Het nieuwe Huwelijksformuller.

II. (Slot.)

Op dezelfde wijze als het eerste bespreken we ook het tweede deel van het concept-Huwelijksformulier.

De Dienaar verzoekt nu de trouwenden op te staan van hunne zitplaatsen, en vraagt hun:1)

N. en N. Nadat u aldus is voorgehouden, dat God den huwelijken staat heeft ingezet, en wat u daarin van Hem bevolen is, 'betuigt gij hier voor de Christelijke gemeente, dat het uw oprechte voornemen is, in dezen heiligen staat alzoo te leven, eni begeert gij, dat deze uw huwelijke staat bevestigd worde? 2)

Antwoord: Ja. 3)

Daarna spreekt de Dienaar tot de trouwenden:

Onze Heere God bevestig© het voornemen, 'dat Hij u gegeven heeft, en het b^in van uwTiuwelijk zij in den Naam des Heeren, die hemel en aard© geschapen heeft. 4)

Daarna geven de trouwenden elkander de rechterhand en spreekt de Dienaar, eerst tot den Bruidegom:5)

N. Verklaart gij hier voor God' en zvjne heilige gemeente, dat gij genomen hebt, en neemt, tot uwe wettige huisvrouw N. hier tegenwoordig? Belooft gij, dat gij haar nimmer zult verlaten; dat gij haar zult liefhebben en trouwelijfc onderhouden, zooals een getrouw en godvreezend man aan zijn© wettig© vrouw schuldig is; dat gij ook heilig met haar leven wilt, haar trouw houdende in alle dingen, naar uitwijzen van het heilig Evangelie? 6)

Antwoord: Ja.

Daarna tot de Bruid:

N. Verklaart gij hier voor God en zijne heilige gemeente, dat gij genomen hebt, en neemt, tot uw wettigen man N. hier tegenwoordig? Belooft gij hem lief te hebben, hem gehoorzaam te zijn, hem te dienen en te helpen, hem nimmer te verlaten, heilig met hem te leven, hem trouw houdend© in alle dingen, gelijk eene vrome en getrouwe huisvrouw haren wettigen man schuldig is, naar tfitwijzen van het heilig Evangelie? 7)

Antwoord: Ja.

Thans spreekt de Dienaar:

De Vader der barmhartigheid, die u dtoor ziijn© genade tot dezen heiligen slaat des huwelijks geroepen heeft, verbinde u met rechte liefde en trouw, en geve u zijn zegen. Amen.

Hoort nu uit het heilig Evangelie, hoe sterk de band des huwelijks is, gelijk Mattheus beschrijft, 1)

„En de Farizeën kwamen tot Hem, verzoekende Hem, en zeggende tot Hem: Is het een mensch geoorlooM, zijne vrouw van zich te laten om allerlei oorzaak? Doch Hij, antwoordende, zeide tot hen: Hebt gij niet gelezen, die van den beginne den mensch gemaakt heeft, dat Hij ze gemaakt heeft man en vrouw, en gezegd heeft: Daarom zal een mensch vader en moeder verlaten en zijne vrouw aanhangen, en die twee zullen tot één vleésch zijn? Alzoo, dat zij niet meer twee zijn, maar één vleesch? Hetgeen dan God samengevoegd heeft, scheide de mensch niet. Zij zeiden tot Hem: Waarom heeft dan Mozes geboden een scheldbrief te geven en haar van zich te laten? Hij zeide tot hen: Mozes heeft vanwege de hardigheid uwer harten u toegelaten, uwe vrouwen van u te laten, maar van den beginne is het alzoo niet geweest. Maar Ik z; eg u, dat zoo wie zijne vrouw van zich laat, anders dan om hoererij, en eene andere trouwt, die doet overspel, en die de verstootene trouwt, doet ook overspel."

Gelooft deze woorden van "den Heere Christus, en zijt daarvan verzekerd, dat onze Heere God u samengevoegd heeft tot dezen heiligen staat. Hoopt volkomen op de belofte, die den gehuwden is toegezegd: „Welgelul^zalig is een iegelijk, die den HEERE vreest, die in zijne wegen wandelt; want gij zult eten den arbeid uwer handen; welgelukzalig zult gij zijn, en het zal u welgaan". Hebt elkander vurig lief uit een rein hart. Gedenkt bij de vele dingen, die u bekommeren en verontrusten kunnen, dat één ding noodig is, en blijke uit heel uw wandel, dat gij het goede deel gekozen hebt. 8) Dan zult gij alles, wat u in dezen staat overkomt met geduld en dankzegging aannemen als van de hand des Heeren, en zal het u ook alles ten beste en ter zaligheid gedijen.

Maar overmits wij van onszelven niets goeds hebben en alle goede gaven van boveuj van den Vader der lichten, ons toekomen, zoo "knielt neder voor het aangezicht des Heeren, opdat de gemeente met en voor u bidde:9)

O Almachtige God, Gij die uwe goedheid en wijsheid in alle uwe werken en ordeningen bewijst en van den beginne gesproken hebt, da't het niet goed is, < iat de mensch alleen zij. Gij hebt hem een hulp, die als tegenover hem zij, geschapen, en alzoo verordineerd, dat die twee waren één zouden zijn. 10) Wij bidden u, dat Gij dit echtpaar, dat Gij tot den heiligen staat des huwelijks geroepen en samen verbonden hebt, uw Heiligen Geest wilt geven, opdat zij in een waarachtig en vast geloof leven naar uw Goddelijken wil en alle boosheid tegenstaan. 11) Heilig den band, die hen vereeriïgt, in de vreeze van uw Naam. Verhef ook uw aangezicht over hen en leid hen, in voorspoed en tegenspoed, onder vreugde en droefheid, aan uw trouwe Vaderhand. 12) Schenk hun uw zegen, zooals Gij de geloovige vaderen, uwe getrouwe dienaren Abraham, Izak en Jacob gezegend hebt. Verleen hun uwe genade 13), dat zij, als mede-erfgenamen van het verbond, dat Gij met die vaderen opgericht hebt, hunne kinderen, zoo'het IJ behaagt him die te geven 14), godvruchtig mogen groot brengen 15), tot eere van Uw heiligen Naam, tot opbouw 16) van uwe gemeente en tot verbreiding van uw heilig Evangelie. Wilt ons vefhooren, o Vader van alle barmhartigheid, door Jezus Christus, uw lieven ZjOon, die met U en den Heiligen Geest leeft en regeert, één waarachtig, eeuwig God, altijd geprezen.

Onze .Vader enz. 17)

Onze lieve Heere God vervuUe u met zijne genade en geve u, dat gij in alle godzaligheid, liefde en eenigheid, lang en "heilig samen leven moogt, Amen.

1) Een inlassching, die niet overbodig is. De paartjes zijn dikwijls zenuwachtig en zijn bang zich te vergissen. Als zdj van tevoren thuis het formulier rustig nalezen is iedere bijzonderheid hun welkom. Zij weten nu, waaneer het verzoek om op te staan komt.

2) Hierin wordt een omzetting van woorden voorgesteld, waardoor de vraa^ vloeiender loopt. De zin verandert er niet door.

3) Het tot getuigen nemen van de gemeente is hier weggelaten om de reden "In ons vorig artikel vermeld.

4) Om diezelfde reden is ook deze passage ingekort.

5) Om onhandigheid te voorkomen is hier bijgevoegd, dat de trouweaden elkander de rechterhand geven.

6) Hierin zijn enkele kleine wijzigingen aangebracht. Voor „bekent gij", staat hier: „verklaart gij", wat meer met de taal van onzen fijd overeenkomt. „Haar belovende", is omgezet in: „belooft gij", waardoor de ééne lange zin in twee zinnen gesplitst wordt, wat aan de duidelijkheid ten goede komt. Trouwens, wij gebruiken thans bijna geen deelwoorden meer. De belangrijkste wijziging schijnt, dat hier alleen" gevraagd wordt, dat de Bruidegom zijn wettige vrouw trouw zal houden. In het thans gebruikte formulier is sprake van trouw en geloof. Deze verandering beteekent een verbetering. Want „geloof" 'was. in het oud-HoUandsch van het formulier niet anders dan een synoniem (uitdrukking van eenzelfde gedachte) van trouw. Ook in andere talen is dait het gevsil. Het heeft met de beteekenis van „geloof", welke wij eraan geven, niets gemeen. Zoo hoorden we van het geval van een man, wiens vrouw het klaarblijkelijk niet al te iiauw met de waarheid nam, en wien het bezwaar drukte, dat hij volgens het huwelijksformulier beloofd had zijn vrouw te gelooven. Zulk misverstand is nu weggenomen.

7) Ook hier is „bekent gij" vervangen door „verklaart gij". De vrouw wordt hier met deazelfden maatstaf gemeten als de man. Ook van haar wordt niet gevorderd, dat zij alles zal gelooven, wat haar man haar misschien zal believen wijs te maSen.

8) Er is indertijd nog al over gedisputeerd of de aanhaling van Psalm 128 in het formulier behoort of niet. En afgedacht nu van de kwestie, welke de oorspronkelijke tekst van het formulier was, vroeg men zich af, of heel psalm 128 op elk bruidspaar van toepassing mag worden verklaard. Heeft God de beloften, welke daarin voorkomen, aan Zijn volk in het algemeen gegeven, of aan elk huwend paar in het bijzonder? Mag aan ieder man als hij trouwt de toezegging wordea gedaaa: „Uw huisvrouw zal wezen als een vruchtbare wijnstok aan de zijden van uw liuis, uw kinderen als olijfplanten rondom uw tafel"? En: „Gij zult uw kindskinderen zien". Daarenboven verliezen deze woorden hun zin, wanneer de Bruid den leeftijdsgrens der vruchtbaarheid heeft overschreden. Daarom worden in dit concept alleen de eerste twee verzen uit genoemden psalm aangehaald. De open plaats is aangevuld door de waardige woorden „Gedenkt bij de vele dingen, die u "bekonuneren en verontrusten kunnen, dat één ding noodig is en blijke het uit heel uw wandel, dat gij het goede deel hebt gekozen".

9) In het bestaande formulier is deze aanwijzing wel wat houterig. Deputaten hebben er eenige lenigheid in gebracht.

Dat hier Psalm 134:2 en 8 moeten worden gezongen, gelijk in vele kerken de gewoonte is, wordt hier niet voorgeschreven. Het wordt echter ook niet verboden.

10) Hier is weggelaten: „en ook alle onreinigheid straft". Daarmee wordt de gedachte, welke het bestaande formulier hier vertolkt, natuurlijk niet afgekeurd. Maar d© vorm past hier niet in het zinsverband. En de inhoud is al meermalen in het formulier zelf uitgesproken. In het gebed behoeft niet alles opnieuw te worden opgenomen, wat in het formulier staat.

11) De oude tusschenzin, welke tusschen haakjes was geplaatst, TCÏ. „aangezien Gij deze personen tot den heiligen staat des huwelijks geroepen Sn. samen verbonden hebt" is hier in den zin zelf I verwerkt. Daarenboven is de koude uitdrukking „deze personen" vervangen door de warmere „dit echtpaar".

12) Deze heele passage is nieuw ingevoegd. Ook daardoor wordt de toon van het gebed verwarmd.

18) De lange zin wordt hlier door het vormen van een nieuwen zin krachtiger.

14) Ook hier wordt weer voorwaardelijk gesproken: zoo het U behaagt h\m die, n.I. kinderen te geven.

15) ^„godzalig" is hier gelijk elders veranderd in „godvruchtig". „Opbrengen", dat wij gewoonlijk alleen nog maar gebruiken in den zin vaa „iemand naar het poli tie-bureau brengen" is hier verhelderd tot „groot-brengen".

16) Het bestaande formulier heeft „stichting". Dat wordt thans niet meer verstaan. Hier wordt niet gezinspeeld op zekere stichtelijkheid, maar bedoeld wordt de bouw der gemeente.

17) Het „Onze Vader", dat in vele uitgaven van het formulier ontbreekt, wordt hier als hoogtepunt van het gebed voorgeschreven. In al onze formulieren komt het „Onze Vader" voor. 'Waarom zou het dan in het huwelijksformulier achterwege moeten blijven?

Men ziet, diep ingrijpend zijn de wijzigingen niet.

De struktuur van het oude formulier is behouden.

Ook de woorden zijn voor circa negentig procent dezelfde gebleven.

Maar wat verouderd is, wordt vernieuwd, wat gebrekkig is, wordt verbeterd.

Dat er ernstige bezwaren zouden rijzen tegen de aanneming van dit concept laat zich bijna niet denken.

Worden met dit nieuwe formulier tal van .gelukkige huwelijken kerkelijk bevestigd!

I) Matth. 19 : 3—9.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen