John Flavel

Toch kunnen we ons daarin vergissen. Misschien dat de zaaier zelf het nooit meer ziet, maar vele jaren later kan het gezaaide toch nog met Gods zegen worden bekroond.
Een treffend voorbeeld vinden we in het leven van Luke Short, een onverschillige jongen van 16 jaar, die een preek hoorde over 1 Korinthe 16:22: ‘Indien iemand den Heere Jezus niet liefheeft, die zij een vervloeking; Maranatha’. Het was een indringende preek en aan het eind van de dienst stond de leraar op om de zegen uit te spreken. Hij zweeg echter en zei toen: ‘Hoe zal ik deze gehele vergadering zegenen, terwijl een iegelijk in deze plaats, die de Heere Jezus Christus niet liefheeft, een vervloeking is?’
Dat zal die jongen helaas niet erg verontrust hebben. Kort daarop vertrok hij naar Amerika om daar naar hartelust de zonde en de wereld te dienen.
Het gestrooide zaad leek geen vrucht te dragen, en als God er niet aan te pas gekomen zou zijn, was hij gestorven als een verklaarde vijand van Hem, Die zo waard is gediend te worden.
Oud geworden, toen hij al honderd jaar was, kwam die preek terug en werd hij zondaar voor God. Als een verlorene werd hij tot Christus geleid.
Hij mocht ervaren dat er zelfs voor een oude, verstokte zondaar vergeving is in het bloed van Hem Die met de misdadigers gerekend is. Nog zestien jaar heeft hij geleefd als een monument van de vrije genade van God. Hij zal het echter wel betreurd hebben dat hij zoveel jaren van zijn leven vermorst en verknoeid had in de dienst van de zonde.
De prediker van die ernstige boodschap die zoveel jaren later nog gebruikt werd, was John Flavel. Ook één van de Puriteinen die grote invloed gehad heeft en wiens werk rijk door de Heere werd gezegend.

Vervolging
John Flavel werd in 1628 in Bromsgrove, Worcestershire, in Engeland geboren. Hij was de zoon van Richard Flavel, een predikant die in 1665 aan de pest stierf, terwijl hij in de gevangenis zat, omdat hij tot de non-conformisten behoorde (zij die zich niet konden verenigen met wat er in de kerk van Engeland gebeurde).
Van zijn vader kreeg John degelijk godsdienstig onderwijs. IJverig studeerde hij daarna aan het University College in Oxford, waar hij opgeleid werd tot het werk in Gods wijngaard. In 1650 studeerde hij af, werd als predikant bevestigd, en begon zijn loopbaan in Diptford, waar hij zijn bijzondere gaven in de dienst van zijn Koning mocht besteden.
Hij trouwde met Joan Randall, een vrouw die de Heere vreesde. Het huwelijk duurde maar kort. In 1655 stierf ze bij de geboorte van haar eerste kindje, en ook de baby werd weggenomen. Rouw en verdriet waren het deel van de jonge dienstknecht.
Een jaar later hertrouwde Flavel, maar ook deze vrouw ontviel hem.
Dit was ook het geval met zijn derde vrouw, die lief en leed in zijn ambtelijke loopbaan met hem mocht delen.
Tenslotte werd hem nog een vierde vrouw gegeven die hem overleefd heeft. Veel wederwaardigheden, veel huiselijk verdriet zijn zo zijn deel geweest.
Echter, niet alleen huiselijk leed, ook vervolging en bittere vijandschap heeft hij in zijn ambtelijke loopbaan moeten ervaren.
In 1656 nam Flavel een beroep aan naar een drukke havenstad aan de zuidwest-kust van Engeland, Dartmouth. Zijn inkomen was geringer dan in zijn vorige gemeente, maar hij had er veel vrucht op zijn arbeid. De vijanden zaten echter niet stil. In 1662 werd hij van zijn preekstoel verdreven omdat hij behoorde tot de ‘non-conformisten’, die in hun geweten niet konden buigen onder het juk van menselijke, vaak roomse ceremoniën en gebruiken in de Staatskerk. Deze kerk was wel in naam protestant, maar de zuurdesem van Rome was er lang niet uitgezuiverd.
Flavel bleef preken tot de vervolgde verstrooiden, ook al moest hij hen ontmoeten in huizen en bossen. In 1672 vaardigde koning Karel II wel een wet uit waarin vrijheid van godsdienst aan de non-conformisten werd gegeven. Maar dit duurde slechts kort. Toen moest hij weer zwerven van de ene afgelegen plaats naar de andere om het Woord te verkondigen van de Koning Wiens juk zacht en Wiens last licht is. Zelfs moest hij zich enige tijd schuilhouden in Londen, waar hij tijdens een bidstond door soldaten overvallen werd en ternauwernood aan arrestatie kon ontkomen. In 1685 keerde Flavel terug naar Dartmouth waar hij in zijn eigen huis, waar zijn luisteraars alle hoeken en gaatjes vulden, Gods Woord bracht.
Twee jaar later kondigde koning Jacobus II een nieuwe vrijheidsproclamatie af voor de non-conformisten, zodat Flavel weer vrij zijn werk kon verrichten.
Het volgende jaar staken Willem III met zijn vrouw, Mary Stuart, de Noordzee over en werden ze als koning en koningin van Engeland erkend. Toen heeft Flavel nog enige jaren in volle vrijheid het Evangelie van vrije genade mogen verkondigen in Dartmouth. Nu niet langer meer in zijn eigen woning,maar in een nieuw, groot kerkgebouw.
Toen hij op bezoek in Exeter was om daar te preken, werd hij ernstig ziek.
Diezelfde avond stierf hij, op 6 juni 1691, om te beërven het loon van een getrouwe dienstknecht. Zijn laatste woorden waren: ‘Ik weet dat het wel met mij zal zijn’.
Wat een voorrecht, als we zo mogen afreizen en de Heere alle tranen van de ogen zal afwissen. Dan zullen de ogen de Koning zien in Zijn schoonheid.

Zelfonderzoek
Flavel was niet alleen een vurige prediker op de preekstoel, maar ook een ernstige christen in de binnenkamer, een man die veel bezig was met meditatie en zelfonderzoek. Ook bij anderen drong hij erop aan dat ze zich toch ernstig onderzoeken zouden. Hij stelde daar ook regels voor op aan de hand waarvan dit onderzoek plaats kon hebben. Hier volgt een korte samenvatting daarvan.
Het is allereerst nodig de Heere ernstig te zoeken en te bidden om de bijstand des Geestes, Die machtig is ons bekend te maken met onze staat. En dat is, zei hij, hetgeen mijn ziel meest ernstig begeert te weten. Hij dringt verder aan op het loslaten van alle eigenliefde, diepe indrukken te zoeken van de grote dag des oordeels, af te wachten wat God de Heere spreken zal, de meest rustige tijd af te wachten om zich tot een gewichtig werk van zelfonderzoek te begeven, omdat onderzoek te verrichten met een eerbiedig en ernstig hart, want, zeg hij, iemand die zijn aangezicht in een spiegel wil aanschouwen, moet stilstaan en niet in beweging zijn. Ten laatste dringt hij aan op het onderscheid maken tussen zonden die aanleiding zouden kunnen geven tot het betwijfelen van onze staat, en zonden welke dienen om ons te vernederen.
Dat Flavel dit zelfonderzoek ernstig opvatte, als iets wat beslist nodig en van het grootste belang was, blijkt uit de woorden waarmee hij dit stuk afsloot:
‘O, Heere, bestuur Uw knecht, opdat hij voor zelfbedrog bewaard worde. Opdat, indien zijn consciëntie hem nu veroordeelt, hij een beter fundament mag leggen, terwijl er de tijd nog voor is. En indien zijn consciëntie hem nu vrijspreekt, hij dan ook vrijmoedigheid mag hebben in de dag des oordeels’.
De Heere maakt Zijn volk eerlijk, en wáár voor Zijn Aangezicht. Dan willen ze niet opgebouwd worden in gestalten, maar zullen ze geen rust hebben voordat ze mogen weten op de Steenrots Christus en Zijn volkomen offer gegrond te zijn.

Schriftelijke nalatenschap
In de periode waarin Flavel als een voortgejaagde dienaar niet altijd het Woord kon brengen in de samenkomsten van de gemeente, heeft hij veel geschreven. Zijn schriftelijke nalatenschap is aanzienlijk. Wel zes kloeke delen zijn gepubliceerd, waarin Christus en Zijn verzoenende arbeid worden uitgestald. We noemen van het vele ‘oude goud’ hierin geboden, slechts:
Deel 1 ”De Fontein des levens”
Deel 2 ”De methode der genade in de Evangelie verzoening”
Deel 3 is een vervolg van het tweede deel waarin begonnen werd met ”Een Verhandeling over de ziel van een mens” Ook ”Een praktische Verhandeling over vrees” naar aanleiding van Jesaja 8:12 en 14.
In deel 4 vinden we: ”Engelands plicht onder de huidige vrijheid van het Evangelie”.
Deel 5 bevat onder meer zes preken over de verborgenheden van Gods voorzienigheid met betrekking tot zeelieden, en ook een verhandeling over de tekenen van genade en merktekenen van huichelarij.
Deel 6 bevat een uitstekende verklaring in vraag en antwoord van de beknopte Westminster Catechismus, alsmede twaalf meditaties als voorbereiding voor het Heilig Avondmaal, en verschillende verhandelingen over met name de kinderdoop en persoonlijke reformatie en de noodzaak van bekering.
Van Flavel is het een en ander vertaald in onze taal, zoals ”Het Beste Werk in de slechtste tijden” en ”Overgeleverd om onze zonden” (zes lijdenspredikaties).
De werken van deze puritein hebben invloed uitgeoefend op mannen als Jonathan Edwards, George Whitefield, Andrew Bonar and Robert McCheyne.
Archibald Alexander, de eerste professor in Princeton Seminary in de VS, die in zijn jeugdjaren al veel van Flavel las, schreef later eens dat hij aan hem meer verschuldigd was dan aan enige ongeïnspireerde auteur. Je zou willen dat ook nu veel jongeren Flavel zouden lezen. Niet alleen zij, maar ook ouderen die het zo vreselijk druk hebben, maar wellicht vergeten dat één ding nodig is. Het zou een middel in Gods hand tot rijke zegen kunnen zijn.

Staphorst, ds. C. Vogelaar

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen