IS EEN CHRISTEN KONSERVATIEF?

Wat zou jij op bovenstaande vraag antwoorden?

Een aarzelend: ja, dat kan tegenwoordig haast, niet anders?

Of een wat verwijtend: ja, 'k geloof wel dat ze dat meestal zijn.

Ben je konservatief als je abortus afwijst?

Als je niet meedoet met de kuddegeest-mentaliteit op het gebied van de mode?

Als je haar niet op je schouders hangt? Alsi je nog eerbied hebt voor je ouders?

Voor niet-christenen staat het als een paal boven water: christenen zijn bijna altijd konservatief. Kijk maar naar de geschiedenis: de kerk stond altijd aan de kant van de machthebbers en remde nieuwe ontwikkelingen..

Goed, er waren natuurlijk uitzonderingen. Die heb je tegenwoordig ook nog wel. Gewezen wordt dan op figuren als dr. A. v. d. Heuvel die nog niet zo lang geleden promoveerde (degradeerde? ) tot voorzitter van de VARA en op de onlangs overleden dominee Buskes die openlijk voor het socialisme koos.

Politieke betekenis

Vooral in de politiek wordt er kwistig met het etiket konservatief gestrooid.

De VVD is konservatief, de SGP konservatiever en de Boerenpartij het konservatiefst. Tegenover konservatief staat dan progressief. D'66 is progressief, de PvdA probeert progressiever te zijn en, de PPR is het progressiefst.

Nu moet je met etiketten-plakken altijd voorzichtig zijn. Is de VVD inderdaad konservatief? Wat betreft de zedelijkheidswetgeving zullen velen haar juist progressief noemen.

't Valt vaak niet mee uit te maken wie of wat je nu konservatief moet noemen.

Is president Carter konservatief?

En de Sjah van Iran: was hij progressief of konservatief?

En iemand die tegen roken is?

Bovendien zijn beide woorden vaak alleen maar relatief. Max v. d. Berg, de voorzitter van de PvdA is progressiever dan fraktieleider Den Uyl. Vergeleken bij Den Uyl moet je echter de oude dr. Drees een konservatieve socialist noemen. In Nederland hebben de woorden progressief en konservatief de bijklank gekregen van goed en slecht. Progressief zijn is goed, konservatief zijn is verkeerd.

Progressief zijn in Nederland betekent dan: vóór vrouwenemancipatie zijn, vóór vrijgeven van abortus, euthanasie en druggebruik, vóór de bevordering van het openbaar vervoer, vóór nivellering van de hogere inkomens, vóór verdergaande demokratisering, vóór..........

en tegen milieuvervuiling, tegen kernenergie en kernbewapening, tegen de Navo, tegen Zuid-Afrika, tegen

Zo gezien zijn jij en ik waarschijnlijk tamelijk konservatief. En toch

Een christen behoort niet konservatief te zijn

Ik heb bezwaar tegen dat etiket konservatief.

Als je enkele woordenboeken vergelijkt, zie je dat je het woord konservatief het best kunt „vertalen" met behoudend en progressief met vooruitstrevend. Zo gezien kan progressiviteit heel goed zijn. De maatschappij ontwikkelt zich nu eenmaal. Vooruitgang, ontwikkeling is een vanzelfsprekende zaak, een Scheppingsgegeven!

Aan de andere kant hoeft iets nieuws niet persé beter te zijn. Als er zich iets nieuws aandient, moet dat getoetst worden.

Iemand schreef eens: „Het christelijk geloof moet niet pleiten voor het bestaande op zichzelf. Het moet. ook niet zondermeer pleiten voor veranderingen.

Het christelijk geloof heeft als norm Gods Woord en Gods geboden. Daarnaar moeten het verleden, het heden en de toekomst worden afgemeten."

Een christen behoort niet konservatief te zijn, schreef ik hierboven. Nu voeg ik daaraan toe: hij behoort ook niet progressief te zijn. Een christen behoort kritisch te zijn!

Zowel tegenover de bestaande maatschappelijke vormen als tegen nieuwe strukturen.

Kritisch, dat is iets anders dan kritiek hebben! Kritiek is vaak goedkoop en gemakkelijk. Van tevoren staat het oordeel reeds klaar. Kritisch zijn daarentegen staat open voor de dingen. Alleen niet zondermeer: het toetst, onderzoekt en beoordeelt datgene wat zich aandient.

Historie als voorbeeld

Eén der bekendste figuren uit de vorige eeuw was ongetwijfeld Groen van Prinsterer.

Fel bestreed hij de heersende liberale stroming van zijn dagen. Veel van hun ideeën kwamen uit het Verlichtingsdenken en hadden gestalte gekregen in de Franse Revolutie. Duidelijk wees Groen het onbijbelse karakter hiervan aan. Bekend is zijn boek „Ongeloof en Revolutie" waarin hij dit revolutionaire denken afwijst.

Groen noemde zich daarom vaak anti-revolutionair. Zijn tegenstanders verweten hem echter konservatief te zijn.

Daar heb je het: wie tegen de heersende mening van zijn tijd ingaat, wordt al gauw voor konservatief uitgemaakt.

Groen was dat echter beslist niet. Hij was eerder een voorstander van vernieuwing en verbetering. In de Franse Revolutie zag Groen goede kanten. De afschaffing van de horigheid waardeerde hij bijvoorbeeld positief. Ook was Groen jarenlang voorzitter van de „Nederlandse Vereniging tot ofheffing van de slavernij in onze kolonies". Groen liep voorop in deze. Velen, cok onder de christenen (o.a. Da Costa), zagen daar toen nog geen enkel kwaad in. De christelijke boeren in Zuid-Afrika werden door Groen duchtig de les gelezen over de onwaardige behandeling van hun zwarte werknemers.

Zelfs van socialisten en kommunisten erkende hij het goed recht „een wijziging der maatschappij te verlangen, waardoor aan het ergerlijk en hartverscheurend kontrast van overvloed en gebrek, brooddronkenheid en brodelccsheid, genot en jammer een einde wordt gemaakt".

Daarom ook was Groen een van de oprichters van de eerste woningbouwvereniging in Den Haag die zich ten doel stelde de slechte woningtoestanden van de arbeiders te verbeteren.

Zo kon zelfs de „Verklaring van de rechten van de mens" Groens instemming hebben. Alleen: „de fout van de Revolutie was dat deze rechten van hun oorsprong zijn losgemaakt. Wat de Revolutie voorspiegelt, groeit alleen op christelijke bodem."

Hier zien we ook duidelijk Groens kriterium. Gods Woord alleen is normgevend voor onze' beoordeling van allerlei maatschappelijke verschijnselen en vormen. Groen vond het vrijheidsideaal van de Revolutie een mooi iets. Vrijheid betekende echter niet ongebondenheid. Norm voor alles bleef voor hem — en blijft voor ons — Gods Woord en Wet. En dat heeft niets met konservatief of progressief zijn te maken!

Jouw houding

Laat je niet in een hoek drukken als „men" je het etiket konservatief wil opplakken. Iets waardevols mag beslist „gekonserveerd" worden. Konservatief is niet hetzelfde als verkeerd, onjuist, slecht!

Wel moeten we ons wachten voor een houding die vasthoudt aan het oude, omdat het oud is. Dat komt in onze kringen nogal eens voor. „Het is altijd goed gegaan, waarom zouden we veranderen? ", hoor je dan. Mijns inziens komt dat voort uit de volkomen ongegronde gedachte dat het vroeger beter was, terwijl vaak ook onkunde een grote rol speelt, 't Nieuwe kan men niet beoordelen, geen plaats geven.

Aan de andere kant wordt wat „men" progressief noemt vaak gekenmerkt door een volkomen misplaatst optimisme dat het nieuwe per definitie beter is dan het oude. Dit hangt vooral samen met het „geloof" in progre'ssieve kringen in de van nature goede mens en een door deze gO'ede mens te bereiken schone toekomst. Daarom: wees niet al te konservatief en ook niet al te progressief. Wees kritisch.

Beoordeel en toets alles aan de normen van Gods Woord.

Heb je zo je mening gevormd, trek je er dan niets van aan als „men" je konservatief noemt. Op de jongste dag zal niet gevraagd worden of je^ konservatief of progressief geweest bent, maar of je in Gods wegen gewandeld hebt. Dat kun je niet uit je zelf, maar dat hoeft ook niet. Eén heeft er die weg bewandeld. En Hij wil jouw daar ook bij helpen. Zijn Woord staat daar vol van. Zijn stem nodigt je daartoe. Meer dan Hem heb je niet nodig, met minder kun je niet toe.

Onderzoek alle dingen, zegt Gods Woord, en behoud het goede. Er staat niet: behoud het oude of kies voor het nieuwe!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen