Bunyans "Christenreis" in Rusland

De populariteit van "De Christenreis" blijft een verbazingwekkend feit. Van Nederland tot China en van Amerika tot de SowjetUnie, overal ter wereld weet de droom van de Engelse ketellapper John Bunyan christenen te boeien. Al drie eeuwen lang. Vooral in perioden van verdrukking voor de kerk. ,, Ik kreeg het in m' n jeugd voor het eerst in handen'', vertelt Petr Pavlovski, een van de voorgangers van de grootste geregistreerde baptistengemeente in Kiev , .Toen waren er veel gedeelten in die ik niet begreep. Maar bij het ouder worden werd dat anders. Vooral in tijden van tegenslag. Ik ging mijzelf in de pelgrim herkennen. Voor mij is "De Christenreis" na de Bijbel het belangrijkste boek."

Primitieve uitgave
Viktor Kozubovski herinnert zich nog levendig hoe hij als zevenjarig jongetje het boek van zijn vader kreeg. „Het was al een oud exemplaar. De inhoud begreep ik nog niet, maar de tekeningen vond ik prachtig. Je begreep dat het een heel belangrijk boek was. Een verboden boek ook. Het werd in het geheim gelezen en ging van hand tot hand. Er was nauwelijks aan te komen. In de jaren zestig werd het boek weer bekender, doordat de ondergrondse kerk het in het geheim ging uitgeven. Het gebeurde op primitieve wijze, de kwaliteit van het papier liet veel te wensen over, de tekeningen waren ronduit slecht. Een jaar geleden bezorgde de Nederlandse organisatie "Kom Over enHelp"ons een nieuwe uitgave. Daar waren we bijzonder gelukkig mee. We hebben er al heel veel mensen gelukkig meegemaakt."

Miljoen exemplaren
Kozubovski, president van een organisatie die zich onder meer bezighoudt met kinderevangelisatie, acht "De Christenreis" voor het evangelisatiewerk ongeschikt. ,,Door de veelheid aan bijbelse uitdrukkingen en christelijke symbolen die erin voorkomen is het voor ongelovigen een onbegrijpelijk boek. Ze moeten eerst de Bijbel leren kennen. Maar voor christenen ken ik geen boek dat meer waarde heeft dan "De Christenreis". Het innerlijk van de christen wordt er op een beeldende en fijnzinnige manier in beschreven. In de weg die Christen gaat zien we onszelf in onze angsten, ons ongeloof. De vraag naar dit boek is in de hele Sowjet-Unie enorm groot. Als u ons een miljoen exemplaren zendt, raken wij ze moeiteloos kwijt. Dat is geen grootspraak maar realiteit. Ook onder jongeren bestaat grote belangstelling voor'' De Christenreis". Hetzelfde geldt, zij het in wat mindere mate, voor "De heilige oorlog".

Koophandel
Dat het geen advertentiepraatje is, blijkt in de jongste autonome baptistengemeente van Kiev, waar we de avonddienst bijwonen. Nadat we zijn voorgesteld en het doel van ons bezoek bekend is gemaakt, vraagt onze tolk en begeleider Andre Losjkarjov wie van de gemeenteleden "De Christenreis" heeft gelezen. Alle aanwezigen steken de hand op. Wat betekent het boek voor jullie? Het antwoord is eenstemmig. Niet gelijk te stellen aan de Bijbel, maar wel direct erop volgend. Tijdens een bijbelstudieavond van jongeren bij een van hen thuis, wordt ons gevraagd exemplaren van "De heilige oorlog" uit te delen. Afkomstig uit het Westen. De vreugde die onze gave teweegbrengt is ongeveinsd. Najaren van strenge censuur kan christelijke lectuur nu openlijk worden ingevoerd, verspreid en gelezen. Daarvan wordt gretig gebruik gemaakt.

Business
De godsdienstvrijheid heeft echter ook een schaduwzijde. In toenemende mate zien handelaren en speculanten business in het Evangelie. Onder vrome voorwendsels proberen zij contacten te leggen met [> westerse organisaties voor christelijke hulpverlening aan Oost-Europa. De ingevoerde lectuur wordt vervolgens op de zwarte markt verkocht. Kinderbijbels verwisselen daar voor honderd roebel van eigenaar. Als bedacht wordt dat een arbeider met zo' n 250 roebel per maand naar huis gaat, is duidelijk dat dergelijke praktijken de verbreiding van het het christelijk geloof in alle opzichten tegenstaan. Een nog kwalijker gevolg van de godsdienstvrijheid in de Sowjet-Unie is de toestroom van sektariërs, met name uit de Verenigde Staten. ,, Ik vraag me soms af of we zo gelukkig moeten zijn met de huidige situatie", verzucht baptistenvoorganger Andre Kornauck. „Natuurlijk ben je blij datje nu in alle rust en vrijheid het Woord kunt prediken. Maar als ik zie hoe ons volk wordt benaderd door Jehovah's getuigen en tal van andere belijders van valse religies, dan denkjeweleens: waar gaat het heen?"

Rijp en groen
Een bijkomend probleem is dat de theologische kennis ook onder de bijbelgetrouwe baptisten in de SowjetUnie vaak zeer gering is. Het aantal voorgangers is indrukwekkend, maar daarbij moet wel worden bedacht dat het om lekepredikers gaat. Bij de uitleg van de Bijbel staat hen nauwelijks verklarende lectuur ter beschikking. Nu die situatie verandert zijn ze blij met alles wat binnenkomt. Rijp en groen wordt geaccepteerd. Diepgaande theologische verschillen worden nauwelijks onderkend. Onze gids, die zich zeer content toont met een deeltje van de bijbelse vertellingen van ds. C. J. Meeuse dat hij heeft ontvangen, is even gelukkig met een Amerikaanse brochure voor kinderevangelisatie die doordrenkt is van hetarminianisme. De voedselhulp die momenteel aan de SowjetUnie wordt geboden is, afgezien van de vraag of de goederen op het juiste adres terecht komen, zeker geen overbodige luxe. Maar vanuit reformatorisch oogpunt is de behoefte aan gedegen gereformeerde lectuur vele malen urgenter. Zeker nu de Russische markt wordt overspoeld met theologische lectuur van een bedenkelijk gehalte.

Luxe-artikel
Een belangrijk verschil met de situatie in het schatrijke West-Europa is ook, dat in de Sowjet-Unie een boek nog een luxe-artikel is. Het aantal boeken dat mensen bezitten is beperkt en wordt daardoor gelezen en herlezen, waardoor de invloed veel groter is dan bij iemand die het ene boek weglegt om aan het volgende te beginnen. Het is niet ongebruikelijk dat baptisten die "De Christenreis" bezitten, het werk al een keer of vijf hebben gelezen. Een treffende illustratie van de houding ten opzichte van boeken wordt ons geboden in een trieste flatwijk van Kiev: een van de nieuwste stadsdistricten, waar 350.000 mensen zijn opgeborgen. In het hele district is geen kerk te vinden. Maar op zondagmiddag probeert Lydia Priemskia in een zaal op de eerste verdieping van een clubgebouw onkerkelijke kinderen bekend te maken met het Evangelie.

Kostbaar geschenk
Vier jaar geleden behoorde ze nog tot de Russisch-orthodoxe kerk. Gescheiden van haar man. Zonder God, zonder Christus en zonder hoop in de wereld. Zonder enige interesse ook voor geestelijke zaken. Tot ze bij geval een radio-uitzending van Trans World Radio opving. Het uit Monte Carlo uitgezonden Bijbelstudie-programma veranderde haar leven radicaal. Ze ging op zoek naar het antwoord voor de vragen van haar hart, kwam terecht bij een baptistengemeente, sloot zich erbij aan, werd gedoopt en keerde terug naar haar man. Nu wordt ze onweerstaanbaar gedrongen door de begeerte anderen bekend te maken met het Evangelie van Jezus Christus. De liefde tot Hem dringt haar. Terwijl een twintigtal kinderen uit de flatwijk om haar heen staan, deelt ze met milde hand kinderbijbels uit. Haar "kroost" staat reikhalzend te wachten. Zij die een beurt hebben gehad installeren zich op een stoel en slaan het boek behoedzaam open. Kinderhandjes strelen de pagina's. Van hün boek. Met erin verborgen het hemelse zaad dat in hun harten zal worden gestrooid om naar Gods welbehagen vrucht te dragen. Over vier weken: Baptisten in de Oekraïne.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen