Lezen in de Christenreis

(9)

De ervaringen van Getrouwe

Christen ziet vanaf een verhoging in de weg dat er een pelgrim vóór hem loopt. Het is Getrouwe die ook uit de stad Verderf komt. Hij roept, of hij een ogenblik wil stil staan en op hem wil wachten. Getrouwe weigert, want de bloedwreker achtervolgt hem. Hij is iemand die innerlijk voortgedreven wordt. Christen is wat ontstemd over dit antwoord. Hij versnelt zijn pas, haalt Getrouwe in. Wat uit de hoogte glimlacht hij naar Getrouwe, struikelt en valt. Getrouwe schiet te hulp en richt hem weer op. Samen gaan ze nu liefdevol verder, aangenaam met elkaar sprekend over hun geestelijke ervaringen. Wat is het een zegen als de een de anders gebreken voorbij ziet en dat als gevolg daarvan een hechte geestelijke verbondenheid ontstaat! Christen vraagt aan Getrouwe wat hij op de weg heeft meegemaakt. Dat is immers een gewettigde vraag als twee kinderen Gods elkaar ontmoeten. Getrouwe vertelt eerst dat velen in de stad Verderf wel gesproken hebben over het vertrek van Christen en over zijn waarschuwing dat de stad verbrand zal worden. Het kwam echter niet verder dan erover te praten; men geloofde het niet! Onbekeerden zijn soms onder de indruk als er iets ernstigs of buitengewoons gebeurt. Men praat er een poosje over en gaat weer onbekommerd voort! Plooibaar, die terug gekomen is in de stad Verderf, is zelfs zevenmaal erger dan tevoren. 'De hond is wedergekeerd tot zijn uitbraaksel'. We zien dat vaker, dat iemand die de bevindelijke leer de rug toekeert, veel losser wordt in zijn levenswandel en het leven van degenen die God vrezen maar bekrompen en beklemmend vindt.

Getrouwe is dezelfde weg gegaan als Christen, ook door het Poortje. Toch heeft hij andere ontmoetingen gehad dan Christen. Wat de hoofdzaken betreft, verschillen ze niet. En tijdens het gesprek dat nu volgt, blijkt dat ondanks verschillen in bevinding zij elkaar verstaan en zij steeds hechter aan elkaar verbonden worden. De Poel Mistrouwen heeft Getrouwe kunnen ontwijken. Hij heeft een andere strijd gehad. Al spoedig wordt hij hevig aangevallen door ene vrouw Wellust. Met haar vleiende tong probeert zij hem te verleiden. Getrouwe heeft toen verstaan wat David bad: 'Wend, wend mijn oog van d' ijdelheden af'. Christen zegt dat hij God wel danken kan dat hij bewaard is voor haar strikken. Wat kent de satan de invalspoorten bij ieder van Gods kinderen! Hij zal zeker zijn aanvallen richten op de zwakke plaatsen om zo tot zonde te verleiden. Ieder van Gods kinderen heeft zo een boezemzonde waaronder hij of zij vaak gebukt kan gaan. Aan de voet van de heuvel Moeilijkheid wordt Getrouwe aangesproken door de oude Adam. Treffend merkt Bunyan op dat deze afkomstig is uit de stad Verleiding. De oude Adam, het vlees, laat zich immers ook steeds gelden in het hart van een kind van God. Paulus zegt daarvan: 'Te weten, dat gij zoudt afleggen (...) de ouden mens, die verdorven wordt door de begeerlijkheden der verleiding' (Ef. 4:22). Hoor slechts wat de oude Adam Getrouwe belooft! Kom in mijn huis, dien mij voor loon. Mijn huis is vol met de lekkernijen van de wereld. Bovendien heb ik drie dochters met wie u mag trouwen: Begeerlijkheid des Vleses, Begeerlijkheid der Ogen en Grootsheid des Levens. Getrouwe moet eerlijk tegenover Christen bekennen dat hij eerst een neiging in zich voelde om de uitnodiging van de oude Adam te aanvaarden. Maar op het laatste moment ziet hij op het voorhoofd van de oude man staan: 'Daarom legt af de oude mens met haar werken'. Toen hij zich echter afwendde van deze Verleider, voelde hij dat de oude man een dodelijke greep deed op zijn vlees. Hij dreigde zelfs dat hij het leven van Getrouwe bitter zou maken. Dat ontlokte de klacht van Getrouwe: 'Ik, ellendig mens'. Deze inwendige strijd tegen de oude mens, het verdorven vlees, is niemand van Gods kinderen vreemd. De een heeft er wel meer mee te doen dan de ander. Vooral als de wet zijn beschuldigingen in de consciëntie daarover uitspreekt, kan zo iemand soms alle hoop verliezen en uitroepen: 'Kan zoiets met genade bestaan? '

Dat ondervond ook Getrouwe. Toen hij halverwege de heuvel Moeilijkheid was gekomen, werd hij door iemand die als de wind zo snel ging, achtervolgd en met een forse slag neergeveld. Hij lag daar een ogenblik als dood op de grond. Als hij bijgekomen is en de persoon die dit gedaan heeft, vraagt waarom hij dit deed, wordt hij voor de tweede maal neergeslagen. Zelfs als hij om genade vraagt, volgt een derde slag. 'Het was gewis mijn dood geweest, als niet plotseling Iemand mij te hulp kwam en de persoon die mij had geslagen gebood om daarmee op te houden', zo vertelt Getrouwe. Christen legt uit dat die wrede persoon Mozes was, die geen genade kent. 'Bij mijn vertrek uit de stad Verderf heb ik ook kennis met hem gemaakt', antwoordt Getrouwe. Dan zegt Getrouwe, dat hij de Persoon die hem te hulp kwam herkende aan de littekens in Zijn handen en Zijn zijde.

Wat Bunyan hier schildert, zal niet vreemd zijn voor een kind van God dat ontdekt is aan de geestelijkheid van de wet. Is de wet aanvankelijk tot overtuiging van zonden, later wordt zij een tuchtmeester tot Christus (de Persoon die Getrouwe herkende aan de littekens). De wet beukt een ontdekte zondaar steeds neer als hij op de inwendige verdorvenheden wijst. Wat kan een ziel dan ineenkrimpen vanwege de schuld die op het geweten komt te liggen. Getrouwe zegt erbij dat Mozes hem neersloeg, omdat hij heimelijk neigingen had om aan de oude Adam toe te geven. De aantekening in de Engelse versie bij dit gedeelte is het overwegen waard: de zondaar die nog nooit een beschuldigend en vlammend bezoek heeft gekregen van Mozes, slaapt nog vast in zijn zonden onder de vloek en de toorn van de wet Gods. De wet doodt, maar Christus maakt levend.

In het Dal van de Vernedering heeft Getrouwe nog een lastig persoon ontmoet die hem trachtte te overreden terug te keren. Dat was de heer Ontevreden. Die wees hem erop dat in dit dal geen enkele eer te behalen is. Hier moeten we onze vrienden Hoogmoed en Eigendunk verlaten, die voorheen nauw aan ons verbonden waren. Getrouwe wijst de heer Ontevreden af met de woorden: 'Vernedering gaat voor de eer'. Wat "moet" de Heere vernederende wegen houden om de wortelzonde van Hoogmoed er onder te brengen! Nóg een vijand treedt Getrouwe tegemoet in het Dal Vernedering, namelijk Schaamte, of liever Valse Schaamte. Die maakt hem wijs dat een tere consciëntie niet past bij een manmoedig persoon. Er zijn maar weinig machtigen, rijken en wijzen die christen zijn. De meeste pelgrims zijn van geringe afkomst en hebben maar weinig kennis van zaken. Verder zegt Valse Schaamte dat het schande is als men onder een preek zijn tranen de vrije loop laat, of dat men zuchtend zijn weg gaat. Ook is het belachelijk als men voor een klein vergrijp vergeving aan de naaste gaat vragen. Het kostte Getrouwe veel moeite deze geniepige vijand van zich af te schudden. Schaamte, gepaard met Mensenvrees, kan een ware christen tot een voortdurende kwelling zijn. Neem de raad van Getrouwe maar in acht: 'Ik moet tot de Heere om hulp roepen tegen Valse Schaamte'. Tenslotte vertelt Getrouwe dat hij door het Dal van de Schaduw des Doods bij lichte dag gegaan is. Hij heeft dus niet die helse aanvallen gekend waarmee Christen geplaagd werd. Niet ieder van Gods kinderen wordt even diep in de strijd gewikkeld, (wordt vervolgd)

Scherpenzeel

J. de Jager.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen