Jouw vragen

Naar aanleiding van een door onze godsdienstleraar gestelde vraag schrijf ik u deze brief. De vraag die gesteld werd, heb ik met enkele anderen geprobeerd te beantwoorden, maar we kwamen er niet uit. Wilt u ons er mee helpen ? De vraag luidt: „ Stel, je hebt een zus die geen kinderen kan krijgen. Door reageerbuisbevruchting is zij in het bezit van 6 embryo 's. Twee laat zij inplanten en vier worden er ingevroren. Na enige tijd krijgen je zus en zwager een ongeluk en komen te overlijden, f ij erft alles, óók die embryo 's. Wat doe je daarmee? 1. Kun je op grond van de Bijbel zeggen dat reageerbuisbevruchting kunstmatige inseminatie, verkeerd is ? Zo ja, waar is dat te vinden ? 2. Kun je ingevroren embryo 's erven? 3. Kun je de erfenis weigeren ? Die embryo 's hebben tenslotte een ziel en daar krijgen wij de verantwoordelijkheid over. 4. Moetje die verantwoordelijkheid aannemen ? 5. Mag je de embryo 's van je zus zelf inplanten of bij iemand anders of moet je ze laten waar ze zijn? Ik hoop dat u ons kunt helpen.

Wat hebben jullie gezwoegd op de vraag! Ik wilde dat de medici dat zo intensief gedaan hadden, toen men bezig was met de ontwikkeling van de reageerbuisbevruchting, en zeker voordat men met de toepassing begon. Helaas maken wij het in onze tijd met vele zaken mee, dat eerst methoden e.d. worden uitgevonden en toegepast en dat er daarna pas gedacht wordt aan ethische en juridische gevolgen. Dat deze legio kunnen zijn, blijkt uit het door jullie godsdienstleraar bedachte voorbeeld, dat niet eens zo onwerkelijk is.

Niet eenvoudig
Tegelijk kan ik mij heel goed voorstellen dat jullie er niet uitkomen. Het is ook niet zo eenvoudig om op "op grond van de Bijbel te zeggen dat reageerbuisbevruchting verkeerd is". (De kunstmatige inseminatie laat ik hier maar weg, omdat het daarbij toch gaat om een ander gebeuren!) Dat is niet zomaar even eenvoudigweg te zeggen, omdat reageerbuisbevruchting ten tijde van de Bijbel niet mogelijk was. We zullen dus moeten tasten naar de grondprincipes waarover de Bijbel wel spreekt. Wil iemand zich uitvoerig in deze materie verdiepen, dan verwijs ik naar het boek van W.G.M. Witkamp, W.H. Velema en A.P.van der Linden: "Reageerbuisbevruchting, verantwoord?", Lindeboomreeks deel 2, Amsterdam: 1990. Omdat ik hiernaar verwijs, durf ik nu wat globalere Ujnen te trekken. In dit boek ontdek je trouwens tegelijk nog iets anders: achterin is een discussie opgenomen tussen prof. dr. W.H. Velema en prof. dr. J. Douma, die beiden een ander standpunt innemen. Prof Douma staat niet geheel afwijzend tegenover de reageerbuisbevruchting, terwijl prof. Velema er absoluut nee tegen zegt. Hieruit kun je al concluderen dat wij het allemaal niet zo eenvoudig vanuit de Bijbel voor iedereen duidelijk kunnen bewijzen. Persoonhjk ben ik het geheel met prof Velema eens. Ik geloof oprecht dat de reageerbuismethode door christenen moet worden afgewezen.

IVF
De officiële naam voor de methode van reageerbuisbevruchting is in-vitro-fertihsatie, afgekort tot IVF. De Latijnse woorden betekenen letterüjk: bevruchting in glas. In plaats van in de vrouw vindt de bevruchting plaats in een glazen schaaltje. In een laboratorium worden op technische wijze eicellen en zaadcellen bij elkaar gebracht. De op deze wijze ontstane embryo's brengt men dan na een korte ontwikkelingsperiode in de baarmoeder van een vrouw in. Het gaat hier niet om een onvruchtbaarheidsbehandeling. Integendeel, los van het echtpaar gaat een laborant aan de gang met de door het ouderpaar afgeleverde 'bouwstenen'. Hij selecteert en bewerkt op biotechnische wijze de 'grondstoffen' in zijn laboratorium tot een eindprodukt. Dat klinkt heel technisch, maar de laborant doet iets heel ingrijpends: hij brengt een embryo, een beginnend mensenleven tot stand, los van beide ouders. Datgene wat door de medici wordt ingeplant in de baarmoeder is niet 'iets', maar een uniek begin van uniek en individueel menseUjk leven. Hier gaat de mens werkelijk 'kindjes maken' in plaats van eerbiedig het leven van God de Schepper te verwachten.

Abortus
Wat ik tegelijk een heel eng en alarmerend vind, is dat deze methode pas echt op gang kon komen nadat de abortus provocatus wetteUjk mogelijk werd. Bij het selecteren van de bevruchte eicellen worden minder geschikte trouwens ook vernietigd. De lijn van de abortus zet zich hier voort Daarnaast is er nog het probleem van de zogenaamde "rest- embryo's". Om succes te hebben moeten meer eicellen bevrucht worden, maar wat gebeurt er met al dat unieke menselijk leven? Die kunnen eventueel ingevroren worden voor een volgende zwangerschap. Ze kuimen gebruikt worden voor wetenschappehjke experimenten. Ze kunnen geïmplanteerd worden bij andere vrouwen. Ze kunnen 'gewoon' vernietigd worden. De methode gaat dus gepaard met verlies aan respect voor het menseUjke embryo.

Draagmoeder
Wel, als wij deze zaken globaal op een rij zetten, dan is het voor mij duidelijk dat ik deze methode niet als een genadegave van God kan zien. Hierin voel ik mij alleen maar bevestigd, als ik zie welke 'gebruiksmogeUjkheden' opdoemen: denk maar aan het draagmoederschap (waarbij de draagmoeder geen enkele relatie behoeft te hebben noch met de oorspronkehjke eicel, noch met de oorspronkehjke zaadcel), het leenmoederschap, het krijgen van kinderen door een lesbisch 'echtpaar' (dat nu geen gemeenschap met een man hoeft te hebben), enz. Je begrijpt dat ik van hieruit heel anders tegen de gestelde vragen aankijk. Al zou het juridisch mogelijk zijn (ik denk dat dat nog niet geregeld is en ook niet zo eenvoudig te regelen zal zijn) embryo's te erven van een overleden zus, dan zou ik weigeren deze erfenis in ontvangst te nemen met de bedoeling mijn vrouw tot draagmoeder te laten worden. Dan zouden wij op een onaanvaardbaar spoor meegenomen worden.

Ziekenhuis
Hoe het dan verder moet? Ik kan dat niet zomaar even beantwoorden. Enerzijds zeg ik: ik laat de verantwoordelijkheid bij het ziekenhuis, dat samen met de overleden zus en zwager die verantwoordelijkheid al op zich heeft genomen, toen men tot het scheppen van deze embryo's overging. Anderzijds zou ik willen voorkomen dat het ziekenhuis deze embryo's zou gaan inplanten bij andere vrouwen of met deze embryo's zou gaan experimenteren. Maar wat dan? Dan rest alleen nog de mogelijkheid om deze embryo's te laten vernietigen. Is dat dan ethisch verantwoord? Wel, deze vraag maakt voor mij in de eerste plaats duidelijk dat het spoor van de IVF niet het goede spoor is. Als mijn zus (ik houd je voorbeeld maar even vol) zou verongelukken terwijl zij drie maanden zwanger zou zijn, dan zou de vrucht van haar schoot met haar sterven. In dat geval zou ik mijn zus en de vrucht van haar schoot mogen toevertrouwen aan de Heere, Die rechtvaardig oordeelt Ik zou weten dat de loop van hun leven door Hem bepaald werd en dat de Heere gegeven en genomen heeft. Raakt het voorbeeld echter ingevroren embryo's, dan weet ik wel wat ik niet mag: niet experimenteren (wat ook vernietiging inhoudt!), niet bij een andere vrouw inplanten. Er is voor deze embryo's geen weg ten leven. Dan rest alleen het overgeven aan de Heere. Dit lijkt mij vooralsnog in die omstandigheden de juiste weg. TegeUjk roep ik op als christenen die weg niet te gaan, want ook juUie probleemstelling laat zien, dat dit niet de weg van de Heere kan zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen