"Wat ze er van vinden? Heel interessant!"

Ds. Golverdingen is al heel lang geïnteresseerd in het gereformeerde kerkrecht. "Al tijdens mijn opleiding op de theologische school wist ds. K. de Gier me te interesseren. Later werd die belangstelling nog intensiever. Dat kwam omdat ds. De Gier me in 1989 vroeg om samen met hem de eindredactie te doen van zijn hoofdwerk over de Dordtse Kerkorde (D.K.O)." Maar het is niet alleen interesse. "In de kerk zitten mensen die soms verschillende inzichten hebben. Zonder regels zou het dus een rommeltje worden. Maar dat wil de Heere niet! Daarom zegt Paulus in 1 Korinthe 14:40: aat alle dingen eerlijk en met orde geschieden. "

Maar hoe moet die orde dan worden aangebracht?

"Gelukkig heeft de Heere het niet aan ons overgelaten hoe we de kerk moeten regeren, maar heeft Hij in Zijn Woord zelf aanwijzingen gegeven, " zegt ds. Golverdingen. "Daarom begint de eerste gereformeerde kerkorde, die in 1559 in Genève verscheen, met de volgende zinsnede: Zoals het vervat is in de geschriften van de apostelen.' Daarom behoren de uitgangspunten en regels die de Schrift geeft, in de kerkorde te staan. Daarnaast geeft 1 Korinthe 14:40 de mogelijkheid om zorg te dragen voor een aantal regels, die aan de bijbelse uitgangspunten een praktische uitwerking geven. Er staat bijvoorbeeld niet in de Schrift dat de kerkenraad één keer per maand moet vergaderen, maar wel dat er ouderlingen moeten zijn die regeren."

De predikant loopt naar de grote stapel gereedliggende boeken en pakt er twee vanaf en houdt ze naast elkaar.

Het ene is heel dik en het ander heel dun. "Kijk, ", zegt hij, "ditdunne boekje is onze Dordtse kerkorde en dit dikke boek is de 'Codex luris Canonici', het roomse kerkelijke wetboek. Bij hen wordt alles tot in de kleinste details vanuit Rome geregeld. Onze kerkorde telt echter niet meer dan 86 artikelen, die voor een groot deel rechtstreeks teruggaan op de Bijbel." Hij legt de boeken weg en gaat verder: " Het gaan naar een andere gemeente is bijvoorbeeld in de Roomse kerk heel anders geregeld. Toen ik in Utrecht stond, woonde ertegenover me een pastoor.

Toen ik een beroep had aangenomen naar Ridderkerk-Slikkerveer, maakte hij een praatje en zei: 'U bent een gelukkig man, want u mag zelf kiezen waar u naar toe gaat. Bij ons vertelt de bisschop je waar je heen moet.' Ik heb toen geprobeerd hem uitte leggen dat het krijgen van een roeping toch iets anders is dan zelf kiezen..."

Bijbelse hoofdlijnen

Als het over Bijbelse hoofdlijnen gaat, wil ds. Golverdingen er vier noemen: In de eerste plaats staat in het Nieuwe Testament niet het kerkverband of de landelijke kerk centraal, maar de plaatselijke gemeente. Paulus richt zich in zijn brieven altijd tot de gemeente: e heiligen en gelovige broederen in Christus, die te Kolosse zijn (Kolossensen 1:2). Elke gemeente is een openbaring van het lichaam van Christus. Daarom is Christus ook het hoofd van elke plaatselijke kerk. En die plaatselijke kerk regeert Hij door de ambtsdragers, dus de ouderlingen en diakenen. Je kunt dat lezen in Handelingen 6, 11:30, 14:23 en de brieven aan Timotheüs en Titus. En in Handelingen 15 vind je in de vergadering te Jeruzalem - ook wel het apostelconvent genoemd-een bijbelse aanwijzing dat er naast de plaatselijke gemeente ook een

kerkverband moet zijn. Daar wordt een probleem besproken, dat in de gemeente van Antiochië is ontstaan.

Moeten christenen uit de heidenen besneden worden, ja of nee? Alleen zaken die een kerkenraad niet kan oplossen, Jeggen we op grond van de Schrift dan ook aan een bredere kerkelijke vergadering voor, waarop meerdere kerkenraden zijn vertegenwoordigd."

Eigen kleur

Vanuit deze hoofdlijnen moet de kerkorde gemaakt worden. Dat betekent niet dat iedere kerkorde er hetzelfde uitziet. Ds. Golverdingen: "Een kerkorde staat in een nationale context, leder land heeft zijn eigenaardigheden, daar moetje rekening mee houden. De verhouding tussen de kerk en de staat is bijvoorbeeld in Indonesië anders dan in Nederland. En in de Franse Kerkorde uit de tijd van de Hervorming heeft de synode veel meer macht dan in de Dordtse Kerkorde, die we in de Gereformeerde Gemeenten gebruiken. De Fransen dachten sterk aristocratisch en de Nederlandse calvinisten hadden een duidelijke democratische inslag. Een stukje volksaard geeft een eigen kleur aan de praktische uitwerking. Ook moeten we niet vergeten dat de ontstaansgeschiedenis van een kerk veel invloed heeft."

In de Gereformeerde Gemeenten wordt de Dordtse Kerkorde gebruikt. "Deze kerkorde is niet 'uit de lucht' komen vallen, " zegtds. Golverdingen. "Zojuist noemde ik al de kerkorde van Genève uit 1559. Dat is het begin van een ontwikkeling die in ons land via enkele voorlopers uitmondde in de Dordtse Kerkorde. Tijdens de synode van Dordrecht in 1618/1619 werd de D.K.O. aanvaard. In 1907, bij het ontstaan van de Gereformeerde Gemeenten, werd de D.K.O. als akkoord voor het kerkelijke samenleven in ons kerkverband aangenomen."

Deze kerkorde geeft in vier hoofddelen aanwijzingen voor de goede orde: - de diensten of de kerkelijke verrichtingen van de ambtsdragers; - de samenkomsten of vergaderingen

van de kerkenraad en de meerdere - bredere, niet: hogere! - vergaderingen, zoals classis, particuliere en generale synode; - het opzicht over de leer, de sacramenten en de liturgie; - de christelijke censuur ten aanzien

van leden en ambtsdragers.

Wat zijn voor u kernpunten D.K.O.?

"Ik vind het heel belangrijk dat de plaatselijke gemeente zelfstandig is. Kijk, onze structuur zit als volgt in elkaar. De plaatselijke gemeenten vaardigen elk een aantal ambtsdragers af naar één van de twaalf classes waarin onze gemeenten verdeeld zijn. Tijdens die classisvergaderingen, die eigenlijk vier maal per jaar, maar in de praktijk meestal twee keer per jaar worden samen geroepen, worden alleen die dingen besproken, die de kerkenraden zelf niet kunnen oplossen of zaken waarvoor samenwerking van gemeenten nodig is, zoals zending, hulp bij bijzondere noden in binnen-en

buitenland. Die classes vaardigen weer leden af naar de Particuliere Synodes, waarvan we er vier hebben. Die synodes vergaderen één keer per jaar en bespreken alleen die dingen die vanuit de classes doorgeschoven worden.

Hetzelfde geldt voor de generale synode, die één keer in de drie jaar gehouden wordt. Deze synode bespreekt de punten die de particuliere synoden aandragen en datgene wat we volgens afspraak gezamenlijk behartigen door middel van deputaatschappen. De agenda wordt dus van onderaf bepaald! Het is heel belangrijk, dat de kerkelijke vergaderingen zaken niet onbehandeld doorschuiven naar de Generale Synode. Men moet ze echt bespreken en proberen een oplossing te geven. Die tendens om snel door te schuiven, is er hier en daar wel, maar dat strookt niet met de bedoeling van de kerkorde!"

Ds. Golverdingen beseft dat veel gemeenteleden niet op die manier tegen synodes aankijken. "Maar dat komt omdat er nog al wat gemeenteleden zijn, die nul-komma-één van kerkrecht af weten. Dat is jammer, dat zou anders moeten. Eigenlijk hoort in ieder gezin het boekje Toelichting op de Dordtse Kerkorde van ds. De Gier op de plank te liggen. In mijn studententijd moesten wij dat helemaal uit ons hoofd kennen. En nog steeds neem ik het mee naar kerkelijke vergaderingen. Er is wel eens een collega, die daar wat de spot meedrijft, maar ik houd die lijn graag in het oog. Het geeft in een kort bestek op veel vragen een antwoord."

Ds. De Gier heeft altijd gewezen op het grote belang van de kerkorde. "Hij wist dat er in het verleden ook onder ons nog al wat fouten op kerkelijke vergaderingen zijn gemaakt. Men ging te veel op het gevoel af. Hij heeft in zijn boeken met name de opvattingen van F.L. Rutgers en H. Bouwman op een praktische manier 'aan de man' gebracht. Eigenlijk gaan veel van de dingen die Rutgers en Bouwman in de tijd van 1880-1930 schreven, terug op een boek van Voetius uit de zeventiende eeuw: Politica Ecclesiastica. We hebben veel aan Voetius te danken."

Ander kerkelijk jasje?

In de huidige tijd staan organisaties en structuren onder druk. Mensen vinden dat kerkstructuren van de kern afleiden en verstikkend werken.

Ds. Golverdingen: Toch is het de Bijbelse opdracht om de kerk op een ordelijke manier te regeren. Lees 1 Korinthe 14:33: ant God is geen God van verwarring, maar van vrede, gelijk in de Gemeenten der heiligen. Ook in onze tijd van individualisme moet de kerk geregeerd worden zoals God dat van ons in Zijn Woord vraagt. Dat vraagt twee dingen van ons: n de eerste plaats kennis van de Bijbel en in de tweede plaats onderwerping aan de Bijbel."

Wat ook onder druk staat, is het gezag. Christus geeft ambtsdragers gezag om toe te zien op leer en leven van gemeenteleden. Wordt dat gezag nog geaccepteerd? "Ja, in het algemeen is dat nog wel het geval, hoewel de tijdgeest ook ons niet voorbij gaat, " reageert ds. Golverdingen. "Je ziet ook dat mensen veel gemakkelijker overgaan naar een andere kerk dan voorheen."

De gedachte: 'Ik zoek een kerk die bij mij past en waar ik me thuis voel', vindt hij erg gevaarlijk en onbijbels. "Als de Heere je ergens geplaatst heeft, ligt daar je taak. Sommige mensen redeneren als volgt: 'Het bevalt me niet, dus ik trek een ander kerkelijk jasje aan, misschien zit dat lekkerder.' Die redenering is absoluut onjuist!" Dat getuigt van heel weinig zicht op de kerk van Christus, en van weinig kerkelijk besef. Calvijn zegt ergens in zijn Institutie dat de kerk pas verlaten mag worden als de kernzaken van de bijbelse leer worden geloochend."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen