Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Adam of Aap?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Adam of Aap?

16 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wellicht vind je het maar een merkwaardige titel. Hoe kun je daar nou een vraagteken achter zetten? Het is immers helemaal geen vraagstuk maar een duidelijke zaak. Van jongsaf heb je geleerd dat God alles geschapen heeft. Je ouders hebben je dat verteld. Op school en op catechisatie heh je hetzelfde geleerd. F.n iedere zondagmorgen hoor je het in de kerk voorlezen: „Want in zes dagen heeft dc de hemel en de aarde gemaakt, de zee en al wat HEERE daarin is, en Hij rustte ten zevenden dage", 's Zondagsmiddags of - avonds hoor je het weer: „Ik geloof in God de Vader, de Almachtige. Schepper des hemels en der aarde".

Mensen die de Bijbel onbetrouwbaar vinden of de Bijbel hooguit zien als een mooi literair boek. reageren duidelijk anders. Helaas, zeggen ze. is de Bijbel een grote misvatting. Jij bent enkel in de Bijbel gaan geloven, omdat je meestal met gelijkdenkende mensen omgaat. Maar nieuwe wetenschappelijke onderzoeken hebben overduidelijk aangetoond dat de aarde al vele miljoenen jaren oud is. Ook is men erachter gekomen dat niet alles wat in de Bijbel geschreven staat ook werkelijk zo gebeurd is. Hoe kan de ark van Noach ooit ruimte hebben geboden aan de honderdduizenden diersoorten die er op aarde bestaan? Trouwens een wereldomvattende zondvloed kan nooit hebben plaatsgevonden. Waar moet immers al dat water vandaan zijn gekomen om heel de aarde te bedekken en dat nog wel tot een hoogte van bijna 9 km.? De hoogste berg ter wereld, de Mount Everest. is namelijk meer dan 8800 meter hoog. En waar is al dat water na de zondvloed gebleven? Trouwens de aarde moet wel miljoenen jaren oud zijn. want anders kan steenkool nooit zijn ontstaan! Andere vraag: hoe kan het heelal jong zijn als wij sterren die miljoenen lichtjaren van ons afstaan toch kunnen zien?

We zien dat er twee totaal verschillende opvattingen bestaan over de vragen met betrekking tot het ontstaan van de wereld en de oorsprong van het leven: óf God heeft alles geschapen óf alles heeft zich geleidelijk ontwikkeld. Het is uiteraard onmogelijk al dc bovenstaande vragen te beantwoorden in dit artikel. Ondanks dat er maar enkele punten besproken worden, hoop ik datje toch een redelijk beeld krijgt van deze al meer dan honderd jaar durende diskussie. 't Is geen gemakkelijk artikel. Toch hoop ik datje doorleest. Veel jongeren krijgen er op een of andere manier mee te maken.

Misverstand

Eén van dc hardnekkigste misverstanden ten aanzien van het schepping/evoluticprobleem is dat velen menen dat de scheppingsgedachte tot de afdeling 'religie' en de evolutiegedachte tot dc afdeling 'wetenschap' behoort. Het aannemen van de scheppingsgedachte wordt dan gezien als een godsdienstig geloof dat ontleend is aan oude godsdienstige boeken en dus onwetenschappelijk is. Het aannemen van de evolutiegedachte zou zijn gebaseerd op de resultaten van modern wetenschappelijk onderzoek en dus wetenschappelijk zijn.

Anders gezegd: wie de schepping serieus neemt, wordt vaak beschouwd als iemand die domweg gelooft. Wie de evolutiegedachte aanhangt, wordt bezien als iemand die nuchter zijn verstand gebruikt en oog heeft voor de feiten. Dat dit een grote onjuistheid is. zal hieronder duidelijk worden gemaakt. Daarvoor moeten we eerst wat meer weten over de uitgangspunten van de moderne wetenschap.

Geloof

Evolutionisten zijn aanhangers van het zogenaamde gesloten wereldbeeld. Mensen die dit wereldbeeld aanhangen, gaan cr vanuit dat de werkelijkheid alleen bestaat uit empirisch (zintu ige 1 ij k) waa rnee mb a re dingen. Een hogere of bovennatuurlijke niet waarneembare werkelijkheid, zoals God en goddelijke zaken, bestaat niet. Dat beschouwt men als een produkt van het bijgeloof uit vroeger tijden. Omdat de moderne natuurwetenschapper zich beperkt tot het empirisch waarneembare, kan hij zich alleen maar bezighouden met het materiele (stoffelijke).

Het is begrijpelijk dat zo'n wereldbeeld niet van God wil weten Die zich (nog steeds) met deze wereld bemoeit. Alle gebeurtenissen worden dan ook verklaard door binnenwereldlijke faktoren (alle dingen die de mens kan waarnemen). Wc moeten echter goed in de gaten houden dat dit gesloten wereldbeeld niet wetenschappelijk te bewijzen is. Het zijn slechts bepaalde vooronderstellingen. Immers de opvatting dat het zichtbare het cén en het al is. kan nooit wetenschappelijk worden bewezen. Het is dus eigenlijk ook een soort geloof (ongeloof). Er is 'geloof voor nodig om te menen dat de waarneembare werkelijkheid de enige werkelijkheid is. Er is

geloof voor nodig om liet bestaan van God te aanvaarden. maar er is evenzeer 'geloof voor nodig om het bestaan van God te verwerpen.

Evolutiemodel

Ook de evolutionist zoekt een antwoord op ontstaansvragen. Hij verklaart dit met het evolutiemodel, namelijk een geleidelijke ontwikkeling van simpele levensvormen naar steeds hogere. De meest gangbare opvatting is de Big-Bang-theorie. die zegt dat het heelal met een 'grote knal' is begonnen: een oerexplosie, waaruit zich geleidelijk de talloze melkwegstelsels zouden hebben ontwikkeld. Over de knal zeifis weinig bekend, wel over de tijd vlak na de knal. Men gaal er van uit dat er "in den beginne' een hoeveelheid samengebalde energie of materie was. Dit zou uit elkaar zijn geklapt waarbij na verloop van kortere of langere tijd de elementen zijn ontstaan, l erst de kleine elementen, zoals waterstof en helium, later de grotere elementen. De elementen zouden gegroepeerd zijn in wat later de planeten en de sterren zouden worden. Dat er een oerknal moet zijn geweest, leidl men af uit het feit dat het heelal nog steeds groter wordt in alle richtingen.

Problemen

Over het ontstaan van de elementen en de zonnestelsels zijn vele theorieën, die elkaar soms ook nog tegenspreken. Het zou te ver voeren om deze theorieën te bespreken. De Big-Bang-theorie levert een aantal fundamentele problemen op. In de eerste plaats is er natuurlijk de vraag waar de samengebalde materie die in het begin explodeerde, vandaan kwam. Het antwoord van de evolutionist is erg simpel. Hij veronderstelt eenvoudig dat de materie eeuwig is en dan hoeft hij de vraag naar het ontstaan van de materie natuurlijk niet meer te beantwoorden. Zo projekteert hij Gods eigenschap 'eeuwigheid' in het schepsel. Een ander zegt dat dat buiten het waarnemingsgebied valt en er dus niets van te zeggen valt.

Een tweede vraag is door welke faktoren de oerknal dan wel werd veroorzaakt.

Een derde grote moeilijkheid die de Big-Bang-theorie oproept. is deze: hoe kan ooit een zo fabelachtig ingewikkeld, geordend heelal zijn ontstaan door zo n vernietigende kracht als een explosie? Een explosie betekent alleen toenemende wanorde. En als je weet dal het heelal bestaat uit zonne-en sterrenstelsels die allemaal zelf en ten opzichte van elkaar in beweging zijn met verschillende snelheden, dan is het gewoon adembenemend hoe alles elkaar in evenwicht houdt. En dat zou dan hel gevolg zijn van een brute kracht als een explosie?

Nog steeds ontdekken wetenschappers ordening in het heelal!

Een evolutionist tracht het ontstaan van het leven te verklaren uit dc eigenschappen van de materie. Dil betekent, dat uit de chaotische begintoestand van de aarde vanzelf levende wezens zijn ontstaan door de werking van toeval, tijd en natuurwetten, zoals veranderingen in het erl'elijjk materiaal en natuurlijke selektie.

Hoe aannemelijk men door de bovengenoemde verklaring het ontstaan van heelal en leven ook probeert te maken, toch komt deze in botsing met de tweede hoofdwet van de natuurkunde. Volgens deze wet vervalt elk systeem dat aan zichzelf wordt overgelaten, tot wanorde. Het zal duidelijk zijn dat de evolutietheorie haaks staat op deze natuurkundige wet. Immers volsens de evolutietheorie streeft alles naar een zo groot mogelijke orde: uit de oerknal is een geordend heelal en uiteindelijk ook het zeer gekompliceerde leven ontstaan.

Kansloos

Stel dat het mogelijk is dat wanorde zonder een informatiebron tot een hogere vorm van orde zou kunnen komen, hoe groot is dan de kans op levensvormen zoals we die op onze planeet aantreffen? Laten we eens kijken naar het ontstaan van een eiwit (eiwitten zijn dc bouwstenen van levende cellen) van een gemiddelde lengte door een toevallig samenkomen van de aminozuren.

Een rekenvoorbeeld: er zijn 20 verschillende aminozuren, en

Wanorde

een gemiddeld eiwit bevat 300 tot 500 van zulke eenheden in een keten (een eiwit is opgebouwd uit aminozuren, net zoals een ketling uit kralen). Het aantal mogelijke eiwitten met slechts 200 aminozuren per keten is 20 : "" of 10'''" (het getal 1 gevolgd door 260 nullen!). Het totale bekende heelal bevat veel minder dan 10""' atomen en 20 miljard jaar is veel minder dan 10 : " sekonden. Dus zelfs als er evenveel eiwitten waren als atomen in het heelal, en zelfs als gedurende 20 miljard jaar elke sekonde een nieuw eiwit gevormd werd, is de kans om ons speciale eiwit met 200 bepaalde aminozuren in een bepaalde volgorde te vinden nog ongeveer nul (1 op 10' 1 ")! Om vanuit ccn gen (stukje DNA met de code voor één eiwit) het betreffende eiwit te kunnen maken, zijn er al zeventig andere eiwitten nodig om hel proces goed te laten verlopen.

We hebben hiervoor al gezien hoe groot de kans is op een toevallig ontstaan van één klein eiwit, hoe groot is dan de kans dat er 70 ontstaan van gemiddelde lengte die nog moeten samenwerken ook? En dan hebben we het nog niet eens over zoiets ingewikkelds als een cel! We kunnen dus stellen dat de kans dal leven spontaan is ontstaan zo goed als nul is.

Sommige wetenschappers gaan dan allerlei rare dingen verzinnen om hieronder uit te komen. Zo zijn er astronomen geweest die meenden dat buitenaards leven de informatie heeft gegeven om het leven op de aarde te laten ontstaan. Maar dat is natuurlijk een verschuiven van het probleem, want hoe zijn die dan ontstaan?

Alternatief

Wat is dan het alternatief.' Dat ligt haast voor de hand: leven kan niet vanzelf ontstaan, er moet een intelligent wezen aan te pas komen om dc informatie te scheppen. God. de Schpeer van hemel en aarde, heeft het leven op aarde geschapen. Hij heeft dat op een zodanige manier gedaan, dat alle vormen van leven zoals we die nu kennen, mogelijk zijn. Eigenlijk is er dus geen sprake van een 'alternatief, maar voor een evolutionist komt dal wel zo over.

Scheppingsmodel

Kreationisten willen tegenover de evolutionisten vasthouden aan de leer van de Bijbel. Ze beseffen heel goed dat de Bijbel geen wetenschappelijk handboek is. Ten diepste gaat het om de heilsgeschiedenis in Christus Jezus. Nergens in de hele Schrift geeft God een zuiver historische of (natuur-) wetenschappelijke verhandeling over een bepaalde zaak. als zou hel om de historie of de wetenschap zelf gaan. Het gaat altijd om de 'boodschap'. Het principe dat het in de Bijbel niet om de historische of natu LI rwelcnsehappc 1 i j ke lei te n als zodanig gaat. betekent nog niet dat die feiten zoals de Bijbel ze vermeldt, daarom onbetrouwbaar of onjuist zijn. Als God ze vermeldt, zijn ze altijd juist. De kreationisten leggen dus de nadruk op bepaalde kernpunten: de fundamentele waarheden. De bijbelse leer van de schepping door een God van orde is zo'n funda mentele waarlieid. Kreationisten willen de Bijbel niet bewijzen, maar houden zich bezig met het bedrijven van wetenschap in overeenstemming met de bijbelse gegevens. Zij gaan niet uil van de wetenschap om te bewijzen dat de Bijbel gelijk heeft, maar gaan uit van de Bijbel om het ongelijk van bepaalde antibijbelse theorieën aan te tonen. Eén ding is daarbij vooraf duidelijk: als de wetenschap andere konklusies trekt die in strijd zijn met de bijbelse gegevens, dan zit de fout aan de kant van de wetenschap en niet aan de kant van de Bijbel. De wetenschappelijke konklusies zijn dan onjuist.

De kreationist aan het woord

Hoe verklaart nu de kreationist zonder anti-bijbelse theorieën verschijnselen als aardlagen.

lossielen, veranderlijkheid van soorten enzovoort? De moderne kreationist gaat er vanuit dat de toenmalige wereld voor de zondvloed nog bestond uit één kontinent Zo konden de dieren van heinde en verre over land tot de ark van Noach komen. Overigens behoefden de dieren naar verwachting niet ver te lopen: vanwege het gelijkmatige klimaat voor de zondvloed zullen soortgelijke dieren overal het land bevolkt hebben. Daarvan getuigen ook dc aardlagen.

Water

Als de vraag wordt gesteld waar al het water vandaan is gekomen, dan vormen Genesis 7:1 lb en 12 de sleutelverzen: p dezen zelfden dag zijn alle fonteinen des groten algronds opengebroken, en de sluizen des hemels geopend. I n een plasregen was op de aarde veertig dagen en veertig nachten." Op één en dezelfde dag braken ook alle kolken van de grote afgrond open. Dit sluit elke mogelijkheid van een normaal geologisch verschijnsel uil. De hele oceaanbodem is opgeheven. Dil moet gepaard gegaan zijn met enorme vulkanische explosies en uitbarstingen van lava en stoom - zowel in de oceaan als op het land. Daardoor teisterden geweldige vloedgolven het aardoppervlak. De aardlagen en de daarin verborgen fossielen zijn nog stille getuigen van deze wereldwijde katastrofe. Door de vulkanische uitbarstingen zijn gigantische hoeveelheden vulkanisch stof en gruis opgewerveld. Dat stof en gruis kwam in de atmosfeer terecht en zorgde ervoor dat het watergewelf rond dc aarde leegregende (Gen. 2:5.6). De sluizen van de hemel komen we in de Schrift vaker tegen (2 Kon. 7:2. 19: es. 24:18: al. 3:10). maar nooit meer in verband met water. liet lijkt alsof de sluizen van Genesis 7 en 8 geen betrekking hebben op slagregens zoals wij die nu kennen. Het moet een ontzagwekkend groot watergewelf geweest zijn. want er waren maar liefst veertig dagen nodig om leeg te regenen. Het wegvallen van het watergewelf heeft waarschijnlijk tot grote temperatuurverschillen tussen het gebied van dc evenaar en de polen geleid. Daardoor is het aannemelijk dat het watergewelf in de poolgebieden niet als regen maar als ijs is neergeslagen.

De ontzagwekkende massagraven van dieren en van planten (steenkoollagen) en de duizenden razendsnel bevroren mammoeten in Alaska cn Siberië vormen één machtig getuigenis van deze katastrofe. Het blijkt dat de mammoeten eensklaps werden gedood, zonder enig waarneembaar teken van geweld, eer ze zelfs in bepaalde gevallen hun laatste hap voedsel (van planten die alleen in een warm klimaat groeien) konden inslikken. Doordat ze zo snel zijn ingevroren zijn de lichaamscellen min of meer intakt gebleven. Daardoor konden restaurants in Fairbanks (Alaska) als speciaal gerecht mammoetvlees op het menu zetten.

Nadat het watergewelf tijdens de zondvloed is leeggeregend. gedenkt God aan Noach cn aan alle dieren in de ark (Gen. 8:1) en God deed een wind over de aarde doorgaan cn de wateren daalden". De hevige winden aan het einde van de zondvloed zorgden voor een sterke verdamping van de wateren. Deze verdamping zorgde er misschien voor dat cle poolgebieden nog meer afkoelden. De afkoeling is bovendien versneld door ccn o m va n gr i j k e ge be rg te vo r m i ng (Ps. 104:8). In deze machtige bergketens heelt de sterke afkoeling geleid tot de vorming van reusachtige gletsjers. Zo zijn de grote kontinentale ijskappen ontstaan. Volgens sommige ijs-kundigen waren ze duizenden meters dik cn vele vierkante kilometers uitgestrekt. Ze hielden veel water vast. Deze gigantische 'opslag' van watermassa's heeft aanzienlijk bijgedragen aan de daling van de wateren. Bovendien vloeiden de wateren steeds meer van de aarde weg (Gen. 8:2.3). Daardoor worden nieuwe en veel diepere oceaanbekkens gevormd. Zo konden ook de wateren die 'boven het uitspansel waren'(Gen. 1:7) opgenomen worden.

Soorten

De vraag of er wel voldoende leefruimte was voor alle landsoorten (inklusief koalaberen. malaria-parasieten, lintwormen en tijgers), plus hun voedselvoorziening en verzorging gedurende de 400 dagen in de ark, lijkt moeilijk te beantwoorden.

De moderne kreationist ziet de huidige biologische soorten (alle soorten die we nu kennen) niet als de naar hun 'aard' geschapen soorten. Zij zijn ervan overtuigd dat het begrip 'aard' een andere cn bijna

altijd veel ruimere betekenis heeft dan de biologische soorten.

De uitdrukking "naar zijn aard" kan alleen gebruikt worden voor soorten met overeenkomstige aarden; van de mens wordt daarom niet gezegd dat hij naar zijn aard geschapen werd, want de mens is maar een soort: Homo sapiens. Kortom, het begrip 'naar hun aard geschapen soorten', ook wel Genesissoorten genoemd, houdt meer in dan het begrip biologische soort. Hierop volgt dan vanzelf de vraag, namelijk: hoe nauw of hoe wijd is nu zo'n Genesissoort? In ieder geval is zij ruimer dan de biologische soorten. Het is voorstelbaar dat God een hondachtig mannetje en vrouwtje schiep, mogelijk in verschillende variëteiten: een vosaehtige. een hondachtige en een hyena-achtige variëteit.

Hieruit moeten zich dan vele soorten ontwikkeld hebben (deels door onderlinge vermenging) zoals de poolvos, de zilvervos, de wolf, dc hyena, de jakhals en de hond (ook weer in talloze rassen). Aan de hand van deze Bijbel-interpretatie komt de kreationist tot de aanname dat gemiddeld een paartje van elke biologische familie in de ark werd opgenomen. Na wat rekenwerk komt hij dan tot dc konklusie dat er ruim 1600 gewervelde dieren in de ark aanwezig moesten zijn. En dat in een schip dat zeker meer dan 100.000 schapen zou kunnen vervoeren! 7.o toont deze zienswijze duidelijk aan dat de ark voldoende ruimte bevatte, ook voor de niet-meegerekende veel kleinere ongewervelden zoals de insekten.

Het zal duidelijk zijn dat volgens het kreationistische model God elke oorspronkelijke Genesissoort een bepaalde variabiliteit heeft ingeschapen, zodat in de loop der tijden deze aanleg zich in allerlei richtingen kon ontplooien en binnen een Genesissoort tot een vaak onuitputtelijke vormenrijkdom leidde.

Het zou volkomen misplaatst zijn als een evolutionist een kreationist zou aanwrijven dat hij blindelings vasthoudt aan de konstantheid van de soorten en hun variabiliteit ontkent. Die ontkent hij helemaal niet; zijn grote verschil met de evolutionist is dat hij wel gelooft dat de soort variabel is. maar niet kan overgaan in een andere Genesissoort. laat staan een geleidelijke ontwikkeling kan ondergaan.

Wie heeft gelijk?

Kreationisten beweren dat de wetenschappelijke feiten meer in overeenstemming zijn met het scheppingsgeloof dan met het evolutiegeloof. Evolutionisten beweren precies het tegenovergestelde. Hier doet zich het schijnbaar tegenstrijdige verschijnsel voor dat beiden precies dezelfde feiten tot hun beschikking hebben en ondanks dat toch denken dat die feiten hoofdzakelijk hun eigen opvatting steunen. Neem maar eens een voorbeeld. Het is toch een feit dat er een prachtig patroon loopt door het hele planten-en dierenrijk, zo prachtig datje het op een mooie en natuurlijke wijze kunt onderverdelen in hoofdafdelingen, klassen, orden, families, enzovoort. Kijk. zegt de evolutionist nu triomfantelijk, dat is precies in overeenstemming met mijn opvatting. Als alle organismen gemeenschappelijke voorouders hebben, dan moet ik nu nog steeds hun verwantschap in bouw en leefwijze kunnen herkennen. Wel. de man heeft gelijk, het klopt prachtig met zijn theorie. Alleen.... dat bewijst helemaal niet dat hij gelijk heell. want die verwantschappen kloppen ook prachtig met het scheppingsgeloof, dus met het bijbelse beeld van een God van orde. die de wereld schiep volgens een volmaakt en harmonieus ontwerp! De feiten kloppen met beide opvattingen en dus zijn we nog even ver. Wie heeft nu gelijk? Is het nu Adam of aap?

Wat geloof jij?

We hebben gezien dat volgens het evolutiemode! alles zich geleidelijk ontwikkelt. De evolutietheorie kent veel zwakke, zo niet onmogelijke verklaringen. ..Maar", zegt de evolutionist. ..in de Bijbel kan ik niet geloven, want de Bijbel gaat uit van veel niet meetbare verschijnselen, zoals een almachtig God. God is niet meetbaar dus verwerpen we iedere verklaring die van een God uitgaat."

Ten diepste zegt hij: „Ik geloof niet in God als Schepper en Onderhouder van hemel en aarde, ik geloof alleen maar in een door mij te begrijpen verklaring, dus in m'n eigen kunnen." Waar geloof jij in? In het menselijk kunnen? Al 6000 jaar is de mensheid bezig een hemel op aarde te maken, maar hoe meer we denken te kunnen des te groter de wereldproblemen worden.

Of belijd je dat het Woord van God absoluut waar is. waar geen verder bewijs voor nodig is. hoe sympatiek we ook tegenover het kreationistisch onderzoek staan? Het geloof in de Schrift is totaal: als de eerste schepping op losse schroeven komt te staan, dan staat ook de herschepping ter diskussie. Mag je zeggen: „Ik geloof in God. de Vader, de Almachtige. Schepper des hemels en der aarde ...." (12 art.); dan mag je geloven in een almachtig God. Die alles geschapen heeft. Die de schepping nog onderhoudt en deze aarde eens zal herscheppen.

Kapelle-Biezelinge G. E. Kamerik

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 27 maart 1992

Daniel | 32 Pagina's

Adam of Aap?

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 27 maart 1992

Daniel | 32 Pagina's