EEN OPEN DEUR VOOR HET HUISBEZOEK

In Ambtelijk Contact van maart 2011 stond een artikel van ds. J.W. van Pelt met als titel ‘Ik sta aan de deur en ik klop’, over de onopgeefbaarheid van het Bijbelse huisbezoek. Hoewel het jaarlijkse huisbezoek zoals wij dat in onze kerken kennen zo in de Bijbel niet voorkomt, beschreef ds. Van Pelt een groot aantal Bijbelse noties die het huisbezoek onopgeefbaar maakt. In dit artikel gaan we nader in op de praxis van het huisbezoek, o.a.:staat de deur hiervoor nog open? Hoe welkom zijn de ouderlingen bij de gezinnen thuis? Waarover spreken wij tijdens het huisbezoek? Hoe bereiden wij ons voor?

GEROEPEN TOT OUDERLING

Het kan zijn dat de schrik u om het hart slaat als u wordt gebeld door de kerkenraad dat u op tweetal staat voor ouderling. En indien de gemeente u kiest en de kerkenraad u benoemt, kan het zeker jonge ouderlingen nog meer benauwen: ben ik daartoe bekwaam en daarvoor geschikt? En ook de vraag: kan ik de nodige tijd vrijmaken voor huisbezoeken, naast het gezinsleven en alle andere taken? Heb ik wel zin in al die vergaderingen? Hoe zit het met Gods wil als het gaat om het werk in de gemeente? Ben ik een man die ‘een goed getuigenis in de gemeente heeft’? Het zijn begrijpelijke vragen en wellicht ook aarzelingen die dan opkomen. Toch is het de Here die op deze wijze mensen roept en wil gebruiken in zijn dienst, in zijn gemeente om ‘de kudde Gods te hoeden.’

Als we de verkiezing en de benoeming zo mogen verstaan, dan hoeven we onze beslissing niet te baseren alleen op onze menselijke bekwaamheid en geschiktheid. We mogen vertrouwen en bidden dat Hij die roept ook de kracht en wijsheid wil geven die nodig is om dit ‘voortreffelijke werk’ te kunnen verrichten. Calvijn heeft het ooit zo gezegd: ‘… een plaatsvervangende werkzaamheid, zodat Christus door hun woord zijn eigen werk volbrengt.’

VOORBEREIDING OP HET HUISBEZOEK

Al bij het maken van de afspraak is het belangrijk te laten weten wie u verwacht tijdens het huisbezoek en hoe u eventueel de gesprekken organiseren wilt, voor het geval u het wenselijk vindt afzonderlijk met gezinsleden te spreken. Er kunnen omstandigheden zijn die dat wenselijk maken. Het huisbezoek wordt er naar mijn mening beter van indien u zich de dagen vooraf aan het huisbezoek inleeft in het gezin dat u de komende week zult bezoeken. Probeer voor uzelf antwoorden te vinden op de volgende vragen: welke samenstelling heeft het gezin? Wat hebben de afzonderlijke gezinsleden de laatste tijd meegemaakt? Hoe ken ik hen als kerkgangers, avondmaalsgangers, catechisatiebezoekers etc. Welke activiteiten verrichten de gezinsleden in de gemeente? Waarover spraken wij in het vorige huisbezoek en hoe kan ik daarop voortborduren? Mede op basis van de antwoorden op genoemde vragen - bedenk bij uzelf vooraf waarover u met hen wilt spreken, zowel waar het gaat om het leven van alledag als over hun geloofsleven en wat daarmee samenhangt. Zoek vooraf alvast een Bijbelgedeelte dat zo veel mogelijk van toepassing is. Maar laat tegelijk ruimte voor een meer toepasselijk gedeelte tijdens het bezoek.

Vóór u op huisbezoek gaat, gaat u in persoonlijk gebed en vraagt u de Here om er bij te zijn, om met zijn geest het verstand te verlichten, om harten te openen en om het gesprek te zegenen tot eer van Hem in Wiens naam u op bezoek gaat. Alleen zo baseert u het gesprek niet op eigen expertise of handigheid, maar vertrouwt u op hemelse wijsheid. Alleen zo zal gesprek niet blijven steken in menselijke wederwaardigheden, hoe zeer die ook aan de orde zijn, maar zal het wederzijds ten minste ook gaan om de vreze des Heren.

WELKOM IN HET GEZIN

Bij lezing van het voorgaande hebt u gemerkt dat wij uitgaan van een onbelemmerde afspraak en dat wij welkom zijn in de gezinnen die wij te bezoeken hebben. Dat zal doorgaans het geval zijn. De werkelijkheid gebiedt te zeggen dat het ook anders kan zijn. Gezinnen en/of leden die een huisbezoek trachten te ontwijken. Probeer te achterhalen waarom men geen huisbezoek op prijs stelt. Maak daarbij duidelijk dat u niet vanwege een soort hobbyisme op bezoek komt maar bent geroepen door de Here, ook om huisbezoeken af te leggen om zo te kunnen vernemen van het leven van alle dag maar ook te waken over de plaats van het Woord, de sacramenten en het gebed bij leden van de gemeente. Als in zo’n geval ook de predikant geen open deur vindt en het zover gaat dat men zich structureel onttrekt aan het gezag van de kerkenraad, dan zijn er andere maatregelen nodig die wij hier niet bespreken.

Onze ervaring leert dat een geregeld, bijvoorbeeld jaarlijks, huisbezoek bij de leden en gezinnen er aan bijdraagt dat men het huisbezoek verwacht en dat u dus welkom zult zijn. Zodoende is het een vast patroon en kijkt men niet vreemd op als u een afspraak wilt maken.

WAAROVER SPREKEN WIJ?

De gesprekspunten tijdens de huisbezoeken kunnen en zullen zeer uiteenlopend zijn. Hiervóór spraken wij over het zich vooraf inleven in het gezin waar u op bezoek gaat. Ooit zei een predikant over het huisbezoek: Huisbezoek is zielenbezoek. U sluit zo veel mogelijk aan bij de leefwereld van de gezinsleden of het gemeentelid waar u op bezoek bent. U stelt vooral vragen en luistert.

Veelal begint u met de kinderen die mogelijk na enige tijd naar bed moeten. Laat u informeren hoe het op school gaat, welke vakken ze leuk vinden, waar ze goed of minder goed in zijn, met welke meester of juf ze goed overweg kunnen en met welke minder. Informeer naar hobby’s, sport, muziek en andere vrijetijdsactiviteiten. Maar spreek vervolgens over Bijbelse geschiedenis, bijvoorbeeld op school, over de betekenis van hun doop, hun kinderlijke gebedsleven, over de zondags-school, eventueel over de kerkgang. Toon met uw vragen echte belangstelling en ga vooral niet te snel in de verdediging.

Spreek op vergelijkbare wijze met oudere nog thuiswonende kinderen, eventueel afzonderlijk als dat vooraf is afgesproken. Spreek dan ook over catechisatie, eventueel belijdenis doen, of de preken duidelijk genoeg zijn, met welke vragen ze op dat gebied zitten.

Vergeet vooral ook niet te informeren naar ontbrekende gezinsleden. Als bij het maken van de afspraak de reden daarvan al duidelijk is geworden, kan een afzonderlijke afspraak gemaakt worden. Maar laat blijken dat u hen ook op het oog heeft.

Als het gesprek zich richt op de ouders of het individuele gemeentelid dan zal het natuurlijk ook gaan over het leven van alle dag, het dagelijks werk, zorgen over kinderen of het gezinsleven, schoolgang etc. Maar vervolgens ook hoe ouders hun kinderen voorleven, hoe in het gezin de Bijbel en het gebed een plaats heeft, gaat u met vreugde naar de kerk, hoe is en wordt de verkondiging beleefd, wie is de Here Jezus Christus voor u? Spreek over de sacramenten, doop en avondmaal; het omgaan met elkaar in de gemeente, het individuele geloof, werkt het Woord uit in het hart of zijn er belemmeringen, zo ja, welke, zo nee, hoe uit zich dat? Een willekeurig groot aantal vragen en gesprekspunten die aan de orde moeten komen en bij voorkeur toepasselijk zijn op de gezinsleden of het individuele gemeentelid. Zo vereist het van ouderlingen veel tact en wijsheid om die gesprekspunten aan de orde te stellen die toepasselijk zijn. Er is immers veel verscheidenheid van geestelijk leven bij gemeenteleden, niet alleen jong en oud, maar ook godsdienstig, al of niet vanuit een diep gelovig hart; tobbende en zoekende gemeenteleden, twijfelende leden, onverschillige maar mogelijk ook onbekeerde gemeenteleden. Ouderlingen zijn natuurlijk geen geestelijke rechercheurs, maar zijn wel gehouden deze vragen te stellen. U bent immers geroepen geestelijk leiding te geven aan hen die de Here aan uw zorg heeft toevertrouwd. En daarmee kan en mag u niet nonchalant omgaan.

Bij de afronding van het gesprek kiest u een toepasselijk Bijbelgedeelte - het vooraf gekozen gedeelte of een ander gedeelte als dat tijdens de gesprekken meer toepasselijk is gebleken. U kunt ook de mensen waar u op bezoek bent een Bijbelgedeelte laten noemen en er voor kiezen zelf te lezen of te laten lezen. Het is goed om na lezing de verbinding met het gesprek nader te duiden. Bij het afsluiten met gebed kunt u de vraag stellen of de gemeenteleden zelf gebedspunten willen opgeven. In het dankgebed draagt u elk lid van het bezochte gezin op aan de Here met het oog op wat voor ieder nodig is voor zijn of haar taak in gezin, kerk en samenleving.

Soms is er nog enige ruimte voor een korte evaluatie van het bezoek met hen die bezocht werden. Dat kan voor allen leerzaam zijn

DIACONAAL HUISBEZOEK

In het voorgaande spraken wij over het huisbezoek van de ouderling. Natuurlijk kan er ook sprake zijn van een gestructureerd huisbezoek van diakenen. Dat zal vooral betrekking hebben op de (al of niet fïnanciële) noden in de gemeente en ‘de werken van barmhartigheid’. Indien er sprake is van een huisbezoek van ouderling en diaken samen, dan is het vanzelfsprekend om ook het diaconaat een plaats te geven in de genoemde gesprekspunten.

VERSLAG UITBRENGEN

Tussen ouderlingen en predikant zal geregeld overleg moeten zijn, bijvoorbeeld in een pastorale vergadering, over wat tijdens de huisbezoeken werd besproken. Om ‘de kudde Gods te hoeden’ zullen beiden een open en communicatieve houding moeten hebben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen