Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

KNMI ging 90 jaar geleden van Utrecht naar De Bilt

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

KNMI ging 90 jaar geleden van Utrecht naar De Bilt

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

<br />

Het KNMI te De Bilt". Een uitdrukking die niemand vreemd is en je al op de lagere school werd bijgebracht. Ons KNMI (Koninklijk Nededands Meteorologisch Instituut) is 133 jaar. Het begon in Utrecht en verhuisde dit jaar 90 jaar geleden naar De Bilt. Voordat het KNMI officieel op 31 januari 1854 van start ging, waren er al wel —meest onregelmatige — weerwaarnemingen. Prof. R. van Rees deed van 1841-1843 al regenwaarnemingen op de bovenste omloop van de Domtoren. Op 1 december 1848 begonnen prof. Buys Ballot en dr. Krecke met waarnemingen in Utrecht. Er waren ons vijf landen vóór die een officieel weerinstituut begonnen, te weten België in 1826; Duitsland, 1847; Rusland, 1849; Oostenrijk, 1851; Engeland, Portugal enNederiandin 1854.

Subsidie
Op 19juli 1852 stuurde Buys Ballot een brief naar de regering, waarin hij het grote nut omschreef van een eigen weerinstituut voor de zeevaart en voor de boeren in Nederiand. De minister van binnenlandse zaken bracht een bezoek aan de simpele weerkamer van Buys Ballot en dat was voldoende om ƒ 5000,- subsidie ervoor neer te leggen. De gemeente Utrecht was genegen het bolwerk "Sonnenborgh" beschikbaar te stellen. Dat moest verbouwd worden en in 1853 legde Koning Willem III de eerste steen. Buys Ballot was de grote gangmaker van de eerste jaren van het KNMI. Riep ook internationale bijeenkomsten samen om tot de nodige internationale samenwerking te komen. Buys Ballot verwierf landelijke en internationale bekendheid. Toen hij 70 jaar werd maakte Nicolaats Beets enkele gedichten: ,, Die altijd weet vanwaar het waait. Maar met geen wind ter wereld draait. Is: BuysBallot"; "Windkenner steeds, Windmaker nooit. Verdient, in zedigheid getooid, Is: Buys Ballot". Wijlen mijn moeder —geboren in 1888— vertelde mij dat zij als schoolmeisje te Oldebroek rijmpjes over Buys Ballot had geleerd. Op 3 februari 1890 stierf Buys Ballot. Hij kreeg in de tuin van het KNMI een borstbeeld.

Klooster
Maar voor het KNMI werd het gebouw in Utrecht te klein. Er werd omgezien naar een andere, ruimere plaats. Nu wilde het geval dat de familie Van Boetzelaar in 1893 haar landgoed "Koelenberg" in De Bilt liet veilen. En dat werd door het Rijk aangekocht. Die villa werd toen ook nog wel "Het Klooster" genoemd, omdat daar van de 12e tot in de 16e eeuw een nonnenklooster van de Benediktijnen had gestaan. De NOS, als die toen al had bestaan, zou er 1 mei 1897 zeker bij zijn geweest toen het van Utrecht naar De Bilt verplaatste KNMI, met vele autoriteiten erbij, werd geopend. Twee keer kreeg hetKNMIbrand.Inl908in het magnetisch paviljoen en op 4 oktober 1932 door laswerkzaamheden.

Oorlog
Toen ik vier maanden na de ooriog (augustus 1945) op het KNMI aankwam om aldaar dienst te nemen was er —zo bleek uit foto's— sinds de ingebruikneming in 1897 extern niet zo veel veranderd. In de ooriog was het KNMI vleugellam. De Duitse bezetters stonden alleen nog de klimatologische waarnemingen toe, maar 'verwachtingen' werden er niet gemaakt. Men kreeg internationaal geen weerrapporten meer door. Dat begon in de zomer van 1945 heel gebrekkig weer op gang te komen. En als wij dan zien wat er vooral de laatste dertig jaar is veranderd, ook in de meteorologie, is het ook in die dienst nauwelijks bij te benen. Buienradar, computers, satellietfoto's, elektronische waarnemingen, enz. Rustig naar de lucht kijken en elk uur een thermometer aflezen in de tuin —weer of geen weer, dag en nacht— is er niet meer bij. Je leest het op de panelen af.

Representatief
De ligging van het KNMI mag ideaal worden genoemd: vrijwel in het midden van ons land. De waarnemingen zijn als gemiddeld representatief voor Nederland. En wat in familiekring nog wel eens wordt gezegd (,, Dat had opa of vader nu eens moeten zien") past hier ten opzichte van Buys Ballot. De grote stimulator van ons KNMI had het nu (in De Bilt), negentig jaar later, eens moeten zien.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 22 juli 1987

Terdege | 60 Pagina's

KNMI ging 90 jaar geleden van Utrecht naar De Bilt

Bekijk de hele uitgave van woensdag 22 juli 1987

Terdege | 60 Pagina's