‘opnieuw geboren worden’; wat is dat en waarom is het noodzakelijk? Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2004, 123 blz., € 14,90.

In dit boek wordt het antwoord op de in de ondertitel gestelde vraag duidelijk. De auteur was in de 19e eeuw anglicaans bisschop in Liverpool; zijn gedachtegoed sluit aan bij dat van de puriteinen. Hij heeft ons nog steeds veel te zeggen rond dat noodzakelijke, maar tevens zo lastige begrip wedergeboorte. De eerste hoofdstukken blijven wat mij betreft wat steken in veel herhaling rond de noodzaak ervan. De inhoud begint werkelijk te bloeien in hoofdstuk 3, waar met bijbelse woorden in de hand kenmerken van de wedergeboorte worden aangereikt. Daar is men echt mee geholpen. Vervolgens komt men de discussie tussen het verband én het verschil tussen doop en wedergeboorte tegen (ook onder ons in de positiebepaling tot andere kerken vaak beschreven). Opmerkelijk vond ik de gedachte van de auteur, dat, als het gaat om de hoop op redding van vroeg gestorven kinderen, hij ‘zelfs goede hoop voor de kinderen van ongelovigen en heidenen’ heeft (blz. 51 en 52).

Ds. D.M. van de Linde, Handelingen deel 2. Uitg. Kok Kampen 2004, 202 blz., € 16,90.

De reeks bijbelstudies die week in week uit voor de EO-radio plaatsvinden, mogen bekend verondersteld worden. Eveneens het feit dat met regelmaat deze studies beschikbaar komen voor gebruik in de studeer- of huiskamer via een boek. Dit boek is er één in een al lange reeks en ook nu levert het doordacht materiaal, waard om overwogen te worden. Die waarde wordt verhoogd doordat de auteur zich telkens dwingt om een bijbelgedeelte in onze tijd en in onze samenleving — zozeer van God vervreemd — te laten klinken. Het Woord van God is bestemd voor mensen van alle tijden. Dat is hiermee weer eens onderstreept.

Ute Horn, Ik wil je trouw zijn. Partnerschap voor het leven. Uitg. Kok Kampen 2004, 142 blz., € 13,90.

Met veel huwelijken is iets mis, en helaas blijven huwelijken tussen christenen daarbij niet buiten schot. Meer en meer vindt daar bezinning op plaats. Trouw zijn staat haaks op de tijdgeest; krijgen waar je zin in hebt, dáár gaat het om! Gelukkig is er in christelijke kring ondertussen veel materiaal beschikbaar om een hechte basis onder het huwelijk te bevorderen. Dit boekje (vertaald uit het Duits) is er een voorbeeld van. De auteur maakt deel uit van een interconfessionele werkgroep voor huwelijks- en gezinsbegeleiding. Er is één maar: veel van wat hier geboden wordt, is ook al eerder voorbij gekomen. Maar als u daar nog geen kennis van draagt, zult u bij lezing van dit boek veel principieel verantwoorde praktische aanwijzingen krijgen; profiteer daarvan op het moment dat het huwelijk nog goed is.

Ds. C.J. Droger, dr. A.A. Teeuw, drs. A. Terlouw, Pastoraat en ouderen. Serie praktisch & pastoraal. Uitg. Groen Heerenveen 2004, 88 blz., € 12,50.

In de hierboven genoemde serie zijn al heel wat deeltjes verschenen die ambtsdragers (en anderen) kunnen helpen om binnen de gemeente met andere gemeenteleden op te trekken, hun moeiten te onderkennen en daar ook zo mee om te gaan, dat die gemeenteleden daarmee geholpen zijn. Dit deeltje is er opnieuw bewijs van hoe belangrijk deze serie is. Het is aan te bevelen het aan te schaffen en de inhoud rustig te overwegen. Men vindt er handreikingen in met als achtergrond de specifieke problematiek van ouderen; dat kan te maken hebben met verval van krachten, met concrete ziekten (dementie bijv.), met vereenzaming, met een noodzakelijke scheiding van wonen tussen huwelijkspartners enz. Soms dacht ik: de schrijvers moeten er wel op bedacht zijn dat hun pastorale adviezen bij uitvoering samen op moeten gaan met ander noodzakelijk pastoraat in de gemeente. Het loopt al snel vast… En of ouderen al vanaf hun 65-ste specifieke aandacht nodig hebben in algemene zin, is voor mij de vraag. En voor velen van hen ook, zo begrijp ik meer en meer. Maar dat zijn randopmerkingen bij een goed boek.

Andrée Dufour, Een moeder in Israël. Geloofsmoed en Godsvertrouwen van de Hongaarse predikantsvrouw Julia Visky. Uitg. De Groot Goudriaan-Kampen 2002, 208 blz., € 14,95.

Dit boek biedt de levensbeschrijving van Julia Visky. Opgegroeid in Rooms-Katholiek Boedapest gaat zij over naar het protestantisme en moet meemaken dat zij door haar familie verstoten wordt. Maar dat blijkt nog maar het begin te zijn van de moeiten die haar leven zullen tekenen. Ze sluit zich aan bij een piëtistische opwekkingsbeweging. Dan breekt WO-II aan. Na de verschrikkingen van die tijd komen die van het communistisch Roemenië; met haar zeven kinderen wordt ze naar een verbanningsoord getransporteerd. Bij alles wat zij in haar leven meemaakt, mag het geloof in God ongebroken blijven. Dat is de boodschap die uit dit schokkende boek naar voren komt.

G.J. Nijhof, Van kaft tot kaft. De theologie van het gesneden beeld. Uitg. Kok Kampen 2002, 300 blz., €24,90.

De auteur is in kerkelijke moeite gekomen: een grondig gewijzigde opvatting over de manier waarop de bijbel moet worden gelezen, met name daar waar het gaat over het geloof dat wij daarin te maken hebben met het boek van God met onfeilbaar gezag, bracht hem in botsing met zijn kerkenraad. Aangezien het hier gaat om een gemeente in het verband van de Geref. Kerken (vrijg.), laten de gevolgen zich raden: correspondentie, gesprekken, een complete verantwoording van het inmiddels onder stille censuur gezette lid (via dit boek)…

Er tekenen zich twee lijnen af bij kennismaking van de argumenten. Allereerst deze dat de problemen die de auteur ervaart bij het lezen van de Schrift van verschillend gewicht zijn. Ik kan nog best leven met de conclusie dat de richters lang niet altijd blijk gaven van een hoog geestelijk peil; wraakpsalmen zijn en blijven lastige psalmen (al heeft onze hoogleraar OT ons daarmee zeer geholpen). Lastiger wordt het wanneer de geschiedenis van de zondeval als een sprookje wordt getypeerd (blz. 83). De auteur maakt een gesprek met zijn kerkenraad dan niet gemakkelijker. Anderzijds kan men zich afvragen of een opener houding in de gesprekken die erop volgden, iets van de angel hadden kunnen weghalen. Ik zeg dat voorzichtig, omdat we slechts de weergave van de auteur daarvan hebben. Soms is het goed het raadselachtige van sommige zaken uit de bijbel te erkennen, beter dan ze krampachtig te wringen. Is dat altijd gebeurd? Hoe dan ook: er is een grote kloof tussen lid en raad; en als dat lid daar niet zelf de consequenties van trekt, blijft de raad weinig anders over dan het uiterste middel. Het was toch, meen ik, op een gegeven moment beter geweest zelf die conclusie te trekken.

Monic Slingerland, Word toch katholiek. Praktische handreiking bij een innerlijk proces. Uitg. Ten Have Kampen 2003,160 blz., € 14,95.

Het boek biedt precies wat de ondertitel vermeldt: een praktische uitleg van allerlei rituelen, principes etc. die bij de Rooms-Katholieke kerk horen. Zo moet u het dus ook lezen en niet als een principiële verhandeling. Dan zou u al snel de reformatorische stekels opzetten (bijv. reeds bij blz. 21 waar over de bijbel gezegd wordt dat dit het boek is ‘waar mensen zich uitspreken over God’). Een aantal volwassenen vertelt van hun gang naar het rooms-katholicisme; het is een gevarieerd gezelschap, van ‘niets’ tot orthodox-hervormd, van een onbelast verleden naar seksueel misbruikte. Allen zijn ze op zoek gegaan (zoals ook de auteur, journaliste bij dagblad Trouw) en dan komen de vragen: wat is een hostie, en hoe wordt die gemaakt? Wat zijn de zeven sacramenten? Hoe wordt aan de eredienst vormgegeven? En wat moet ik met het gelijk van de paus in leeruitspraken? En, heel eerlijk: ik neem dan toch ook allerlei zaken voor mijn rekening waarmee ik het niet eens kan zijn? Een verhelderend boekje, binnen de hierboven aangegeven kaders.

Dr. William F. Kerr, Zakboekje bij de Bijbel. Uitg. Groen Heerenveen 2003, 160 blz., € 12,95.

Wie heeft een bepaald bijbelboek geschreven? Wie is de auteur? Waar gaat de inhoud over? In welke tijd is het geschreven? Deze en andere vragen rijzen vrijwel onmiddellijk wanneer men serieus de Schrift leest. Er worden korte, bondige én betrouwbare antwoorden op gegeven in dit boekje, zij het dat men een enkele keer wel met de auteur in discussie zou willen gaan (bij de gegevens over Jesaja bijvoorbeeld). Vele kaarten en foto’s veraangenamen het bezit. Een aanrader.

Marianne de Wolff, Met alle respect. Omgaan met kritiek. Uitg. Plateau Barneveld, 95 blz., € 9,90.

Gemeenteleden slikken niet alles meer voor zoete koek, ook niet als een ambtsdrager het zegt. Dat is even wennen, maar echt, het is niet negatief; althans, dat hoeft niet per se. In de gemeente, maar ook in onderlinge relaties in de gemeente, in gezinnen, in vriendschappen kan veel scheefgroei voorkomen worden als we leren op de goede manier de zaken te communiceren die ons dwars zitten. Een vuistregel (blz. 85): ‘…je hoort geen kritiek te geven op personen maar op bepaalde gedragingen. Je veroordeelt geen mensen, hoogstens het gedrag dat ze laten zien’. Dat klinkt eenvoudig, maar het is en blijft een hele kunst. Daarbij biedt dit boekje goede handvatten. Lees het daarom, u zult er zeker iets van leren.

Riet Fiddelaers-Jaspers, Kun je de dood ook groeten? 101 afscheidsgedichten. Uitg. Kok Kampen 2003, 128 blz., € 13,50.

De dood brengt verwarring en roept vragen op. Het doet mensen soms goed dat alles tot uitdrukking te brengen in woorden, in gedichten. Hier vindt u er een aantal, geschreven door velen en gebundeld door de auteur. Ze zijn gegroepeerd rond: de dood van een vader of moeder, van een broer of zus, van een opa of oma, van dieren, van een vriend, van jezelf. Ze spreken vervolgens over: verdrietig, bang en boos en over doodgaan en andere vragen. Ze hebben een tere inhoud (hoe kan het ook anders?); als het gaat om dat wat na deze aarde te verwachten is, blijven de gedachten (als het er al over gaat) daarover schaars. U moet het dus echt kopen en lezen als ‘herinneringsgedichten’. Maar dat had u uit de ondertitel al begrepen.

Marinus van den Berg, Voor de laatste tijd. Samen werken aan een goede dood. Uitg. Kok Kampen 2003, 281 blz., € 19,95.

De auteur is bekend van vele boeken die op zijn naam staan en die te maken hebben met begeleiding van mensen in hun laatste levensfase. In die sfeer is hij als (R-K) pastor dagelijks werkzaam. In dit boek worden thema’s aangesneden die liggen op het terrein van het innerlijk gereed komen met de aankondiging van eigen sterven (medisch gezien), de gang van het leven tot aan het sterven — in een ziekenhuis of thuis — en de dingen die direct daarna en een tijdje later moeten gebeuren. Al lezend doet men waardevolle gedachten op; de auteur heeft de gave ‘in de huid van mensen te kruipen’ en hun gevoelens te schatten én die pastoraal-psychologisch te benaderen. U zult als ziekenbezoeker wat dat betreft goede tips tegenkomen. Meer problemen heb ik — maar dat is gezien de setting ook te verwachten — met de geestelijke benadering van sommige zaken; ik noem het hoofdstuk over verzoening (blz. 98–103), waar pas als vijfde element over verzoening met God wordt gesproken, en dan ook nog op een eenzijdige wijze, en de gedachten over euthanasie (blz. 128 e.v): behalve een palliatieve benadering is er ook nog een principiële.

Henk Veltkamp, Onzichtbaar gedragen. Pastoraat bij sterven en rouw.

Rieke Mes, Heradem dit leven. Een afscheid vormgeven. Uitg. Kok Kampen 2004, 112 resp. 144 blz., € 12,50 resp. € 13,50.

De waarde van het eerste boekje, dat geeft wat de ondertitel zegt, is vooral dat het ingaat op het lastige gegeven dat rond ziekte en dood zoveel klippen te nemen zijn i.v.m. het gegeven dat lang niet alle betrokkenen nog deel uitmaken van een christelijke gemeente. Daarnaast staan er verschillende waardevolle tips in voor predikanten, ouderlingen, pastorale medewerkers enz., die het brengen van zieken- en rouwbezoek kunnen verlichten. En die bezoeken zijn bepaald niet de gemakkelijkste; het is goed om te weten waar de pastorale valkuilen liggen.

Het tweede boekje brengt ons nog weer een stap verder in de samenleving, namelijk daar waar de christelijke voorgangers moesten wijken voor de begrafenisondernemers en anderen, die toch een zinvolle inhoud aan het moment van samenzijn in de aula van de begraafplaats/het crematorium moeten geven. Men kan daarover klagen, maar het is realiteit… Het boekje bevat handreikingen (dus niet om letterlijk voor te lezen!) voor afscheidsteksten, gebeden, suggesties voor (o.a. bijbelteksten, aangepast aan de specifieke situatie. Soms aansprekend, soms helemaal niet, maar hopelijk komt het Woord dan toch nog aan het woord.

Jan en Jessica Jürgens, Onderweg naar elkaar. In huwelijk en seksualiteit. Uitg. Kok Kampen 2002, 101 blz., € 11,90.

Een boek dat huwelijkspartners in de verschillende fasen van hun leven wil helpen om hun onderlinge relatie goed te houden, met oog voor de bijbelse fundamenten daarvan. Aan de orde komen: de vrouw/man van je dromen; van droombeeld naar werkelijkheid; seksualiteit als communicatie met de ander; trouw blijven aan elkaar. Elk hoofdstuk wordt in een drie- of tweetal subhoofdstukken uitgewerkt. Er worden goede dingen gezegd; wel had het aantal voorbeelden de helft minder gekund en had de daardoor openvallende ruimte benut kunnen worden om het bezinningsaspect uitgebreider te laten zijn.

Dit artikel werd u aangeboden door: Christelijk Gereformeerde Kerken

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 april 2005

Ambtelijk Contact | 20 Pagina's

TER OVERWEGING

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 april 2005

Ambtelijk Contact | 20 Pagina's