Orchideeën, bloemen om van te houden

Voor bijna alle soorten orchideeën geldt dat ze min of meer bedreigd worden, behalve de Dactylorhiza praetermissa (de rietorchis), de Epipactus helleborine (de breedbladige wespenorchis) en de Gymnadenia conopsea, variëteit densiflora (de dichtbloemige muggenorchis). Deze soorten kunnen zich tegenwoordig uitstekend handhaven, dankzij de inzet van diverse natuurbeherende instanties, die steeds meer terreinen zodanig ontwikkelen dat de orchideeën onder optimale omstandigheden kunnen groeien. De meeste orchideeën zijn voor vermeerdering aangewezen op insecten zoals vlinders, bijen en vliegen, die voor bestuiving zorgen, hoewel er ook enkele soorten zijn die zich zelf bestuiven. In de hierna genoemde gebieden kunt u in de zomer verschillende orchideeënsoorten aantreffen.

Bosvogeltje
In Zuid-Limburg groeit het zeldzame bosvogeltje (nog). Deze orchis (Cephalanthera rubra) kan ongeveer 55 cm hoog worden. De stengel is bebladerd met lancetvormige bladeren, terwijl de schutbladeren, meestal aan de onderkant, langer zijn dan de mooie roze bloemen met een geel/oranje hartje. Het bosvogeltje bloeit van begin mei tot augustus, vooral in droge loof- en naaldbossen. Tijdens een wandeling in niet te natte rietlanden en op vochtige plaatsen kunt u soms oog in oog komen te staan met de mooie rietorchis en wel de ongevlekte vorm (Dactylorhiza praetermissa). De rietorchis heeft vijf tot zeven lancetvormige bladeren en haar bloemen zijn van een prachtige bleek roze/rode kleur, soms tot purper/paars/rood. De bloeitijd is vooral in het late voorjaar en de vroege zomer zo omstreeks juni/juli; de bloem kan een hoogte bereiken van zo'n 70 cm.

Duinen
Mocht u in de gelegenheid zijn een uitstapje te maken naar duinvalleien, vochtige graslanden of moerassen dan zult u daar de vleeskleurige orchis (Dactylorhiza incarnata) zien bloeien en dan met name in de maanden april, mei en juni. De vleeskleurige orchis kan, als de omstandigheden gunstig zijn, wel 80 cm hoog worden. Ze heeft vier tot zeven lancetvormige bladeren die niet gevlekt zijn. Ook bij deze orchis zijn de schutbladeren vaak veel langer dan de bloem zelf Op plaatsen waar de vleeskleurige orchis voorkomt groeit vaak ook het prachtige veenpluis of wollegras, zoals u kunt zien op de Asselse heide, in de buurt van Apeldoorn.

Staverden
Ook in droge graslanden, in open bossen of in blauwgraslanden (o.a. in de buurt van Staverden) staan orchideeën. De bosanemoon (in Nederland zeldzaam, doch plaatselijk zeer talrijk) groeit nergens zo overvloedig en uitbundig als bij Staverden. Daar groeit ook de gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata). Zij heeft vijf tot twaalf gevlekte lancetvormige bladeren, terwijl haar bloemen diverse kleuren kunnen hebben van roze tot violet, van roodachtig tot wit met wat donkerder tekening. De bodems van droge graslanden en open bossen waar de gevlekte orchis groeit moeten wel voldoende kalk bevatten. Alleen dan kunt u deze orchidee bewonderen in juni, juli en augustus.

Wespenorchis
Als we ons in naald- en loofbossen bevinden (vooral op beschaduwde plaatsen) maar ook in de duinen, dan treffen we daar misschien de breedbladige wespenorchis aan (Epipactus helleborine). Deze wespenorchis, mede genoemd naar haar mooie brede eivormige bladeren, kan ongeveer 75 cm hoog worden. Haar eivormige bladeren groeien, als het ware, als een spiraal om de stengel, waardoor het lijkt alsof de violet/roze kleurige bloemen gedragen worden. Ze bloeit verscheidene maanden achtereen van begin juni tot eind september. Een avondwandeling is vooral in de maanden mei tot augustus zeer aan te raden, want u heeft dan de kans dat u de welriekende nachtorchis ruikt. Tenminste, als u heidevelden, moerassen, open bossen en/of bosranden of duinvalleien opzoekt. De welriekende nachtorchis (Platanthera bifolia), haar naam zegt het al, verspreidt vooral 's avonds en 's nachts een verrukkelijke geur. Haar bloemen zijn wit, hoewel soms iets naar het geel of groen neigend. Ze kan, al naar gelang de omstandigheden, 25 tot 50 cm hoog worden.

Veel soorten
Uiteraard zijn er nog veel meer soorten; naar men aanneemt ligt het aantal orchideeënsoorten tussen de 16.000 en 30.000; over de hele wereld wel te verstaan. De meeste orchideeën zijn van een geheimzinnige schoonheid. Hun vormen, kleuren en geuren en hun niet-alledaagse verschijning maakt dat wanneer we ze mogen ontdekken en bewonderen, stil worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen