In goede orde

De kerkenraad stelt de kandidaten.
De approbatie van de gemeente gaat niet over de kandidaten. Deze approbatie (meestal betekent dit: stilzwijgende goedkeuring) gaat alleen over de vraag of de verkozene(n) bevestigd mag/mogen worden. Daartegen kunnen eventueel bezwaren bij de kerkenraad ingediend worden. Het moeten uiteraard wettige en zinvolle bezwaren zijn. En ze moeten tijdig ingediend worden.

De kerkenraad stelt een dubbel getal.
Dat wil zeggen dat, wanneer er bijvoorbeeld drie ouderlingen (opnieuw) te verkiezen zijn, er een lijst met zes kandidaten opgesteld wordt.
Er worden dan dus niet drie tweetallen gesteld, maar een alfabetische lijst met zes namen.

(On)geldige stembriefjes
Wanneer is een uitgebrachte stem ongeldig? Hoe bepalen we precies de meerderheid? Laten we even bij het genoemde voorbeeld blijven van (her)verkiezing van drie ambtsdragers uit zes gestelde kandidaten. Op een stembriefje behoren drie namen vermeld te staan of, als er voorbedrukte stembriefjes zijn, behoren er drie namen aangekruist te zijn. Als er nu op een stembriefje maar twee namen aangekruist zijn, of zelfs maar een naam? Dan is het stembriefje wel geldig en telt het ook gewoon mee bij het bepalen van de meerderheid. Als er dus 80 stembriefjes zijn waarvan er een met twee namen en ook een met slechts een naam, dan blijft het getal 80 van belang. De vereiste meerderheid blijft dus 41.
Een briefje waarop vier namen staan is ongeldig. Zo ook een briefje waarop een naam staat van iemand die niet door de kerkenraad kandidaat is gesteld. Ongeldige briefjes worden wel eerst afgetrokken om de meerderheid te bepalen. Als er dus 80 stembriefjes zijn waarvan er een is met vier namen en een waarop een naam van een niet gekandideerde persoon staat, dan zijn er 78 geldige stembriefjes. De meerderheid is dan dus 40 en niet 41.
Het kan in het geval van een meervoudige verkiezing zoals in ons voorbeeld, voorkomen dat in de eerste stemronde er niet drie kandidaten de meerderheid behaald hebben, maar bijvoorbeeld slechts twee. Dan gaat de stemming in de tweede ronde tussen de overblijvende vier kandidaten.
Heeft er dan niemand de meerderheid, dan wordt vervolgens gestemd tussen de twee kandidaten die in de tweede ronde de meeste stemmen behaalden.
In een uitgave van ds. K. de Gier staat dat teruggegaan moet worden naar de eerste ronde. Onze Generale Synode echter heeft een en ander maal, namelijk zowel die van 1986 als die van 2001, uitgesproken dat we moeten uitgaan van de tweede ronde.
Duidelijk zal zijn dat we ons te houden hebben aan wat de Generale Synode uitspreekt. Een synode heeft immers gezag, meer dan een geacht en deskundig persoon. Bovendien is de uitspraak van de synode van de meest recente datum.

Blanco stemmen
Verder is een vaste regel dat blanco stemmen niet mee tellen. Dat is het duidelijkst merkbaar bij een stemming uit een tweetal. Zo’n stemming doet zich gewoonlijk voor bij het beroepen van een predikant, of wanneer er een ouderling of een diaken gekozen moet worden. Ook kan zich een stemming uit een tweetal voordoen bij een meervoudige verkiezing in een volgende stemronde, zoals we zojuist zagen.
Altijd tellen alleen de geldige stembriefjes. En dat zijn in het geval van een verkiezing tussen twee kandidaten alleen die briefjes waarop een van de twee kandidaten verkozen is. Als er dus 80 briefjes zijn, waarbij er op een twee namen staan en twee briefjes blanco zijn, dan zijn er 77 geldige stemmen uitgebracht. De meerderheid is dan 39.
Het kan gebeuren dat per ongeluk of door een misverstand een stembriefje verkeerd ingevuld wordt. Dat is jammer. Een blanco stem zou ook een vorm van een stil protest kunnen zijn. Dat is onjuist. Het is ook te veroordelen. De kerkenraad roept de mansleden op ter verkiezing van ambtsdragers. Het is de wettige opdracht van de kerkenraad kandidaten voor de ambten te stellen. Niemand anders mag daarop invloed hebben of heeft daartoe bevoegdheid.
Op die ordelijke, aan Gods Woord ontleende manier (zie onder meer Handelingen 1:23; Handelingen 14:23 met de kanttekening; en Titus 1:5) wil Christus dat er in Zijn gemeente in de ambten voorzien wordt. Dan mag daartegen toch geen ‘proteststem’ uitgebracht worden. De opgeroepen mansleden van de gemeente behoren mee te werken in de lijn die wettig door de kerkenraad is uitgezet. Ook in dezen geldt dat in de gemeente des Heeren alle dingen eerlijk en met orde zullen geschieden.

De Heere regeert, ook over de stemmingen. Dat is zeker waar. Voor degenen die gekozen worden, kunnen daaraan in het persoonlijke veel vragen verbonden zijn. Ziende op zichzelf, wie zal dan kunnen dienen?
Maar als de Heere in het hart wil doen gevoelen dat de roeping van de gemeente roeping des Heeren is, dan kan het niet anders of de roeping wordt opgevolgd. Dan mag het en dan moet het. Moge ons gebed daartoe zijn dat de Heere Zelf zal willen bevestigen en schragen.

Bepalen meerderheid
Hoe te handelen wanneer bij een ambtsdragerverkiezing op de ledenvergadering de stemmen staken? Het is niet juist dan te zeggen dat er niemand gekozen is omdat niemand de meerderheid heeft. De kerkenraad heeft de ledenvergadering immers samengeroepen om te komen tot de vervulling van de ambten. Dan moet er ook iemand gekozen worden.
Als de stemmen staken, geldt de regel dat de oudste in leeftijd gekozen is (tenzij tevoren anders is afgesproken).
Er kunnen zich wel eens bijzondere situaties voordoen. Juist wanneer er uit meer dan twee kandidaten gekozen moet worden. Bijvoorbeeld: er zijn zes kandidaten en 80 aanwezige mansleden, waarbij de uitslag is: A 71; B 75; C 43; D 42; E 4; F 5. Weliswaar hebben vier personen de vereiste meerderheid van 41. Toch zijn er drie gekozen, te weten A, B en C. Want de kerkenraad stelde zes kandidaten om drie personen te doen verkiezen.
Steeds moet er op gelet worden dat een gekozene ook werkelijk de meerderheid van de geldig uitgebrachte stemmen heeft. Bijvoorbeeld: er zijn vier kandidaten om twee ambtsdragers te verkiezen. Er zijn 65 geldige stembriefjes; de meerderheid is dus 33. En de uitslag is: K 61; L 32; M 21; N 16. Alleen K is gekozen. Er zal een tweede stemming gehouden moeten worden tussen L, M en N. Laat de uitslag zijn: L 32, M 16, N 17. Dan is toch L niet gekozen. Weliswaar heeft hij (voor de tweede maal reeds) duidelijk de meeste stemmen. Maar de meeste stemmen is wat anders dan de meerderheid. (Zo’n situatie kan zich ook voordoen als meteen al uit drie of vier kandidaten er een gekozen moet worden, zoals bij het afkomen van meer dan twee kandidaten van de Theologische School.) Er is een wettige meerderheid nodig om gekozen te zijn. Er moet dus nog een keer gestemd worden. En wel tussen L en N. Deze kandidaten hebben immers in de tweede ronde de meeste stemmen. De dan volgende derde ronde is beslissend.

Aan de verkiezing van ambtsdragers moet het gebed vooraf gaan. Het is immers zo nodig dat de Heere Zelf in Zijn gemeente mannen aanwijst van wie Hij wil dat ze het ambtswerk zullen verrichten. En daarom is het gebed zo nodig of de Heere Zelf de stemmingen wil leiden en mannen in Zijn gunst verkozen wil doen worden.
Het is nodig dat deze zaak ook aandacht krijgt in het openbare gebed in het midden der gemeente op de zondag(en) voorafgaand aan de kerkenraadvergadering waarin de kandidaatstelling plaatsheeft. En uiteraard moet bij de opening van die kerkenraadvergadering deze zaak in het gebed de Heere voorgelegd worden.
Het is groot, ja onmisbaar dat er ook in de gemeente gebed voor de vervulling van de ambten zal zijn. Ook ten aanzien van het predikambt. En dat niet alleen in die tijd wanneer de oproep van het curatorium uitgaat, maar het gehele jaar door.
Niet minder belangrijk is het gebed voor de uitoefening van het ambtswerk. Wat is het een voorrecht als er Aärons en Hurs mogen zijn in de gemeente. Het voornaamste is het gebed van Christus de grote Voorbidder Die Zelf bidt voor Zijn gemeente en voor Zijn ambtsdragers.

Krimpen aan den IJssel, ds. P. Mulder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen