Het wad tussen eb en vloed

De Wadden, waarvan een groot deel op de lijst van UNESCO Werelderfgoed staat, heeft een zeer rijk bodemleven, wat de vele plant- en diersoorten verklaart. Behalve een kraamkamer voor zeehonden, vogels en vissen vormen ze ook een prima foerageerplek voor wadvogels. Op de grens van land en zee komen ze overwinteren, broeden of op verhaal komen tijdens de trek.
Het gebied valt bij eb grotendeels droog. Dan is het etenstijd voor de vogels. Op de drooggevallen zandplaten is een smakelijk buffet opgesteld met wormen, schelpdieren en zeegras. In de geulen, waarin water achterblijft, vinden ze kleine kreeftjes en garnalen.
Wordt het weer vloed, dan drommen ze samen op de ‘hoogwatervluchtplaatsen’ of zoeken ze hun toevlucht achter de dijk.

Lauwersmeergebied
Als we het Lauwersmeergebied verkennen, zijn grote groepen brandganzen in de slikkige graslanden achter de dijk neergestreken. Elke winter nemen tienduizenden exemplaren hier hun intrek, nadat ze het te koude Siberië hebben verlaten.
Het Lauwersmeer ontstond in 1969, toen de Lauwerszee werd afgesloten. Het ligt op de grens van Groningen en Friesland. In 2003 werd het uitgeroepen tot Nationaal Park. Aan de Friese kant ligt de Ezumakeeg, waar een aantal vogelkijkhutten staan. Aan de Groningse kant moet je daarvoor bij het Jaap Deensgat zijn. Wij ontdekken kluten, scholeksters, verschillende soorten ganzen en lepelaars. Maar de bruine kiekendief, zilverplevier, goudplevier, watersnip, kievit, grote zilverreiger en grauwe franjepoot kunnen hier ook opduiken.
Het grasland wordt bevolkt door verschillende grazers, waaronder het konikpaard. Een merrie staat beschermend naast haar nog wollige veulen. De manen zijn nog niet volgroeid, hij heeft nog die grappige donzen kuif tussen zijn oren. Nieuwsgierig kijkt hij naar boven en hij volgt de groepjes ganzen die gakkend over de graslanden trekken. Moeder heeft meer belangstelling voor de groene sprieten bij haar hoeven.
Staatsbosbeheer heeft de konikpaarden ingezet om de verruiging van het gebied tegen te gaan. Gebeurt dat niet, dan staan er al snel allerlei bomen en struiken op de grasvlakten en groeit het open watergebied dicht. Ook Schotse Hooglanders gelden als levende grasmaaiers.
In Lauwersoog is een activiteitencentrum gevestigd.

Moddergat
Wadvogels spotten kan ook goed in Moddergat, een oud vissersdorpje in het noordoosten van Friesland. De pier bij Paesens-Moddergat is een leuk extraatje. Die loopt zo’n twee kilometer de Waddenzee in. Zo kun je ‘wadlopen’ zonder tot je enkels in het slik te zakken. Is de lucht helder, dan zijn aan de overkant Schiermonnikoog en Ameland te zien.
De pier is een favoriete plek voor veel vogels.
Om maar eens wat soorten te noemen die je hier tegenkomt: meeuwen, sterns, grutto, kanoetstrandloper, steenloper, scholekster, eidereend, tureluur en bonte strandloper. Het komen en gaan van de vele vogels is indrukwekkend. Het lijkt wel alsof de honderden bonte strandlopers in hun vlucht één immense vogel worden. Ze creëren dan allerlei prachtige vormen, al hebben ze niet geoefend voor de spectaculaire luchtshow.

Lepelaars
Op de pier is een lepelaar druk aan het foerageren. Hij beweegt zijn lepelvormige snavel in een snel tempo van links naar rechts, op zoek naar visjes en andere waterbeestjes. De witte veren van zijn kuif dansen mee. Alleen in de broedtijd hebben lepelaars deze mooie kuif en is hun borstrand geel gekleurd. De snavel is aan het uiteinde afgeplat en heeft op de punt een oranjegele vlek.
Ondanks zijn prachtige rode ogen moet de lepelaar zijn voedsel op de tast vangen. Daar is hij zo te zien heel handig in. Plots komt zijn snavel omhoog, met daarin een onfortuinlijk visje. Even later slaat de vogel zijn vleugels uit. Door de vleugelspanwijdte van zo’n 120 cm is het in de vlucht een imposant dier.
Die vleugels nemen de vogel elk najaar vele kilometers mee naar het zuiden, en in het voorjaar weer mee terug. Dan heeft hij een tocht van zo’n 4200 km (enkele reis) achter de rug.

www.np-lauwersmeer.nl

Otto’s trek
Natuurmonumenten heeft in 2008-2009 een aantal lepelaars van een zendertje voorzien, om de trekroute te kunnen volgen. Otto, een volwassen mannetje op Schiermonnikoog, kreeg er op 12 juni een mee.
De hele zomer verbleef Otto tussen Schiermonnikoog en het Lauwersmeer. Op 8 september zette hij koers naar het zuiden. Via de Oostvaardersplassen vloog hij naar Zeeland, waar hij op 11 september werd gespot.
Op 13 september trok hij verder en al op 14 september kwam hij aan in Zuid-Frankrijk. Nog weer een dag later had hij tweederde deel van Spanje afgelegd. Blijkbaar was hij nieuwsgierig naar het weer in Portugal, want hij maakte een dagtochtje naar de Algarve. Kennelijk was Spanje toch plezieriger en vloog hij nog dezelfde dag door naar Sevilla in Zuid-Spanje. Daar bivakkeerde hij een maand.
Half oktober besloot Otto dat ook Spanje niet meer ‘je van het’ was en reisde hij door naar Marokko.
Uiteindelijk overwinterde hij in Senegal, na een reis van 4800 km.

www.natuurmonumenten.nl/lepelaars-met-gps-zenders

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen