By het overlijden van Prof. G. Wisse

RONDKIJK

Bij het overlijden van Prof. G. Wisse wil uw rondkijker ook een ogenblik bij deze zeer merkwaardige theoloog stil staan. De overledene is immers iemand geweest die zijn gaven en talenten van God ontvangen, niet alleen voor eigen kerkelijke kring heeft gebruikt, maar zich als prediker, apologeet en debater gericht heeft tot ons gehele Nederlandse volk. Daarom is zijn heengaan een verlies voor de Kerk van Nederland in zijn geheel.

Reeds als knaap wist hij zich van God tot het predikambt geroepen, al leek het er eerst op, dat hij zijn leven zou slijten achter de toonbank van de kleine kruidenierswinkel van zijn vader te Middelburg. De Heere beschikte het zo, dat het hart van een rijke dame op Walcheren werd bewogen, om de jonge Wisse de middelen . te verschaffen theologie te studeren. Deze studie voltooide hij aan de Theol. School te Kampen; toen hij candidaat werd zag de in 1873 geboren student, tal van beroepen op hem uitgebracht. Zijn eerste standplaats was Gouda, daarna Amsterdam, Overtoom, Leiden, Driebergen, Kampen en voor de tweede maal naar Driebergen. Van die tijd af trad hij op als apologeet en debater. Nihilisme en socialisme werden door hem ernstig bestreden; hij stelde zich ook ' tegen zijn vroegere leermeester van de Leidse Universiteit Prof. Bolland. Flitsend en vlijmscherp waren zijn reacties.

In die tijd kwam hij persoonlijk tot een ernstige geestelijke crisis in zijn leven; dit gaf hem zulke spanningen, dat hij er later van verklaarde: „God moest ingrijpen, of ik zou krankzinnig zijn geworden." Gelouterd kwam hij uit die inwendige strijd. In 1921 volgde zijn overgang naar de Chr. Ger. Kerken, werd predikant te Arnhem en vervolgens te Utrecht. In 1926 volgde zijn benoeming als lector aan de Theol. School te Apeldoorn en in 1928 tot Hoogleraar, welke funktie hij 8 jaar lang bekleedde.

Van die tijd dateert zijn optreden als tijdredenaar. Hij deed dat vaak met zeer pakkende titels zoals: „Een nacht in het logement van de duivel"; „Is de zaak van God bankroet"; „De dienstmaagd uitgeworpen" enz. Onze jongeren zullen hem wel gehoord of gelezen hebben in zijn rede: „De atoombom en de komende wereldbrand"; „De Via Dolorosa", en vooral zijn laatste oratie: „De kunstmaan bezien door een religieuze kijker". Duizenden toehoorders wist hij bij zulke redevoeringen twee uur lang in de ban te houden, die ademloos naar hem luisterden.

Na zijn professoraat diende hij nog als predikant de gemeenten Amsterdam-Oost en Middelburg, zijn geboorteplaats. Op 1 mei 1946 ging hij met emeritaat en vestigde zich te Doorn. Echter niet om te rusten. Iedere zondag preekte hij en vervulde door de week spreekbeurten. De zondag vóór zijn sterven hield hij in de Chr. Ger. Kerk te Driebergen nog voorbereiding' voor het H. Avondmaal, (uit Jesaja 6 : 6), dat hij de week daarop aldaar zou bedienen. De Heere heeft hem echter afgelost om hierboven eeuwig aan te ziten aan de bruiloft des Lams. In zijn leven heeft hij meer dan 100.000 preek-en spreekbeurten vervuld. Meer dan honderd kleinere en grotere geschriften van apologetische aard zijn van zijn hand verschenen. De Spaanse Zendingsactie vond in hem de promotor. Op politiek gebied ging de laatste jaren zijn belangstelling uit naar de S.G.P., op welke jaarvergadering hij de laatste keer, zittend in een leuningstoel op het podium, nog aanwezig was.

Prof. Wisse wist oud en jong te boeien. Zijn preken waren weldoorwrocht; hij bracht ze niet alleen voor de theologisch geschoolden, maar ook de minst geletterden hadden er wat aan.

Wisse had ook zijn fouten. Het gebeurde wel eens dat hij 'smorgens in de preek zo doordraafde, dat hij zich 's middags moest corrigeren. „Wisse stond vanmorgen op de preekstoel" zei hij dan. Hij kon ook klein zijn. Klein voor God. Zoals plm. 40 jaor geleden na zijn eerste hartaanval. Hij zei toen in een preek: „Toen Wisse voor de poorten des doods lag, lag daar niet professor Wisse ^n ook niet dominee Wisse, zeJfs niet de oude Wisse, maar daar lag de oude zondaar Wisse, maar.... Gode zij dank voor zijn onuitsprekelijke gave gewassen in het dierbaar bloed des Lams." Dat waren zijn beste momenten. Hij heeft wel gewerkt zolang het dag was, hij is terecht in het harnas gestorven. We zeiden reeds: Zijn heengaan is een verlies voor Gods Kerk in Nederland. Hij had profetische gaven — hij had ook fouten. Maar die fouten willen wij niet opsommen, want die blijven hier in het graf. Bij zijn heengaan kunnen wij hem nastaren en weten dat een profeet in ons midden geweest is, die voor de Naam, de zaak en de eer des Heeren opkwam. Helaas is zijn woord vaak beluisterd alleen om de sensatie, om de schoonheid van de retorica, de macht van de uitbeelding. Daar zat een verafgoding in die is te misprijzen. Maar zeker is, dat hij zich het Evangelie van Jezus Christus niet heeft geschaamd; tot zijn laatste uur heeft hij met al wat in hem was ons volk teruggeroepen tot de oude paden, tot Zijn Woord en Wet. Denk maar hoe hij zich in de laatste tijd van zijn leven keerde tegen de televisie en de geestelijke gevaren daaraan verbonden. Wij citeren uit „Vrijzinnige Staatkunde" (pag. 94) in 1904 van hem verschenen: „Tegen de Revolutie het Evangelie." Het is de enige ware leus, de enige leus die hoop en moed geeft, die kracht van verweer in zich bergt, die ons in vallen en opstaan, in strijden en lijden, zelfs in de druk van de smaadheid van het volk van God, meer dan overwinnaars zal doen zijn, door Hem op Wiens kleed en dijen geschreven staat: „Heer der heren en Koning der koningen." Wisse was een grote in Gods Kerk. Hij is heengegaan, maar de Allergrootste, de Koning der kerk blijft. Die Zijn Kerk zal blijven verlossen en ondanks alle op-en tegenstand, bij de verkregen verlossing zal bewaren. Tot aan het eind der eeuwen. Dat is de troost.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen