Een schets uit de kerkgeschiedenis van Zeeland (11)

Sommigen van het gezelschap onder de leiding van ds. Klijn trokken naar Wisconsin, dat is een streek aan de overzijde van het Michiganmeer. In Sheboygan, gelegen aan het meer hebben we een gemeente. Daar was begin april een zendingsvergadering en een classisvergadering, waarop ik aanwezig was. De hollandse namen in die stad van diverse zaken schreven daar ook de geschiedenis van emigratie.

Een treffend voorbeeld wil ik geven hoe nauw de leden in de Amerikaanse en Canadese gemeenten aan die van de Nederlandse verbonden zijn door familiebetrekkingen. Met twee oude vrouwtjes stond ik te praten, meer dan vijftig jaar geleden uit Zeeuws-Vlaanderen vertrokken.

Toen ik op de vraag wat ik wilde drinken koffie of karnemelk in het Zeeuws antwoordde, kwam er een oudere man naar me toe en vroeg waar ik had gewoond en of ik in Zeeland was geboren. Hij vertelde dat hij al een paar keer op mijn geboorteplaats zijn nicht had bezocht. Nu bleek dat zijn nicht mijn tante was.

De Heere geve dat we ook veel geestelijke familie van elkaar mogen ontmoeten. Waar die gemeenschap als een geschenk van Gods genade mag worden beoefend is er een dragen van elkanders lasten en niet een uitmeten van elkanders gebreken. Waar is er nog een blij zijn met elkander met de gaven, ook geestelijk van de Heere ontvangen? Dat doet de een de ander uitnemender achten dan zichzelf. De Heere schenke die ware verbintenis opdat we bediend uit het levengevend Hoofd niet tegen elkander, maar voor elkander zouden zuchten. In de geschiedenis van onze betrekkelijk jonge gemeenten kunt u lezen, dat er verschil van mening was onder de oude „voorgangers" in sommige opzichten. En al waren er dan verschillende „liggingen" ze stonden niet boven elkander en zagen niet uit de hoogte op elkaar neer. We zouden genegen zijn bij de herinnering aan die tijd namen te noemen. Het is beter dat u door middel van de geschriften van hen, onze geschiedenis nagaat. In ons kerkelijk leven kunnen we nog rijke en wijze lessen van de ouden leren. De God onzer vaderen zij ook onze God en doe ons wandelen in en vragen naar de oude paden, waar toch de goede weg is.

Ds. Klijn en zijn volgelingen vestigden zich in Graafschap. Velen echter kwamen naar Zeeland. De eerste jaren van de kolonie kenmerkten zich door vele veranderingen. Zij die dachten dat ze in die kleine en nog woeste nederzetting hun brood niet konden verdienen, verhuisden naar Kalamazoo of Grand-Rapids. (In Kalamazoo is de 6e augustus 1898 onze gemeente geïnstitueerd en de gemeente van Grand-Rapids is van de 30ste oktober 1870.) In 1851 verlieten Jan Steketee en zijn zonen Zeeland om betere mogelijkheden in Grand Rapids te vinden, waar later Paul Steketee eigenaar was van een der grootste handelscentra. Kaboord die eerst zich had gevestigd in de armste streek van Zeeland net ten noordoosten van het dorp trok ook spoedig weg. Door immigratie was er echter een gestadige groei, en hoewel mensen van andere provincies uit Nederland zich daar vestigden, het overheersend dialekt dat werd gesproken was „Zeeuws". De invloed van het „Zeeland element" had de overhand en zette zijn stempel van individualisme - dat is voor alles het bewaren van zijn persoonlijke onafhankelijkheid - op de gemeenschap.

De groep Hollanders in de zuidelijke Ottawa County stond bekend als de „kolonie". Er waren een aantal kerken. Elk daarvan was het middelpunt van een kleine gemeenschap. De meeste van die nederzettingen waren geheel op de landbouw aangewezen, maar Holland en Zeeland, de grootste en de belangrijkste dorpen trokken ook andere bedrijven aan. In een zeker opzicht waren de ervaringen van de Hollanders niet verschillend van andere Michigan pioniers. Echter hun isolement, de oogmerken van hun immigratie, hun taal en gewoonten bepaalden de ontwikkeling als een enig en apart volk voor jaren. De Hollanders waren misschien niet zo vindingrijk en vernuftig als hun Yankee buren, maar zij bezaten geduld, volharding, ijver en een degelijk gezond verstand; hoedanigheden zeer zeker mee te tellen om de zwarigheden van het pioniersleven te overwinnen. De oude wapenspreuk van de provincie Zeeland „Luctor et Emergo" vertolkte de geest van die dagen.

Bomen vellen was een moeilijke en ongewone taak voor onze kolonisten. Ze kregen enkele aanwijzingen van vriendelijke Amerikanen totdat ze dat werk konden. In vele gevallen werden deze goede harde houten boomstammen of blokken op grote hopen gerold en eenvoudig verbrand. De eerste winter van 1848 was gelukkig niet streng en de zomer was zeer goed voor de aardappelen. De volgende zomer was zeer droog en in zijn geheel moedbenemend. Gedurende de eerste jaren hadden ze het zeer zwaar vanwege het eenzijdige en in het bijzonder het ongewone voedsel. Boter en melkprodukten waren schaars en de onvermijdelijke mais maaltijden waren voor hen als Europeanen niet smaakvol. Groenten en fruit waren schaars en het enige vlees kwam van varkens Vein slechte kwaliteit. Wildbraad zo nu en dan bracht een verandering die niet te versmaden was. De statistieken geven over 1850 een voorstelling van de produkten die geoogst werden in township Holland waarvan Zeeland een onderdeel was in die tijd. Tarwe 65 bushels; rogge 20 bushels; mais 9750 bushels; haver 350 bushels; aardappelen 1530 bushels; boter 1930 pond ohorn suiker 1610 pond.

In 1850 waren er geen paarden in de kolonie, die konden in het nieuwe land nog niet gebruikt worden. Ds. Van der Meulen en Jan Wabeke waren de eerste eigenaars van een span ossen in Zeeland. Zo'n span kostte toen ongeveer vijftig of zestig dollars. Ze waren spoedig versleten bij zwaar werk. De eerste paarden werden in 1855 gekocht

De kerk in Zeeland, die het eerste gebouwd werd was vijfenveertig bij zestig voet. Deze was gebouwd van keurige vierkante cederen houtblokken. Er was een koepel met een klok, een sierlijk geheel. Dit in tegenstelling met die van Holland die in der haast was opgetrokken en niet zo netjes afgewerkt was. Verder beschrijft de Amerikaan de mensen weer, waarmee ik niet ten volle kan instemmen, maar toch terwille van de geschiedenis door een amerikaanse bril bezien, weergeef.

„Van al de avondmaalgangers in deze kerken (van de nederlandse kolonisten) kan worden gezegd dat ze biddende en bekeerde mensen waren, vol hoop. Ze hebben zeer stipte en vrome godsdienstige gewoonten. Ze doen alles met bidden en danken. Ze zingen en bidden bij het eten, 's morgens, 's middags en 's avonds. Ze bidden wanneer ze zaken doen, ze bidden bij hun gezamenlijk werk. De raad van de stad wordt met gebed geopend. Heel hun optreden en hun sfeer van vroomheid is zuiverder en serener dan ik ooit gezien heb en leek op het leven van de eerste christenen."

Laat deze beschrijving op zijn amerikaans zijn, maar kunnen we desniettegenstaande dat, er geen lering uit halen ten aanzien van onze tegenwoordige levensstijl?

St. Catharines

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen