KERK SAAT en SCHOOL

Tegen zichzelf verdeeld.

In Lukas 11 lezen we hoe de Heere Jezus de beschuldiging als zou Hij de duivelen uitwerpen door de overste der duivelen heeft afgewezen. De lastering was ook wel wat erg doorzichtig. Hij was toch juist gekomen om de werken des duivtels te verbreken. Daartegenover begeert de duivel niet anders, dan om Gods werk te verbreken. Daarom kon het ook niet waarzijn, dat de overste der duivelen zijn eigen onderdanen uitwierp. Want een koninkrijk, dat tegen zichzelf verdeeld is, wordt verwoest. En een huis, dat tegen zichzelf verdeeld is, valt. Zo kan ook een kerk niet bestaan, waarvan de ene leraar spreekt over de verzoening van de schuld door het bloed van Christus en de andere leraar zulk spreken een gruwel acht. Die daarom iets anders wü verziimen, omdat God volgens hem zoiets verschrikkelijks niet geëist kan hebben. Het is misschien een proces van langere tijd, maar zulk een kerk gaat zeker teniet. We zien nu in de Gereformeerde Kerken dat velen, die de belijdenis willen vasthouden, naar andere groepen overgaan, tenvijl het overblijvende gedeelte met de hond tot zijn uitbraaksel weerkeert. Ze zoeken weer opgenomen te worden in het lichaam van de Hervormde Kerk, dat ze eens onder zoveel heftige vervnjten hebben verlaten.

Nu wordt de Hervormde Kerk vaft tegenwoordig wel eens een richtingenkerk genoemd. Verschillende richtingen hebben zich binnen de kerk afzonderlijk georganiseerd. Het streven naar eenheid, mede in verband met de oecumene, stelt nu die richtingen ook voortdurend ter discussie. Vooral aan de Gereformeerde Bond wordt sterk de vraag gesteld: Als u dan heel de kerk bedoelt en wüt dienen, waarom blijft u dan zo op uzelf staan ? Dit stelt heel duidelijk in het licht, dat een richtingenkerk een moeilijke zaak is. De afzonderlijk georganiseerde groepen moeten blijven zeggen heel de kerk te bedoelen om zich aanvaardbaar te maken en toch kunnen ze zich zonder schade voor hetgeen ze beogen niet aan de officiële leiding van de kerk prijsgeven. Daarbij gaat het niet om een reeks uiterlijkheden, maar het gaat in wezen om de vraag naar, de waarheid. Een belangrijk deel van de predikanten van de Gereformeerde Bond gevoelt nog steeds, dat uitlevering aan het synodaal bestuur ook het prijsgeven van de leer van Gods Woord betekent. Wat dat betreft verkeert de Bond in. een uiterst moeilijke positie. De krachten die haar tot nauwere verbinding met het centrale kerkelijke bestuur willen brengen, zijn niet alleen krachten van buitenaf, maar ook (en misschien wel voornamelijk) krachten uit haar eigen ingewand. Het is het lid van de Bond, drs. S. Gerssen, dat dit helder, zij het uiterst pijnlijk voor velen, in het licht heeft gesteld. Hij deed dit, alsdus he R.D. van 24 december 1976, in het het jubileumnummer van „Woord en Dienst." De overheersende leer in de officiële kringen van dé Hervormde Kerk, voor zover zij nog enigermate aansluit op de taal van haar be- Hjdenis, draagt een barthiaans karakter. Velen hebben al reeds lang gevoeld, dat hetzelfde van vele bondsdominees gezegd kan worden. Rondom die leerbegrippen ligt de band tussen leraren in de Bond en leraren buiten de Bond, die alle de ene Hervormde Kerk willen dienen. Daarin ligt ook de gespletenheid van de Gereformeerde Bond. Een deel gevoelt duideHjk, dat te gaan in de richting van Karl Barth in wezen de Bond teniet doet. Een ander deel begrijpt de leiding niet, die steeds zo' aarzelt geheel onbevangen rondom de ronde tafel te gaan zitten en alles eens met elkaar uit te praten.

Drs. Gerssen gevoelde behoefte de kern van de gehele zaak eens in ronde woorden uit te spreken. Hij schreef in het genoemde jubileumnummer: „Wij zijn theologisch gevormd door onze hervormde vaderen, b.v. door Noordmans, door Van Ruler, door Miskotte en zelfs wel een beetje door Karl Barth. Het is toch geen schande om dat hardop te zeggen en ons daar erkentelijk voor te tonen ? Of praten wij over ons geestelijk achterland alleen maar op fluisterende toon en tot vertrouwde vrienden ? " Het is dus nu volkomen duidelijk vne de „her­ vormde vaderen" van vele Bondsdominees zijn. Dat wordt nu eens duidelijk - gezegd. En het behoeft dan ook niemand te verbazen, dat allen die betrouwbaarder hervormde vaderen navolgen, de ontwikkeling met angst en vreze volgen en zich keren tegen het streven vanuit die hoek.

Een soortgelijke konstatering deed drs. Gerssen reeds eerder, zij het in een ander verband. In het nummer van „Wapenveld", een uitgave van de reünistenvereniging RRQR van de studentenvereniging CSFR, dat een samenvatting van Van Ruler testament bevatte, drukte hij zich als volgt uit: „Van vele scribenten in deze kolommen geldt, dat zij het wel niet zullen aandurven zich een leerling van hem te noemen, maar toch niet ontkennen kunnen dat zij bij hun werk in kerk en samenleving diepgaand onder zijn invloed staan." En tot die scribenten behoren diverse vooraanstaande figiuren uit wat men de Gereformeerde Gezindte pleegt te noemen.

Het vroegere blad ..Onderling Kontakt" was hoofdzakelijk in handen van de politieke tak van deze richting. In „Zicht" zijn de aktiviteiten nu in wat rustiger banen geleid. De leerlingen van Van Ruler-Miskotte-Barth hebben ernstig geprobeerd de gedachtevorming binnen de S.G.P. in handen te krijgen.

Het is eveneens drs. Gerssen, die de kernvraag waar het om gaat, onder woorden heeft gebracht. Hij schreef als volgt: „Een vraag waar de Gereformeerde Bond als samenbundeling van hervormd-gereformeerden dringend antwoord op zou moeten gevem is deze: wat is gereformeerd (desnoods hoogst discutabel, maar toch gereformeerd) en wat is het niet ? Waren Miskotte, Noordmans, Van Ruler, Koopmans, Barth (om zo maar wat namen te noemen) gereformeerde theologen of waren zij het niet ? En als zij het wel waren, wat betekent dat voor het leven en samenleven, voor het spreken en strijden binnen de Hervormde Kerk }"

Het is niet alleen de zaak van de Gereformeerde Bond om een duidelijk antwoord te geven. Voor ons is de Barthiaanse richting een bederf van het beste, omdat de heerlijkste waarheden van de hervormde belijdenis door een. ijdele filosofie worden vervalst en verminkt. Veel ver-" der dan Arminius van de eenvoud van Gods Woord is afgeweken, is deze richting van de waarheid van de Heilige Schrift vervallen. We hopen in de toekomst de gelegenheid te ontvangen om hierop nog wat nader in te gaan. Ook wij geloven, dat de Gereformeerde Bond deze vraag niet zal kunnen ontlopen. Wellicht zal dan blijken, dat velen geheel ten onrechte lid van deze Bond zijn. Of. in het ongunstigste geval, zou openbaar komen, dat de kracht niet meer gevonden wordt om het voor de behjdenis der Hervormde Kerk op te nemen tegenover een partij, die de woorden wel laat staan, maar de kracht en betekenis ervan teniet maakt.

Als zij niet duidelijk kiest, zal zij blijken te zijn een huis, dat tegen zichzelf verdeeld is en zulk een huis moet vallen en wordt verwoest. Het is geen zaak van vreugde dit te moeten stellen, want we zouden het gaarne anders wensen. Maar helaas we slapen terwijl de vijand reeds over de muur geklommen is. De Heere doe ons de smart en de ernst gevoelen, want we reizen met onze kinderen naar de eeuwigheid. En een andere weg tot de zaligheid als door de „hervormde vaderen", maar dan de oude, aangewezen, zal er toch niet zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen