Bijbellezen aan tafel

HOOFDARTIKEL

Geeft den Boek 's an". Ik hoor het 5 5'^^: ='mijn vader nóg zeggen, vrijwel bij iedere maaltijd. En hij was niet de enige die op deze manier de Schriftlezing na het eten aankondigde. Wanneer je eens bij vrienden aan tafel zat sprak de vader van het gezin dezelfde woorden: „Geeft den Boek ’s an”.

Den Boek - daarover bestond geen misverstand - dat was de bijbel. Er waren talloze boeken, maar er was maar één Boek. En dat Boek kwam drie keer per dag op tafel. Het was ondenkbaar dat een maaltijd zou worden beëindigd zonder lezing van de Heilige Schrift.

De eerlijkheid gebiedt me wel te vermelden dat het ook weleens een ritueel was dat afgewerkt moest worden. Vooral in de oogsttijd - ik ben groot geworden op een boerderij - werd het bijbeltje in de bijbel nogal eens opgeslagen. Gauw even een psalm. Je kon het personeel niet laten wachten, maar het bijbellezen overslaan - dat kwam niet in iemands hoofd op.

Vast onderdeel

Toen ik later als pastor weleens informeerde naar het gebruik van de bijbel in het gezin is de schrik me weleens om het hart geslagen.

- We lezen elke dag uit de bijbel, altijd na het warm eten.

- Natuurlijk, we lezen elke zondag, altijd het hoofdstuk waaruit u gepreekt hebt.

- We gebruiken altijd de kinderbijbel, want de kleintjes kunnen de gewone bijbel toch niet begrijpen.

Het is me ook overkomen, in een meelevend gezin, dat ik mijn bijbeltje vergeten was, en dus vroeg hun bijbel te mogen gebruiken, maar die was onvindbaar. Gelukkig kregen ze nog een kleur van schaamte...

In zulke gevallen vertelde ik weleens van thuis, vroeger, dat er drie keer per dag uit de bijbel werd gelezen, tijd of geen tijd. Dan kreeg ik soms het gevoel dat ik verslag deed van gebeurtenissen uit een andere wereld, minstens uit een voorbijgegaan tijdperk.

Natuurlijk moeten we het verleden niet idealiseren. Als kind heb ik ook weleens stiekem gekeken hoe lang het hoofdstuk was. En mijn aandacht verslapte ook wel, wanneer de afmetingen of het gereedschap van de tabernakel aan de orde waren, of de ellenlange naamlijsten in de Kronieken. (De bijbel werd namelijk cursorisch gelezen, van Genesis 1 tot Openbaring 22). En over het gelezene praten na afloop, dat gebeurde slechts incidenteel. Maar dat vaste patroon van lezen bij elke maaltijd, daar ben ik nu nog dankbaar voor.

Het hoorde erbij, het was een vast onderdeel van de maaltijd. Je had ook niet altijd trek in eten, maar als het tijd was ging je aan tafel. Zo had je ook niet altijd aandacht voor het Woord, maar daarom werd de bijbel nog niet dichtgelaten.

Intensiever

Het dagelijks leven is, in vergelijking met voorheen, aanmerkelijk gecompliceerder geworden. Vooral in een gezin met opgroeiende kinderen zal het niet vaak vóórkomen dat alle maaltijden gezamenlijk kunnen worden gebruikt. In de meeste gevallen zal het op werkdagen slechts éénmaal mogelijk zijn samen aan tafel te zitten. Dat maakt drie keer per dag bijbellezen praktisch onmogelijk.

En het zal wel een uitzondering zijn wat ik eens hoorde van een moeder. Zij zat 's morgens aan tafel terwijl haar kinderen één voor één het ontbijt gebruikten, om met ieder van hen afzonderlijk een stukje te lezen. Want niet één van haar kinderen mocht de deur uitgaan zonder eerst het Woord gehoord te hebben.

Laten de ouders er in ieder geval die éne keer - dat zal meestal 's avonds zijn - de tijd voor nemen, als het kan... Want ook dan nog moet de één naar de catechisatie en de ander naar een club, en de derde naar een cursus. Terwijl misschien vader of één van de oudere kinderen nog in de file staat... We zijn dus, wat de frequentie van het bijbellezen betreft, er niet op vooruitgegaan. Als ik het echter goed zie is in de trouwe gezinnen de intensiteit toegenomen. Dikwijls wordt er niet alleen een Schriftgedeelte gelezen, maar daarnaast ook een meditatief stukje uit een dagboek. En in een aantal gevallen levert dat ook nog gespreksstof op.

Want het gaat er natuurlijk niet om dat er maar gelezen is, onverschillig of de gezinsleden ook geluisterd en er iets van begrepen hebben. De bijbel is geen Koran, die gelezen, gereciteerd moet worden, als een vast ritueel. In de bijbel spreekt de levende God tot ons, en Hij wil gehoord en verstaan worden. Hij wacht op ons antwoord. En dan is het natuurlijk beter een klein stukje, enkele verzen, met aandacht te lezen en te overdenken, dan een lang hoofdstuk af te raffelen, en dan te denken dat men z'n plicht heeft gedaan.

„Stille tijd”

We mogen ook dankbaar zijn dat onze jongens en meisjes tegenwoordig hun eigen bijbel hebben en op hun kamer - 's morgens vroeg of 's avonds laat - , , stille tijd" nemen om te lezen, te mediteren en te bidden. Ik ben persoonlijk niet zo gelukkig met die term , , stille tijd", omdat ze geannexeerd is door de evangelische beweging en altijd de gedachte aan werkheiligheid oproept. Maar met het feit dat jongeren privé de bijbel lezen en onderzoeken kunnen we blij zijn. Laten we als ouderen maar eerlijk erkennen, dat dat vroeger weinig of niet gebeurde.

In prediking en pastoraat kan niet genoeg gewezen worden op een voortdurende omgang met het Woord, in het gezin en persoonlijk. Het peil van de Schriftkennis is tóch al zo laag... En het Woord is het enige middel tot zaligheid.

Laten we ter harte nemen de zaligspreking waarmee het laatste bijbelboek begint , , Zalig is hij die leest (voorleest!) en zijn zij die horen de woorden van deze profetie, èn die bewaren wat daarin geschreven is”.

W.v.G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen