Geen tijd voor kinderen, en een hond is te lastig

Het is bijna oudejaarsavond. Tijd om de nieuwe agenda officieel in gebruik te nemen. Officieus draaide hij natuurlijk al minstens een maand mee.
De oude is vrijwel helemaal volgekrabbeld met afspraken, en januari 1993 in de nieuwe vertoont misschien al niet zo veel lege plekken meer. Een volle agenda is voor sommigen een statusobject.
Ze vinden het wel interessant om met een bedenkelijk gezicht de jaarplanner te trekken en iets te mompelen in de trant van „'s Kijken of ik nog een gaatje kan vinden".
De beschikbare vrije tijd neemt af; althans, bij mensen met een hogere opleiding. Dat blijkt uit het onlangs verschenen Sociaal en cultureel rapport 1992. Het meest opvallende is dat de vrije tijd in Nederland steeds ongelijker verdeeld raakt tussen de" verschillende sociale klassen. Mensen met een hoge opleiding zijn er in de afgelopen tien jaar vier uur per week op achteruitgegaan. Mensen met een lage opleiding hebben er daarentegen zes uur vrije tijd bij gekregen. Onder vrije tijd wordt verstaan het deel van de week dat overblijft als je de tijd die wordt besteed aan werk, onderwijs, huishouden, nachtrust, maaltijden en persoonlijke verzorging aftrekt van de totale tijd die een week telt.

Tweeverdieners
Ondanks kortere werkweken, meer atv-dagen en snipperdagen blijken de harde werkers toch steeds meer te gaan doen, ook na de officiële werktijd. Bovendien blijken mensen die het druk met hun werk hebben ook de vrije tijd met van alles en nog wat te vullen. Onderzoeker W. Knuist van het Sociaal en cultureel planbureau spreekt in dit verband van een "agendaklasse" en een "agendaloze klasse".
Het drukste zijn de jonge tweeverdieners. Zij moeten hun werk combineren met de huishouding en de opvoeding van de kinderen.
Vaak verdienen ze nog te weinig om zich een huishoudelijke hulp en/of kinderopvang te kunnen permitteren. Dat moet dus wel de hele dag rennen en vliegen zijn. Tweeverdieners die samen meer dan 4000 gulden netto per maand binnenbrengen, laten een deel van de huishouding en de kinderoppas wel aan anderen over.
Het CBS publiceerde onlangs de nieuwste cijfers over de samenstelling van de huishoudens in Nederland. Het aantal huishoudens met één werkende (meestal de man) blijkt snel af te nemen. In 1985 telde ons land ruim vier miljoen huishoudens met meer dan één persoon. Het aantal daarvan met één werkende bedroeg 41 procent. In 1991 waren er 4.317.000 van deze gezinnen. Het aantal met één werkende bedroeg echter nog maar 32 procent. Dat wil niet zeggen dat 68 procent van de gezinnen bestaat uit tweeverdieners met of zonder kinderen. Er zijn ook studerenden en werklozen.
Maar wel is het inmiddels zo dat het aantal huishoudens met twee werkenden groter is dan het aantal met één werkende.

Kinderopvang
Als beide ouders werken is er kinderopvang nodig. En daar wordt dan ook voor gezorgd. Je zou het zelfs een troetelkindje van de regering kunnen noemen. Trots maakte minister D'Ancona twee weken geleden de cijfers bekend. In 1989 waren er nog maar 200 gemeenten met kinderopvangplaatsen, eind vorig jaar waren dat er meer dan 500 en eind volgend jaar moet in bijna elke gemeente kinderopvang zijn. In twee jaar is de capaciteit verdubbeld van 20.000 naar 40.000 plaatsen.
De minister sprak ter gelegenheid van de opening van een kinderdagverblijf in Amsterdam dat ook 's avonds open is. Speciaal bedoeld voor ouders die in de zorgsector werken, met wisselende diensten. Ook in andere plaatsen wordt de komende jaren opvang buiten kantoortijd gerealiseerd. In Den Haag is er zelfs al een kinderopvang van 24 uur per etmaal, zeven dagen per week. Groningen gaat experimenteren met gastouderopvang, voor overdag en 's nachts.
Was er in de Sowjet-Unie tot voor kort ook niet een systeem van door de staat geregelde kinderopvang?

Liever geen hond
Niet alleen kinderen worden geconfronteerd met uithuizigheid, ook huisdieren ondervinden de gevolgen van de toename aan tweeverdieners. Een paar jaar geleden was het aantal honden in ons land groter dan het aantal katten. Nu telt Nederland volgens globale schattingen 1,3 miljoen honden en 1,8 miljoen katten. Mensen die de hele dag van huis zijn kunnen zich geen hond veroorloven. Katten hebben geen last van eenzaamheid, maar een hond kun je niet de hele dag alleen laten. Heel wat tweeverdieners zullen dan ook besluiten geen hond te nemen. Veel te lastig. Dat is het ergste niet. Maar hoeveel twee-persoonshuishoudens, gehuwd of samenwonend, zullen op grond van misschien vrijwel dezelfde argumenten besluiten (voorlopig) geen kinderen te nemen''?

Arbeidsplicht
Maar hoe dan ook, werken zullen de vrouwen. Niet goedschiks, dan kwaadschiks. De PvdA denkt zelfs over een soort arbeidsplicht voor vrouwen, afgedwongen door belastingmaatregelen. Nu is het zo dat als de vrouw niet werkt de basisaftrek -de belastingvrije som waar ze recht op heeft- naar haar man gaat. Daardoor betaalt de man aanmerkelijk minder inkomstenbelasting. De PvdA voelt er wel voor deze overheveling af te schaffen. Blijft alleen de man werken dan wordt het gezinsinkomen dus een stuk minder; dat kan variëren van zo'n 1300 tot 3100 gulden per jaar. Werkende getrouwde vrouwen met kleine kinderen kennen we in de gereformeerde gezindte (nog) niet zo veel. De ouders zijn verantwoordelijk voor de opvoeding, de kinderen moeten thuis altijd terecht kunnen; daar behoren ze geborgenheid en een luisterend oor te vinden, vinden wij. Nee, bij ons liever geen tweeverdieners. Wij nemen alle tijd voor onze kinderen. Hoewel, wij....? Heeft vader ook tijd voor de kinderen? Of staat zijn agenda ook al zo vol, dat de kinderen blij zijn als hij eens een avond thuis is? En krijgt moeder ook de gelegenheid eens wat ontspaning te nemen? Kennen wij ook niet een agendaklasse en een agendaloze klasse? Als die eerste klasse in 1993 nu eens wat vaker "nee" zou zeggen; dan komt de tweede klasse vanzelf aanbod.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen