Gitaar was vroeger een voornaam instrument

De periode van werkweken zit er voor de meeste scholen weer op. De jeugd is terug van een weekje "anders". Waaruit dat anders bestond? Ander eten, en weinig slaap. Er was nóg iets anders dan anders. Ze hebben gezongen. Niet dat ze dat thuis of op school nooit doen, maar in de werkweek deden ze het echt omdat ze het leuk vonden. Het was dan ook anders dan thuis. De sfeer, maar ook de liederen. En daarbij kwam dat enkelen een gitaar bij zich hadden en dat maakte het pas echt gezellig. Zingen bij een gitaar, ze wisten van geen ophouden. Dat zouden ze thuis of op school of op de jeugdvereniging ook wel willen. Waarom kan dat eigenlijk niet? Tja, en dan komen de tegenwerpingen. Onze ouders willen het niet. Onze kerkeraad is daarop tegen. Op school zingen we nauwelijks, alleen een psalm bij het orgel of zomaar zonder iets in de klas. Een gitaar zou er toch best leuk bij klinken.

Aanzienlijk
Is er iets tegen die gitaar? Hij is al heel oud. In de Middeleeuwen kwam hij al voor, klein, met slechts enkele snaren en de bespeler hield hem tegen de borst gedrukt. Op schilderijen uit die tijd wordt hij nogal eens bespeeld door engelenfiguren. Gitaarspelende duivels ben ik op die oude afbeeldingen nooit tegengekomen. Die hanteerden liever de viool. Nee, de gitaar was tot in de vorige eeuw een aanzienlijk instrument en de muziek die ervoor geschreven is geeft van die voornaamheid blijk.

Daarbij was de speelwijze erg moeilijk. Het aanslaan van enkele akkoorden om een liedje te begeleiden was in die tijd onbekend. Dat kwam pas later. Wanneer eigenlijk? Wel, aan het eind van de vorige eeuw "daalt" de gitaar af naar de volksmuziek, naar de cabarets en naar de jeugd die ontdekt dat je op het instrument zonder veel moeite allerlei akkoorden kunt aanslaan, waarbij het zingen bijna vanzelf gaat. Eerst in Duitsland en later ook Engeland en Amerika.

Popcultuur
En dan is het hek van de dam. Goedkope, in de fabriek gemaakte gitaren overspoelen de wereld. Uit de amusementsmuziek is hij weldra niet meer weg te denken. En de na de Eerste wereldoorlog opkomende jeugdbeweging zou nooit zo zijn aangeslagen als er geen gitaren hadden bestaan. Kampliedjes, marsliederen, romantische smartliederen, met de gitaar klonk het allemaal. Je kon er mee staan, mee zitten en mee lopen. Vooral de cowboyliedjes waren in de jaren na de Tweede wereldoorlog een rage. Geen wonder dat de popcultuur opkwam met de gitaar. Dat deze elektrisch versterkt werd, vond men alleen maar mooi. En wie tegenwoordig eens een blik waagt aan een optredende popgroep, ontdekt tot zijn schrik dat de gitaar visueel wordt gebruikt als symbool van de mannelijke potentie!

Verbieden?
Het is erg dat "de wereld" op deze wijze met een van oorsprong prachtig instrument aan de haal gaat. Nu geloof ik absoluut niet dat onze jongeren zo dol zijn op die gitaar vanwege het gebruik zoals hierboven geschreven. Trouwens, om bij te zingen is eigenlijk alleen de akoestische, dat is de niet elektrisch versterkte gitaar geschikt. Het heeft dan ook weinig zin om de "gewone" gitaar te verbieden. Van mij mogen ze bij een gitaar zingen. En als ze een geestelijk lied zo begeleid willen zingen, waarom niet? Begrijp me goed, ik zeg niet dat ik het allemaal mooi vind, maar dat is hier niet aan de orde. Ik vind een geestelijk lied met gitaarakkoorden niet je dat, maar onmogelijk is het niet. In Frankrijk werden de Geneefse psalmen wel degelijk van luitbegeleidingen voorzien. De luit was namelijk in die tijd het huisinstrument van de betere kringen. Alleen klonken die luitakkoorden wat helderder dan de slagakkoorden zoals die door onze lieve jeugd geproduceerd worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen