Het Beginsel (I)

In „De Reformatie" heeft Prof. Schilder aan mijn artikel in „De Wekker" van 4 Mei: „Kan het ook anders", eenige aandacht gegeven.
In het nummer van 12 Mei schrijft hij een artikel onder het opschrift: „Het kan op duizend manieren".
Nu is het mijn bedoeling niet een debat te openen over: „manieren". Persmanieren zijn voor menige scribent een facultatief begrip.
Evenmin acht ik thans de tijd gekomen om een polemiek te openen, die kan herinneren aan lang vervlogen dagen.
Ik aanvaard gaarne van Prof. Schilder als hij zegt dat wij zuinig moeten zijn met het woord: „beginsel". Ik ben het ook met hem eens dat, wat voorheen wel als „beginsel" werd geleeraard, thans nu niet zoo sterk meer wordt aangedikt.
Laten wij elkaar nu goed verstaan, en niet trachten door handigheidjes elkaar te raken. Want dat kan op duizend manieren. De dingen worden te ernstig, dan dat wij thans aan sophistische redeneeringen de klem van een betoog zouden willen ontleenen.
Wanneer ik het heb over: „beginsel" in de kerkelijke verhoudingen van thans, dan bedoel ik kort en goed: „CONFESSIONEEL BEGINSEL".
Noch het reglement van 69, noch de naam onzer kerken van voorheen of van thans valt direct onder dit gezichtspunt.
Misschien verschil ik in dezen, bij wat vroeger onzerzijds wel eens geschreven is, maar Prof. Schilder weet ook, dat: „vroeger" en „nu" ook voor hem nog iets te zeggen heeft.
Waar het thans alleen om gaat is de vraag, of Dr. Kuyper's leer een privé gevoelen was, of dat hij hier een confessioneel beginsel voordroeg, dat veel te veel over het hoofd is gezien èn in 1892 en thans nog in 1951, door de Kerken vrijgemaakt naar art. 31 D.K.O.
Dit blijkt weer uit het laatste artikel van Prof. Schilder in „De Reformatie" van 19 Mei, waar hij schrijft: „Geen leer der ,doleerende kerken'." Hij wijst op Kuyper's Brochure „Calvinisme en Revisie" uitgegeven in het jaar 1891. Prof. Schilder meent in deze brochure te mogen en te kunnen lezen, dat Kuyper het volgende bedoeld heeft:

Al meen ik het nu zoo te moeten zien, wat die onderstelde wedergeboorte betreft, daarom hebben de BELIJDENISSEN het nog niet zoo gezegd. Ze MOCHTEN het ook zoo niet zeggen: „immers de Heilige Schrift — aldus Kuyper — is er niet op ingericht, om onze weetgierigheid te bevredigen, of ons te doen doordringen in geheimenissen, maar strekt alleen om hen, die de Heilige Schrift lezen, of haar prediking hoor en, en die dus op ouder leeftijd zijn, te zeggen, wat ZIJ te gelooven en te doen hebben. En daaraan nu houden zich ook onze Calvinistische Symbolen. VERDER DAN DE HEILIGE SCHRIFT GAAN ZE NIET, EN VERDER MOCHTEN ZE NIET GAAN. „Ja, ja, dat is allemaal van Kuyper".

Ja, ja. Prof. Schilder dat is allemaal van Kuyper, hoor. Maar vergun mij de opmerking: U verstaat Kuyper niet door een passage uit deze brochure aan te halen. Dat kan alleen van betekenis zijn voor hem, die deze brochure niet kent, en dus nooit gelezen heeft.
Zelfs als U vervolgt (zie Reformatie 19 Mei).

Hoor maar:

„een tweede reden" (van dat zwijgen der belijdenissen over Kuyper's privé gevoelen) „is, dat ze nooit in hun belijdenis opnamen, WAT THEOLOGISCH NOG NOOIT TOT HELDERHEID GEKOMEN WAS. En overmits nu de samenhang tusschen den doop en het voorafgaande werk Gods in de jonge kinderen wel theologisch ter sprake gebracht en gedeeltelijk toegelicht, maar nog niet tot heldere formuleering gekomen was, bleven ze op dit punt allicht te sober". Dat schreef Kuyper in 1891. De belijdenissen zijn wel „al te sober".

Ja, ja Prof. Schilder dat is allemaal van Kuyper.
Ik hoop volgende week Kuyper nog verder te laten spreken. Omdat Prof. Schilder geen bladzijden noemt, waar hij dit een en ander gevonden heeft, kan het ter oriënteering dienen, dat U dit kunt lezen op blz. 36 van „Calvinisme en Revisie".
Maar bladzijde 36 is de eenige bladzijde niet. Het is een brochure van 48 bladzijden en men moet altijd voorzichtig zijn met een enkel woord van een schrijver aan te halen.
Ik wil echter direct op één ding al wijzen.
Prof. Dr. Kuyper schrijft in deze brochure: „Bleven ze (de Calvinistische confessiën v. d. S.) op dit punt (bedoeld is de leer der veronderstelde wedergeboorte V. d. S.) allicht al te sober".
Prof. Dr. Schilder maakt daarvan: ,.de belijdenissen zijn wel „al te sober".
Laat de lezer over dit verschil maar eens rustig nadenken.
Tot de volgende week D.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen