Ter overweging

Dr. J. Verkuyl en ds. J.M. Snoek, Intern beraad in verband met de relatie tussen Kerk en Israel. Uitg. Kok, Kampen. Prijs f. 17,90.

De beide schrijvers - zeer deskundig op het gebied van het „werk van de kerk naar buiten” - willen in dit geschrift (134 blz.) een bijdrage geven voor het interne beraad betreffende de vele polarisaties rondom de relatie Kerk en Israel. In de discussies rondom deze relatie bespeuren zij velerlei onevenwichtigheid en eenzijdigheid, waarbij met name wordt gedacht aan een publikatie van het deputaatschap voor kerk en Israel van de Geref. Kerken („Joodse vragen !….. Christelijke antwoorden”).

Zonder meer wordt de oude vervangingstheorie (de kerk is in de plaats van Israel gekomen; Israel heeft afgedaan) afgewezen. Ook al wordt de daarmee verband houdende zendingsbenadering (Israel) oftewel de joden op één lijn met heidenen en mohammedanen) eveneens afgewezen, met grote nadruk betogen de schrijvers dat het Evangelie Israel niet onthouden mag worden. De zogenaamde „twee-wegen-leer” denatureert juist de relatie tussen kerk en Israel (de joden zijn al bij de Vader; voor heiden-christenen is Jezus de weg tot de Vader). „Wie de centrale Christus-belijdenis loslaat, maakt van het Christendom een ,cultuurreligie’ en wel de cultuurreligie van de z.g. gekerstende naties” (81 ). Zoals de islam de belijdenis van Mohammed niet kan prijsgeven, zo kun je en mag je ook niet verwachten dat christenen de Christus-belijdenis prijsgeven en de uniciteit van Jezus ontkennen (82). Het betoog vooral van prof. Verkuyl bereikt hier af en toe een hoogtepunt: Israel wordt van het Evangelie niet vervallen verklaard. Als het evenwel om de zogenaamde „landbelofte” gaat (in verband met het Palestijnse vraagstuk), valt Israel wel uit de boot. Voor het bestaansrecht van de staat Israel is het besluit van de Verenigde Naties voldoende. Daarvoor mogen deze beloften niet gebruikt worden: ze betreffen de hele planeet, het beheer van de aarde, de grondstoffen, het milieu (97). Je denkt dan bijna aan een nieuwe vervangingstheorie. Zonder te willen spiritualiseren is dergelijk „extrapoleren” toch een soort vervanging met afschrijven van Israel voor Israel ondanks de erkenning van Israels politieke recht op Israel. Wijlen prof. Kremer sprak eens over het land als „de zichtbare exponent van de belofte” voor Israel in het Oude Testament. Zicht op de „hele planeet” enz. sinds het Nieuwe Testament behoeft toch niet te betekenen dat deze kant van de belofte verduisterd moet worden, hoeveel problemen, moeiten, zorgen daarmee ook gegeven worden? Zo wordt met grote dank voor de fijne bezinning die de schrijvers hier bieden, de noodzaak van voortgaand „intern beraad” onderstreept!

J.J.Kalma, Een kerk onder toezicht. Friese Synodeverslagen 1621–1650. Uitg. Fryske Akademy, Ljouwert. Prijs f. 35,—.

Dit boek - 445 blz. op A4-formaat - geeft de tekst van de Acta van de provinciale synoden die in de jaren 1621 tot 1650 in Friesland werden gehouden. Dr. Kalma heeft de geschreven tekst getranscribeerd en van verklarende aantekeningen voorzien. Registers (o.a. van personen, plaatsen en zaken) staan de lezers ten dienste. Niet ieder zal een boek als dit met evenveel animo ter hand nemen. Toch is de lectuur uitermate leerzaam. Wie mocht denken dat de eerste decennia na de grote synode van Dordrecht blijk geven van een „bloeitijd”, zal ontdekken dat dat meer droom dan werkelijkheid is geweest. De uitstekende inleiding die dr. Kalma aan deze uitgave heeft meegegeven, attendeert op de plaats van de kerk in het volksleven: geen „staatskerk”, maar ook geen „heersende kerk”, nauwelijks een „bevoorrechte kerk”, integendeel eerder een kerk „onder toezicht” van de magistraten resp. regenten. Persoonlijke ruzies ontbraken allerminst - ook toen niet! Zo verstarde „het eenmaal levende Calvinisme”, verdween „het oude elan” om plaats te maken voor „theologenwoede” en „het elkaar verketteren”. Niets nieuws onder de zon ! De vele klachten over het volksleven en de volkszonden inbegrepen! Aandacht verdient de opmerking: „Bestudering van het ontkerkelijkingsproces moet niet in de 18e eeuw beginnen, maar veel eerder”.

M. Boertien, De profeet Jeremia. Uitg. Kok, Kampen. Prijs f. 12,50.

In dit boekje van 62 blz. wordt de tekst van enkele radiolezingen geboden die prof. Boertien hield over de profeet Jeremia. Aan de hand van bepaalde passages uit het Bijbelboek worden aan de orde gesteld: de profetische roeping, het profetisch schrift, zien en horen, spreken, de profetische stijl en de profetische vervulling. In feite is ons meer bekend over deze profeet dan over een van de andere profeten. Dit boekje biedt ons een fijne inleiding voor intense kennisname en bestudering van dit deel van Gods Woord.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen