Jongeren in Irian

Wie bedoelen we met 'de jongeren van de GJPI-kerk in Irian'?

In een cultuur zoals we die in Irian Jaya hebben, is de groep die wc aanduiden met jongeren' toch duidelijk wat anders afgebakend dan wanneer we spreken over jongeren van dc Gereformeerde Gemeenten. Bij ons in Nederland bedoelen wc de groep van pakweg 12 jaar tot zo rond de 25. en als je in het huwelijksbootje stapl, word je toch ook niet meer tot de categorie jongeren gerekend. De groep is niet alleen door leeftijd, maar ook door maatschappelijke positie begrensd.

In Irian. binnen de Gcreja Jemaat Protestan di Irian Jaya (=GJPI), ligt dit minder duidelijk. Over het algemeen richt het jongerenwerk zich op hen die scholing volgen. Dat begint dan al met dc basisschool. In de praktijk komt het erop neer. dat dit vooral jongeren van de gemeente bij de strip, bij het vliegveld, zijn. Het kost hen de minste moeite om elke dag op school aanwezig te zijn; ze hebben hun tuinen voor hun levensonderhoud dichtbij en kunnen er na schooltijd ook nog in werken.

Hoe verder de dorpen van de strip liggen, hoe kleiner het aantal jongeren dat naar school komt. Ze moeten van maandag tot vrijdag in dc omgeving van de school ccn onderkomen zoeken, kunnen voor de eerste twee. drie dagen nog wel eten meebrengen. maar moeten voor het eind van de week toch wel eten kopen en dus over wat geld beschikken. Kortom: het kost voor hen wat meer doorzettingsvermogen en vindingrijkheid. Dit betekent wel, dat het de doorzetters van de buitenkampongs zijn, die een lagere school diploma op zak krijgen.

Zij hebben dan ook ccn goede motivatie om een vervolgstudie op te pakken. En als dan de familie er ook achter staat en het gevoel krijgt van: „Eén van ons redt het toch maar!", dan krijg je een gevoel van dorpstrols en een hardwerkende student voor wie het benodigde schoolgeld vrij gemakkelijk op tafel komt.

Waar ligt de bovengrens?

Wanneer houdt in Irian het 'jongere-zijn' op? Niet op het moment van het trouwen en het stichten van een gezin. Etwordt vaak. vooral wat de meisjes betreft, veel jonger getrouwd dan in Nederland. Voor meisjes die de basisschool doorlopen hebben, is dat regelmatig nog meteen na de zesde klas, op zo'n 14/15jarige leeftijd.

Deze jonggehuwden blijven we toch nog lang bij de jongeren rekenen; vooral ook als ze scholing gehad hebben, blijven ze bij het jongerenwerk betrokken.

GJPI-jongeren en scholing

Het is jc misschien al duidelijk geworden dat 'jongeren' en 'scholing" twee begrippen zijn die in Irian nauw aan elkaar verbonden zijn.

Dit is ook de oorzaak dat de plaats van dc jongere in de gemeente niet altijd een gemakkelijke is: de gemeente

bestaat uit jongeren én ouderen!

Ouderen, die het vroeger voor de komst van het Evangelie totaal voor het zeggen hadden in het leven van elke dag! Zij hadden een schat aan ervaringen in dc oorlogsvoering, in de kontakten met de geestenwereld en alle gebruiken van de adat. de gewoonten en daaromheen. Zij hadden het voor het zeggen in het sluiten van dc huwelijken, in de handelskontaktcn ook. Die bestonden meest uit ruilhandel met naburige kampongs en het via-via-via verkrijgen van kostbaarheden van verderweg, die in de mannenhuiten bewaard werden.

Macht cn gezag werden opgebouwd op grond van geboorte (zoon-van-een-hoofdman-zijn b.v.). op grond van kontakten buiten de eigen stam. het betonen van dapperheid en slimheid in de krijg en het leiden van de dansen bij allerlei gelegenheden. Met de komst van het Christendom kwam hierin verandering. Het 'oog om oog, tand om tand' moest plaatsmaken voor nieuwe waarden: vergeving, genade, verzoening.

Het onderricht uil dc Bijbel bracht een nieuwe behoefte mee: het zelf kunnen lezen in die Bijbel.

Op die nieuwe terreinen van lezen en schrijven bleken de jongeren al snel dc ouderen de baas.

Waar God ouderen bekeerde, daar werden zij getuigen van die ene Naam. Die ze hadden leren kennen tot zaligheid. Zij wekten hun kinderen op. óók die God te gaan dienen, liefhebben en eren. Zij verbrandden hun heidense rituele voorwerpen en lieten hun offers aan de goden na. Zeker in de begintijd van de Evangelie verkondiging was hun invloed groot, maar in de loop der jaren, toen de kerk meer gestalte kreeg en de ambten ingesteld werden, (oen zagen ze dat dc jongeren daarin een grote plaats gingen innemen.

Dat werd niet altijd even gemakkelijk aanvaard en er was (en is nog steeds) veel takt. geduld en liefde nodig om ieder in zijn waarde te laten.

Wat doet de GJPI voor haar jongeren?

Bij de erkenning van de GJPI in 1984 werd alles wat aanvankelijk vanuit de zending en voortaan vanuit de kerk zelf werd gedaan voor de kinderen cn dc jongeren in de gemeente, op een rij gezet. In de eerste plaats is er hel zondagsschoolwerk. De evangelisten en ouderlingen in de kampongs houden iedere zondag, meestal voor dc ochtenddienst, zondagsschool. Ds. Vreugdenhil en zijn vrouw hebben er een leergang voor gemaakt door hel Oude en Nieuwe Testament. Er zijn kleurbockjcs bij en een handleiding voor de verteller ontbreekt ook niel. Dit zondagsschoolwerk, de speciale vertelling gericht op de kinderen, is cr al vanaf het begin van de Evangelieverkondiging; het hield er gelijke tred mee.

Na een aantal jaren ontslond de behoefte aan een nieuwe vorm van onderwijs aan de jeugd der gemeente: de catechese.

In de zendingssituatic zien we de volgende ontwikkeling: volwassenen die zich bekeren krijgen dooponderricht, waarbij ze dieper worden onderwezen in de geloofsleer, waarbij hun Bijbelkennis getoetst en uitgebreid wordt en waarbij hen gevraagd wordt, waaróm ze gedoopt willen worden. Deze catechesatie duurt zo rond een jaar en in die periode wordt ook sterk gelet op hun levenswandel: staat het dagelijks leven niel op gespannen voet met hun belijdenis, zien we vruchten van hun geloof in hun daden?

Wanneer dan de volwassendoop bediend wordt aan de ouders, worden ook de kinderen van het gezin, zo tot

dc leeftijd van 10 jaar, gedoopt. Deze kinderen zijn dus te vergelijken met de kinderen in de Hollandse gemeenten; zij volgen later catechisatie cn doen belijdenis des gcloofs.

Daarnaast is er een groep jongeren die niet als kind gedoopt is. omdat zij toen al te oud waren. Ook naar hen toe heeft de kerk een taak: hen in dc prediking de rijkdom van Gods Verbond voor te houden, tc letten op vruchten van persoonlijk geloof in hun leven en hen tc leiden tot de doop waardoor ook zij bij Gods gemeente ingelijfd worden. Bij deze jongeren vallen doop cn belijdenis als het ware samen. Naarmate de gemeenten langer bestaan, zal deze groep in aantal afnemen en het aantal belijdeniscatechisanten toenemen.

Speciale catechese-methoden zijn cr niet, de jonge kerk is nog erg 'zoekend' bezig op dit terrein. Voor de jonge predikanten is het een taak die om toerusting vraagt vanuit de moedergemeente.

Wat doet de GJPI voor haar studerende jongeren?

Aan elke vorm van studie na de basisschool zit onlosmakelijk verbonden: vertrek uit het eigen dorp naar Wamena, het binnenlandcentrum in dc Balieinvallei, naar Sentani of Abepura aan de kust, of zelfs naar Noord-Sulawesi. waar ccn drietal jongeren een opleiding tot verpleegkundige volgt.

Waren het eerst nog maar een tiental jongens van de oudste posten. Pass Vallcy cn Landikma, die de middelbare school volgden, in de loop der jaren kwamen de jongens van Bomela, Langda. Sumtamon cn Nipsan cr ook bij. Het totale aantal bedraagt nu al bijna 200! F.en enkel meisje krijgt toestemming om te vertrekken; het zijn er nu zo'n 6 a 7. Zowel in Wamena als in Sentani komen ze 's zondags in 2 diensten samen. Deze gemeenten, die afdelingen zijn van dc binnenland-gemeenten. zijn echte studentengemcenten. Regelmatig gaat één van de predikanten er heen om pastoraal werk tc verrichten. Dit pastoraat is heel belangrijk: er komt heel veel op de jongens en meisjes af: kontakten met jongeren van andere stammen en streken in Irian. met jongeren van andere kerken, met islamieten ook. Dan zijn er de gevaren van drankmisbruik, van ongeregeld leven en spijbelen van school bij gebrek aan sociale controle. De 's zondagse samenkomsten werken heel erg samenbindend. Als we in Sentani of in Wamena waren, namen we er ook graag aan deel. Het is erg leuk om mee te groeien met de jongens en meisjes, om te zien hoe hun opleiding op hen inwerkt, hoe hun horizon wijder wordt. Bij dat alles hoopt de kerk dat ze na hun studie in het binnenland zullen terugkomen om als onderwijzer, verpleger, administrateur. landbouwkundige. of welke opleiding ze dan ook gehad hebben, le werken tussen hun eigen mensen.

Waar komen Irianjongeren voor te staan?

Aan de hand van de geschiedenis van Oktairanus en Mina wil ik jullie nog iets laten proeven van een echt Irianees jongerenprobleem: welke jongen of welk meisje is voor mij als man of vrouw bestemd? Oktairanus is onderwijzer in Langda, afkomstig uit Landikma, een Yali-jongen dus. In Landikma is geen meisje voor hem te vinden, wat ccn beetje bij hem past. Binnen de families waaruit hij een vrouw mag trouwen, zijn maar weinig meisjes.

Mina is een meisje uit Langda, een Una-meisje dus, met een lagere schooldiploma op zak. vooruitstrevend, ze stelt ook best wel wat eisen aan de man van haar keuze. Oktairanus ziet wel wat in Mina. en dat is wederzijds, dus...

Maar er hangt Mina iets heel anders boven het hoofd: tweede vrouw te worden van een oudere man in Bomela.

Als jong kind heeft haar vader haar aan hem beloofd. De kerkleiding, de zending. Mina zelf. iedereen verzet zich ertegen en nog steeds is ze niet naar Bomela 'gedeporteerd', maar het kost alle overredingskracht van de dominee, de ouderlingen, de zendingswerker, om haar in Langda te houden. ..Beloofd is beloofd!" zegt vader Dikum.

Oktairanus is zonder Mina naar Scradela vertrokken om daar een eenmansschooltjc tc beginnen. De tijd voor een 'gemengd' huwelijk van een Yali-jongen en een Unameisje is nog niet rijp. al zijn ze allebei gedoopte jongeren van de GJPI.

Ook aan de kust blijven kontakten over de stamgrenzen heen niet uit. Daar komt dan voor de jongens nog een tweede barrière bij: de bruidsschat voor een meisje van de kust. of van Biak. of van Serui is heel groot en nooit op tc brengen zonder hulp van de hele familie. Maar vader, oom cn oudere broer zitten niet tc springen om krom te liggen voor zo'n vreemde eend in de bijt. Ook deze kontakten kunnen bijna nooit in daden omgezet worden.

Jc ziet het: veel verschillen met jullie hier. Toch ook veel overeenkomst: het oog gericht op de toekomst. Wat zal er voor me weggelegd zijn? Tuhan Allah tahu! God weet het. Hopelijk ook jullie en hun oog gericht op dc Toekomst met ccn hoofdletter. Ook daarvoor geldt de bovenstaande vraag. Moge hun cn jullie leven staan in dat perspektief: Maranatha!

Woerden

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen