Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

OPWEKKINGS-BEWEGINGEN

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

OPWEKKINGS-BEWEGINGEN

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

1

Het valt niet te ontkennen dat momenteel veel gesproken wordt over de verschillende opwekkingsbewegingen die er in de wereld plaats vinden. We denken dan aan „Jesus people" of „Jesus Movement", terwijl nog niet lang geleden in ons land een stichting in het leven is geroepen om op het terrein van de geestelijke opwekking aktief bezig te zijn (Ds. Hegger e.a.).

Wij staan voor de taak, hebben de roeping, om te beproeven of deze geesten uit God zijn. Vaak wordt er misbruik gemaakt van het bekende tekstwoord: „Beproeft alle dingen; behoudt het goede". Dat moet dan een soort vrijbrief zijn om alle dingen, ook goddeloze, te gaan onderzoeken. Men mag zich dan wel afvragen of het dan niet gaat om het goddeloze, in plaats van om het zoeken naar het goede.

Als men echter hoort dat in diverse opwekkingsbewegingen men terug wil naar de Heilige Schrift; als men hoort dat er met veel klem gesproken wordt over de noodzakelijkheid van wedergeboorte, dan moge het een ieder duidelijk zijn, dat het nuttig en nodig is aan deze zaken onze aandacht te schenken.

In enkele vervolgartikelen zal aan de tegenwoordige opwekkingsbewegingen passende aandacht geschonken worden. In 1 Joh. 4 : 1 worden wij opgeroepen „de geesten te beproeven of zij uit God zijn". Dat wil zeggen: n verleden en heden hebben' we allerlei geesten (dus ook de opwekkingsbewegingen) te toetsen aan het Woord Gods.

Kenmerken.

Nu wordt ook in de Bijbel verschillende malen, zowel in Oude als Nieuwe Testament over opwekkingsbewegingen gesproken. In dit verband noemen we slechts de Pinkstergemeente van Handelingen 2. Een paar zaken vallen toch wel heel duidelijk op.

In de eerste plaats dit: et is God die opwekt! We lezen in Hand. 2 : 47 dan ook: En de Heere deed dagelijks tot de Gemeente, die zalig werden". Toen' en nu valt er voor en door ons niets op te wekken! Het is de Geest Gods die werkt en wekt! Nooit zal de Heere om ons werken, bidden en organiseren enig wonder doen. God doet wonderen; Hij alleen!

Maar er is meer wat onze aandacht verdient. Hoe vaak lezen we niet in Oude en Nieuwe Tes-

tament dat God op het noodgeschrei vaak grote wonderen heeft gedaan. Wordt er niet van de Pinkstergemeente uit Handelingen gezegd dat zij eendrachtig bijeen waren? (Terecht wel eens het eerste Pinksterwonder genoemd!) Zo zien we dat ook om een opwekking de Heere gebeden wil zijn.

Als we letten op de preek van Petrus (Hand. 2 : 14—40) valt ons ook een derde zaak op. In deze opwekkingsbeweging gaat het niet om nieuwe dingen. De leer, de prediking is naar en vanuit de Schrift. Je moet Petrus' rede maar eens aandachtig doorlezen. Petrus zegt: Joël heeft gesproken", , , De patriarch David heeft geprofeteerd" en „Jezus Christus heeft door woorden, kracht en tekenen krachtig betoond." Een vierde zaak waar we op willen wijzen is dit: ls God werkt, opwekt, dan komen er vruchten. Zo ook bij de Pinkstergemeente. Lees daarover Hand. 2 : 42—47. Er is gebed, een prijzen van God, een hartelijke eensgezindheid, een bewogen zijn met de maatschappelijke noden van de medebroeders.

Maar, en dat is het laatste punt: Als God werkt, wordt de Satan aktief. Met slapende mensen heeft Satan niet veel moeite! Op elke beweging, op elke opwekking, volgt een aanval van de Vorst der duisternis. Denk maar aan de geschiedenis van Ananias en Saffira uit Handelingen 5. De Satan had het hart van Ananias vervuld. Inderdaad: vijanden van binnen en van buiten.

Samenvattend kom ik tot een vijftal kenmerken, waaraan een opwekkingsbeweging moet getoetst worden. Het zal zeker wel mogelijk zijn deze punten met andere te vermeerderen:

1. „Opwekken" is een werk van God alleen.

2. De Heere wil om zo'n opwekking gebeden zijn.

3. De leer, de prediking moet naar en' vanuit de Schrift zijn. Het gaat om de altijd nieuwe „oude waarheid".

4. Op een echte opwekking volgen vruchten. De vruchten zijn te merken op alle terreinen van het leven.

5. Het ware werk wordt bestreden.

De redaktie van „Daniël" vroeg mij aandacht te besteden aan de historie van de opwekkingsbewegingen. Daar geschiedschrijving geen objektieve bezigheid is, meende ik dat een principiële inleiding toch nodig is.

In vele geschriften beperkt men de opwekkingsbewegingen tot aktiviteiten buiten de kerk(en). Dit betekent dat men b.v. het Reveil wèl en de Afscheiding niet tot de opwekkingsbewegingen rekent. Dit is niet verstandig. Het is toch niet zo dat bij tijden van opleving de Heilige Geest bij voorkeur buiten de kerk om werkt? Er zijn vele opwekkingsbewegingen' te noemen. B.v. Reformatie, Nadere Reformatie, Réveil, Afscheiding, Nijkerkse beweging, beweging onder Krummacher c.s., Methodisme van Wesley, Schotse opleving.

Het is niet de bedoeling ze alle te behandelen en in den brede weer te geven waar het in deze bewegingen om ging en hoe het verloop er van is geweest. Een enkele opmerking echter over de Reformatie, het Methodisme en cle Nijkerkse beweging.

Reformatie.

Als er van bovenstaande bewegingen één is die aan de eerder genoemde vijf kenmerken beantwoordde, dan is het wel de Reformatie. De Heere stond op. Hij dacht aan Zijn in ontstellend diepe duisternis verkerende kerk. Ook al waren er nog die hun knieën voor de Baal niet gebogen hadden' (b.v. de Waldenzen), we mogen toch zeggen dat God, ook op hun gebed, als een blinkend Licht verscheen in een duistere nacht. En wat vinden we bij Luther en Calvijn een terugkeren tot de Schrift. Het „Sola Scriptura" was hun op het hart geschreven.

De Reformatie heeft ook grote invloed uitgeoefend op het geheel van het maatschappelijk leven. Denk aan de grote invloed op het terrein van literatuur, schilderkunst, muziek, handel, stedebouw.

Maar ook: hoe diep is de kerk in die tijd beproefd. Vijanden van buiten (Karei V, Filips II) en vijanden van binnen (Arminius). Er zijn weinig of geen bewegingen die zo'n diep, breed en lang spoor in de geschiedenis hebben getrokken als de Reformatie.

Methodisme.

Van andere aard en omvang is het methodisme. Deze Engelse beweging begon om-

streeks 1735. In dit verband moeten de namen genoemd worden' van de broers George en John Wesley en George Whitefield. Onvoorstelbaar veel werk is er door deze drie mannen verricht. Aanvankelijk was het niet de bedoeling buiten de Engelse Staatskerk, de Anglikaanse kerk, op te treden. Toen echter de Anglikaanse geestelijkheid de deuren van de kerkgebouwen voor deze opwekkingspredikers sloot, is men, vooral door het werk van de grote organisator John Wesley, tot stichting van de Methodist Church overgegaan. George Wesley (1707—1788) was de dichter der Methodisten. Van hem zijn vele 'nymn's bekend. Hij was de man van de emoties. Dit was ook in zijn preken te merken; met alle gevaren vandien.

John Wesley (1703—1791) was de grote organisator en theoloog. De werklust en' ijver waren enorm. Van John is bekend dat hij 40.000 keer gepreekt heeft, soms wel 15 maal per dag. De eerste preek werd dan ook 's morgens om 7 uur al gehouden. Zijn blad heette „The Arminian Magazine". De titel zegt genoeg. De Wesley's waren remonstrants. Eenzijdig werd de nadruk gelegd op de verantwoordelijkheid van de mens; sprak men over de menselijke vrijheid en de algemene verzoening.

Hoewel we veel respekt kunnen' opbrengen voor hun geweldig ijveren voor b.v. de zending en naastenliefde, staan we duidelijk afwijzend tegenover deze kerk. Merkwaardig dan ook dat de derde van het eerder genoemde drietal, de herbergierszoon George Whitefield (1714—1770) een uitgesproken Calvinist was en desondanks toch met de Wesley's samenwerkte. Een gevaarlijke en onjuiste samenwerking. Ook Whitefield heeft hard gewerkt. Verschillende malen is hij ook in Amerika geweest. In 34 jaar heeft hij 18.000 keer gepreekt; vaak in de open lucht. Eens zelfs voor 20.000 mensen.

Betreurenswaardig blijft zijn samenwerking met de Wesley's. Het remonstrantisme heeft in de Methodist Church het calvinisme overwoekerd. Slechts in Zuid-Wales vinden we momenteel nog iets van het werk van Whitefield. Daar hebben we nl. de „Calvinist Methodist Church". Of deze kerk haar naam eer aandoet, is mij helaas onbekend. Misschien kan één van de lezers(essen) ons helpen!

Nij kerkse beweging.

Is de Reformatie van wereldomvattende en blijvende betekenis geweest, het Methodisme sterk Angelsaksisch en tamelijk groot van omvang; de Nijkerkse beweging droeg een vrij plaatselijk karakter en heeft weinig of geen sporen nagelaten.

Wat was het geval? In Nijkerk stond in 1749 als predikant Ds. G. Kuypers. Een man die de Reformatie en de Nadere Reformatie kende en waarschijnlijk onder invloed van de bekende Schortinghuis stond. Ds. Kuypers was een man, die in zijn preken op eenvoudige, ernstige en indringende wijze sprak over de noodzakelijkheid en' de mogelijkheid van bekering. Eind 1749 heeft er dan een opleving plaats, die haar hoogtepunt bereikte in mei 1750. Op treffende wijze is een en ander beschreven in een boek dat Ds. Kuypers zelf heeft uitgegeven. Het zette zijn stempel op Nijkerk. Sommigen leerden hun gemis kennen en als men door de straten' liep hoorde men hen zingen: O Heer! verlos mijn ziel uit dezen nood" (Ps. 116 : 3). Anderen konden van harte aanheffen: En ik bevond dat Hij was zeer weldadig".

De vraag rijst ongetwijfeld: Was het een drijven van de Heilige Geest of geestdrijverij? Bekend is dat ook Ds. Kuypers met deze vraag worstelde. Op een avond kreeg hij het er zo benauwd mee, dat hij het in huis niet meer kon uithouden. Wandelend

door een van de donkere landweggetjes, hoorde hij plotseling een gesprek tussen twee opgeschoten knapen. En wat hij toen hoorde, maakte hem klein. Die jongens bespraken met elkaar de wonderlijke wegen Gods. Hoe de Heere uit genade alleen, zondaren leven had geschonken.

Zal er dan geen onheilig vuur bij geweest zijn? Ongetwijfeld! Immers, waar God werkt, staat de duivel niet stil. Helaas moet echter wel vastgesteld worden, dat deze beweging geen brede omvang heeft gehad, veel miste van de breedheid van de Reformatie en dat ze een tijdelijk karakter droeg.

M.b.t. de opwekkingsbewegingen in ae tija van cie iNaaere neiormatie wn ik graag verwijzen naar de boeken die in de rubriek Spectrum aanbevolen worden.

Tot besluit.

Een andere scribent zal zich bezighouden met de moderne opwekkingsbewegingen. Zelf wil ik besluiten met de vraag wat de taak en plaats van de kerk in deze is.

Drs. Vergunst heeft in de „Saambinder" terecht zijn bezorgdheid geuit over het organiseren van opwekkingsbewegingen. Inderdaad: de Heere kan het alleen! Maar ook hier geldt het: „Hij wil er de huize Jakobs om gebeden wezen."

De onder ons bekende Free Presbyterian Church (van de Mbuma Zending) heeft zich op haar laatste synode (1972) ook met deze zaken bezig gehouden. In hun Magazine vond ik een verslag, waarvan ik enkele hoofdpunten gaarne doorgeef. Ter informatie! Ter navolging!

De Synode van de Free Presbyterian Church heeft besloten:

1. Aan de gelovigen te vragen om op zaterdag en zondag tijd af te zonderen voor gebed met

a. ootmoedige belijdenis van zonden b. erkenning van eigen hulpeloosheid en machteloosheid c. afsmeken van goddelijke genade en ontferming tot herleving der godzaligen en' bekering van hen die zonder Christus zijn.

2. Dat de le zondag van januari, april, juni en oktober van 1973 op een bijzondere wijze gewijd zullen worden aan gebed tot opwekking. Aan de predikanten en ouderlingen die in cle diensten voorgaan zal verzocht worden hier in 't bijzonder aan te denken.

3. In de Free Presbyterian Magazine zullen' in de maanden voorafgaande aan bovengenoemde maanden, de lezers ingelicht worden aangaande de zaken waaraan in 't gebed gedacht moet worden.

De Synode besloot in deze met de opmerking dat deze oproep gericht is aan de gelovigen, aan hen vooral. Dat het een gebed moge zijn voor eigen kerk, maar dat niet met een exclusieve gedachte, opdat „de ganse aarde vol zou mogen zijn van de kennis des Heeren." Dit zijn behartigenswaardige zaken.

God doe in deze ondergaande wereld de Zon der gerechtigheid nog opgaan.

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 5 januari 1973

Daniel | 16 Pagina's

OPWEKKINGS-BEWEGINGEN

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 5 januari 1973

Daniel | 16 Pagina's