DRAAGT ELKANDERS LASTEN

„Draagt elkanders lasten", een bijbeltekst (Gal. 6 : 2) die zeker onder ons een grote bekendheid heeft. Of er ook naar gehandeld wordt, is nog een andere zaak. De lasten waar hier sprake van is, kunnen in ieder geval velerlei zijn: stoffelijk en geestelijk. De afgelopen jaren hebben we gezien dat met het toenemen van de welvaart de materiële noden wel minder werden, maar dat dat de mensen nog niet gelukkiger maakte.

Ook al had men niet meer de zorg om aan de noodzakelijke kleding en voeding te komen, toch konden er nog wel grote problemen zijn waarmee men te kampen had: opvoedingsproblemen, huwelijksproblemen, problemen op het werk, persoonlijke frustraties. Zo heeft ook de diaconale zorg zich na de oorlog geleidelijk aan verplaatst van de materiële naar de immateriële hulpverlening.

Thans hebben we echter te maken met een teruglopende welvaart. Dat treft bijna iedereen, maar wie altijd al van een bescheiden inkomen moest rondkomen, wordt door een korting op zijn salaris of zijn uitkering extra pijnlijk getroffen. Natuurlijk, vergeleken met de mensen in Opper Volta of met de mensen in de crisisjaren, hebben we het nog steeds niet slecht. Maar hoe waar dat ook is, toch verzacht dat maar een deel van de pijn.

Diaconie
Men kan zich dan ook afvragen of een nieuwe heroriëntatie van de diaconale taak niet nodig is. Krijgen de diaconieën niet een deel van hun oude taak terug? In elke gemeente zijn er tegenwoordig wel mensen die financieel krap zitten. Daar zal de diaconie aandacht aan moeten schenken. De vrijgemaakte prof. dr. C. Trimp vestigde hier enkele maanden geleden in het blad „De Reformatie" uitdrukkelijk de aandacht op. Het kan geen kwaad zijn woorden hier te onderstrepen.

Naast die diaconale taak is in de huidige omstandigheden ongetwijfeld ook de particuliere hulpverlening van belang. Juist nu steeds meer duidelijk wordt dat de overheid niet alles kan, wordt van verschillende kanten de betekenis van het persoonlijk dienstbetoon onderstreept. Die hulpverlening van mens tot mens is in de loop der jaren veel minder geworden. Vroeger was burenhulp een normale zaak. Over en weer sprong men elkaar bij. Al moeten we daar ook weer niet te idealistisch tegen aan kijken. Er kwam ook wel eens ruzie van.

In bepaalde delen van ons land bestaat dat soort burenhulp nog. Maar dat zijn dan wel uitzonderingen geworden. Veel hulpverlening vond vroeger ook plaats in de familiekring. Bejaarde ouders werden zo nodig financieel ondersteund en trokken vaak bij hun kinderen in. Ook voor andere behoeftige familieleden voelde men zich soms verantwoordelijk. Al moeten we het ook hier weer niet zo voorstellen alsof het allemaal rozengeur en maneschijn was. In de Derde-wereldlanden zijn familierelaties voor velen nog steeds een bron van bestaanszekerheid. Wie een goede baan heeft, wordt geacht zijn behoeftige familieleden daarvan te ondersteunen.

Overheidsgeld
Bij ons zijn allerlei vormen van steunverlening door de overheid overgenomen. Met overheidsgeld werden bejaardenhuizen en verzorgingshuizen gebouwd. Als de AOW of het pensioen niet voldoende waren om de kosten te dekken, schoot de bijstand te hulp. Arbeidsongeschikten, werklozen, bejaarden, weduwen en wezen konden op een uitkering uit de publieke kassen rekenen. Soms leek het wel alsof het niet op kon.

Op zich is het wel nodig dat er dergelijke voorzieningen zijn. Het gaat om te grote groepen en te omvangrijke bedragen, dan dat particuliere of kerkelijke activiteiten (of eigen spaarpotjes van de betrokkenen) daarin zouden kunnen voorzien. Maar dat uitgebreide pakket van overheidszorg had ook z'n nadelen. De eigen verantwoordelijkheid van de betrokkenen werd daardoor vaak ondermijnd. En de hoge belasting- en premiedruk die nodig was om het geld bij elkaar te brengen, leidde tot allerlei ongewenste nevenverschijnselen. Het onpersoonlijke karakter van de overheidshulp bevorderde ook de verkilling van onze maatschappij.

Vrijwilligerswerk
Nu vanwege de belabberde toestand van de overheidsfinanciën, het vangnet van de sociale voorzieningen lager komt te hangen, zal het meer dan vroeger nodig zijn dat kerken, instellingen en particulieren zich hier van hun taak bewust worden.

Bepaalde vormen van maatschappelijk dienstbetoon, die tot dusver door betaalde krachten worden gedaan, zullen nu wellicht als vrijwilligerswerk moeten worden voortgezet. Dat gaat dan misschien wel wat minder professioneel, maar wellicht wel hartelijker en menselijker. Oude gebruiken, zoals een „gratis lezersfonds" voor mensen die het abonnementsgeld van een bepaald blad niet kunnen opbrengen, worden nieuw leven ingeblazen.

Bij dat alles geldt uiteraard ook de vermaning uit hetzelfde hoofdstuk van de Galatenbrief als waarmee we begonnen. Namelijk: „laat ons goed doen aan allen, maar meest aan de huisgenoten des geloofs".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen