Vernieuwing middelbaar beroepsonderwijs

Nergens zijn meer afkortingen in omloop dan in het onderwijs. Een van die afkortingen is MBO, wat staat voor Middelbaar Beroepsonderwijs. De waardering voor dit onderwijsveld neemt toe, een waardering die er ongetwijfeld op terug te voeren is dat deze provincie in onderwijsland in maatschappelijk en economisch opzicht steeds belangrijker wordt omdat de vraag naar goed geschoolde en gekwalificeerde arbeidskrachten toeneemt.

VERBROKKELDE STRUCTUUR

Het MBO heeft de afgelopen jaren echter te lijden gehad van een sterk verbrokkelde structuur, hetgeen mede terug te voeren is op het feit dat onder dat MBO-dak heel wat verschillende opleidingen een plaats hebben moeten vinden. Ook de regering besefte, niet in het minst omdat dit negatief uitwerkte voor de staatskas, dat hier iets aan gedaan moest worden.

Om die reden is er een zogenaamde SVM-operatie in gang gezet. SVM staat voor Sectorvorming en Vernieuwing van het Middelbaar beroepsonderwijs. Kern ervan is dat er een nieuwe, eenduidiger structuur gaat komen voor het MBO. Het MBO zal, als de plannen werkelijkheid worden, opgedeeld worden in 4 sectoren: 1. techniek, 2. dienstverlening en verzorging, 3. economie en administratie en 4. agrarisch onderwijs, elk weer op te splitsen in een aantal afdelingen. Daarmee wordt beoogd dat het MBO duidelijker herkenbaar wordt voor het bedrijfsleven, en tegelijkertijd is er de doelstelling het MBO sneller en soepeler te laten inspelen op allerlei ontwikkeUngen op technologisch en maatschappelijk terrein, een betere aansluiting van het onderwijs op de vereisten van de arbeidsmarkt dus. Ook de veel te grote uitval in de MBO-scholen moet op deze wijze worden tegengegaan.

AFGEPAST BEDRAG

Nu is niet te verwachten dat de plannen één, twee, drie gerealiseerd zullen worden, want met deze grootscheepse operatie zal er heel wat gaan veranderen in het MBO, en niet alle wijzigingen worden in dank afgenomen. Weinig omstreden is het streven naar minder gedetailleerde regelgeving. De MBO-scholen krijgen daardoor meer vrijheid, en dat is op zichzelf genomen een goede zaak. Op het punt van de financiën wordt dit vereenvoudigde financieringsstelsel aldus vertaald, dat men wil overgaan op de zgn. „lumpsum-financiering". Is het nu nog zo dat alle verschillende uitgaven precies bij het ministerie moeten worden gedeclareerd, als de regering haar zin krijgt zal het in de toekomst zo zijn dat van overheidswege een bepaald afgepast bedrag aan de scholen zal worden uitgekeerd. Dat bedrag kunnen de instel- Ungen vervolgens zelf naar eigen goeddunken besteden.

De scholen krijgen dus meer verantwoordelijkheden, maar vereiste is uiteraard wel dat zij kwaliteit (blijven) leveren en goed op de nieuwe taken worden voorbereid. Daarover zijn vragen te stellen. „Is er voldoende management, inclusief instrumentering in huis om een autonome school op verantwoorde wijze te kunnen leiden? " zo ondervroeg ir. Van der Vhes de bewindslieden van onderwijs dan ook.

SCHAALVERGROTING

Een ander aspect is de schaalvergroting waarmee de SVM-operatie gepaard gaat. De stelling van de regering is: om goede bestuurlijke eenheden te krijgen moeten we grotere scholen hebben. Dat is zo uitgewerkt dat er van de 385 MBO-scholen slechts 135 over blijven. Deze gedachtengang (groter, dus beter) is bekend, maar de SGP heeft zich daar altijd tegen verzet, of het nu betrof gemeenten, scholen of andere terreinen. Daar komt nog bij dat er feitelijk al een voorschot is genomen op de svm-operatie. Scholen zijn op bijna onbehoorlijke wijze zwaar onder druk gezet. De SGP-fractie liet bij monde van ir. Van der Vlies weten deze handelwijze af te keuren.

In dit geval wordt het argument van beter bestuur mede gebruikt om er een gewone bezuinigingsmaatregel mee te camoufleren. Als er bereidheid is de scholen van de benodigde gelden te voorzien, zijn ook de kleine scholen goed te besturen. Voor de SGP zit 'm de angel met name daarin, dat door het gedwongen samengaan van scholen in het MBO de identiteitsscholen zullen worden vermengd met andere, waardoor het specifieke eigen karakter van die bijzondere scholen aangetast dreigt te worden dan wel verloren gaat.

Hiermee samen hangt ook de verminderde bereikbaarheid van de MBOscholen. Met name in dun bevolkte gebieden zal dat problemen veroorzaken. De heer Van der Vlies noemde bij name Zeeuws-Vlaanderen en noordoost Friesland.

EINDTERMEN EN IDENTITEIT

De meeste bezwaren van SGP-kant richten zich op de kwestie van de eindtermen. Dan gaat het om het stellen van eisen door met name de overheid aan de inhoud van het onderwijs. Daar is de vrijheid van onderwijs rechtstreeks in het geding. De SGP, die zich altijd heeft ingezet voor het behoud van de ruimte voor eigen grondslag en doelstellingen in het bijzonder onderwijs, tekende ook nu protest aan. Ir. Van der Vlies diende op dit onderdeel een amendement in: als er dan al eindtermen moeten komen, dan hoogstens globale eindtermen. Is het bevoegd gezag van een school van mening dat die eindtermen (of onderdelen daarvan) in strijd zijn met de eigen identiteit, dan moet er voor de scholen de mogelijkheid zijn beargumenteerd van die eindtermen af te wijken, na overleg met de inspectie van het onderwijs. Blijven de tegenstellingen onoverbrugbaar, dan beslist de Onderwijsraad.

Dit amendement is in de Kamer vrij positief ontvangen. Het lijkt erop dat een meerderheid dit wijzigingsvoorstel op de oorspronkelijke plannen zal accepteren. Dat ligt anders met een CDA-amendement waarin wat betreft de eindtermen een onderscheid wordt gemaakt tussen beroepsgerichte vak­ ken en algemene vakken. Dit idee is afkomstig van de SGP, maar door het CDA een beetje „ingepalmd". De meerderheid zal dit amendement, zo ziet het er nu naar uit, evenwel niet willen volgen.

GRONDSLAG EN DOELSTELLING

De eindtermen mogen niet in strijd zijn met grondslag en doelsteUing van de school, zo staat in het SGP-amendement. Waarom grondslag én doelstelling? Ir. Van der VHes motiveerde dit zo: „Wat is de grondslag voor het bevoegd gezag van een bijzondere school? Een soort „basisdocument" over het normenstelsel van waaruit men wil werken en er wil zijn. De doelstellingen vertalen als het ware die grondslag naar het gebied waarop men actief is. In dit geval dus het onderwijs, en wel het middelbaar beroepsonderwijs. Dat zijn dus geen doelstellingen in de trant van: wat het leerstof pakket betreft moeten wij op dat niveau uitkomen. Neen, het is meer vanuit de grondslag geredeneerd. Hoe geef je die grondslag handen en voeten in dat onderwijs en dan voor het gehele pakket? Dit is overigens een formulering die in de meeste statuten ook tot de onvervreemdbare artikelen behoort."

De behandeling wordt D.V. na het Kerstreces nog voortgezet. Dan worden de algemene beschouwingen pas gehouden. Wel valt te verwachten dat de wet per 1 augustus van kracht wordt. Dan zal ook blijken wat het CDA doet met het andere SGP-amendement dat beoogt voor het MBO de planprocedure (die nu geldt) te behouden in plaats van dat nieuwe scholen slechts bij wet kunnen worden bekostigd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen