Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Altijd een stapeltje boeken

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Altijd een stapeltje boeken

Henk en Janna Vergunst: „Je hoopt dat je kinderen je leesplezier overnemen

14 minuten leestijd Arcering uitzetten

Internet en dvd plegen een aanslag op de beschikbare tijd en bevorderen de ontlezing. Hoe daarmee om te gaan? Voorlezen, zorgen voor voldoende leesstof, samen de boekenlijsten doornemen en met zn allen naar de bieb. Het helpt natuurlijk lang niet altijd. „Echte doeners zullen altijd minder lezen.

Niet alleen in de woonkamer staan boeken. Alle slaapkamers hebben hun eigen planken, gevuld met leesvoer. „Dat leidt bij sommigen misschien tot de opmerking hè bah, wat een stofnesten, maar wij geven daar niet om.
De collectie groeit onstuitbaar. „Met verjaardagen, Kerst, Sinterklaas en andere gelegenheden geven we meestal een mooi boek. Henk (49) en Janna (48) Vergunst zijn echte boekenwurmen. Vooral Janna bracht menig uurtje met een boek door. „Hoewel ik de laatste jaren helaas wel minder lees. Te druk.
Het echtpaar uit Ridderkerk heeft geprobeerd zijn voorliefde voor het boek over te brengen op hun zoon en vier dochters. Lydia (23), Annemieke (21), Floris (19) , Hilde (16) en Hester (15) pakken ook graag een boek. „De een wel wat meer dan de ander, maar ze houden er eigenlijk allemaal wel van, weet Janna. Zij relativeert direct. „Niet alleen omdat ze zo opgevoed zijn, want dat werkt nu eenmaal niet als een automatisme.
Ze weet dat uit eigen ervaring. Janna stond tot de komst van Lydia fulltime voor de klas. Zon tien jaar geleden werd ze gevraagd als invaljuf en sinds een aantal jaren werkt ze anderhalve dag in groep drie. Je leert er de kinderen lezen, maar je ziet vervolgens dat ze zich verschillend ontwikkelen. De een is nu eenmaal meer een doener dan de ander. Dat verander je niet. Henk vult aan: „Je hoopt dat je kinderen je leesplezier overnemen, eigenlijk net zoals je dat hoopt met kerkgang bijvoorbeeld. Maar ook dat is nooit een vanzelfsprekendheid.

Kameleonserie
Janna weet dat in het gezin waarin ze opgroeide veel werd gelezen. „Op zondag lag er, als we uit de kerk kwamen, altijd een stapeltje boeken naast mn stoel. Dat gaf mij een zeker gevoel van rijkdom. Als kind begon je met Van der Hulst, Anne de Vries, De Zeeuw en Piet Prins. Maar ook de Kameleonserie. Geweldig.
Ze leest heel breed. „Vanuit mijn vak heb ik altijd een grote belangstelling voor kinder- en prentenboeken. Ik houd een beetje bij wat er op de markt komt en kijk of het wat voor de kinderen is. Nu zij groter worden, wordt dat wel wat minder. Verder lees ik christelijke romans, gedichten, literatuur, van alles eigenlijk.
Wel selecteert ze zorgvuldig. „Geen boeken met erotiek of vloeken. Niet dat hypermoderne. Maar wel -bijvoorbeeld- De Vliegeraar van Hoesseini of Gilead van Robinson. Laatst heb ik De kronieken van de familie Meijer gehaald. Circa 600 bladzijden, ik heb die in drie dagen uitgelezen. Ik kan dan slecht stoppen.
Gedichtenbundels zijn aan Janna eveneens besteed. „Maar als ze wat ingewikkeld zijn, heb ik er graag uitleg bij.
Ook Henk leest graag. „Bij mij moet er meer spanning in zitten. Dat vind ik in boeken van bijvoorbeeld Peretti en Randy Alcorn. Vanouds is Godfried Bomans absoluut mijn favoriet. Ik heb echt alles van hem gelezen. Op vakantie vind ik een detective wel leuk, van het genre Sherlock Holmes, Ellis Peters of Wulffers.

Aanstekelijk
Hun enthousiasme werkt aanstekelijk op de kinderen, zo merkten ze de afgelopen jaren. Het begint met voorlezen. Henk, in het dagelijkse leven controller in een ziekenhuis, las vaak voor. „Ik heb een drukke baan en dat gaf met de kinderen toch een moment van aandacht en rust. Bovendien vind ik voorlezen erg leuk. Ik las boeken voor die ik als kind erg leuk vond, misschien een beetje jeugdsentiment. Ze moeten er nu een beetje om lachen. „De kinderen sniffend naast je op de bank bij het voorlezen van Van der Hulst.
Na de voorleesperiode hebben ze hun opgroeiende kinderen op leesgebied niet losgelaten. Henk: „Dat begint met het aanprijzen van sommige klassiekers, zoals De negerhut van oom Tom en In zijn arm de lammeren. De titel van het laatste boek klinkt misschien niet zo aantrekkelijk, dan is het juist goed om een zetje te geven en te vertellen hoe mooi je vroeger dat boek vond en waarom.
Janna: „Ik vind het leuk als de kinderen met de boekenlijsten voor school in de hand om raad komen vragen. We kijken dan wat we zelf in huis hebben, praten erover en leggen uit wat volgens ons leuk is. Op die manier wordt het geen verplicht nummer.
Het is geen bewust beleid, benadrukt ze. De meeste boeken die ik lees, vinden ook mijn dochters de moeite waard. Neem schrijvers als Marianne Witvliet en Sjaak Verboom. Ik vind het ongelooflijk leuk dat die mensen hun talenten ontwikkelen en jammer als hun boeken soms in recensies de grond in worden geboord. Het geeft juist een beetje tegenwicht aan al die Amerikaanse boeken.
Overigens veroordeelt zij het lezen van de Amerikanen niet. „Het is puur voor de ontspanning, hoewel sommige wel erg voorspelbaar zijn. Maar er is ook verschil tussen de schrijvers, het is niet allemaal van hetzelde niveau. Bovendien, wat is er mis met een ontspannend boek als je erg druk bent geweest? Vroeger genoten wij ook van de Kameleonserie en die boeken kwamen ook op hetzelfde neer. En waarom zou je op een bepaalde leeftijd niet gezellig in De Duiventil lezen?

Invloed televisie
Op vakantie wordt de auto volgepropt met boeken. Onder de stoelen, in alle hoeken en gaten. Henk schat dat er tijdens de verschillende vakanties vaak wel veertig aan boord zijn. Meestal wordt er voor dergelijke partijen een groot beroep op de plaatselijke bibliotheek gedaan. Voorheen ging Janna altijd eens in de twee tot drie weken op vrijdagavond met de kinderen naar de bieb. Voor ieder kind apart werden dan samen de nieuwe boeken gekozen. „Breed, maar wel bewust. Henk Koesveld, maar ook Thea Beckman.
Henk en Janna, aangesloten bij de Protestantse Kerk Nederland (Gereformeerde Bond) in Ridderkerk, denken dat het weren van televisie een gunstige invloed heeft gehad op het leesgedrag van hun kinderen. „En op bijvoorbeeld het bespelen van muziekinstrumenten. De vioolleraar vroeg aan het begin van de lessen of wij tv hadden. Toen ik ontkennend antwoordde, was hij daar blij om. Volgens hem had dat een gunstige uitwerking op het oefenen.
Van de invloed van de computer heeft het gezin tot op heden niet veel hinder gehad. Dvds worden met mate bekeken, eigenlijk bijna alleen in schoolvakanties, en het gebruik van msn en Hyves is beperkt. „Toen ze kleiner waren, hebben we dat gelimiteerd, maar nu zitten ze er nog geen uren achter. Daar vinden ze lezen te leuk voor. Van de kinderen deed onze zoon vroeger nog het meest computerspelletjes. Hij houdt sowieso het meest van een spel doen, en probeert zn zussen of ons nog wel eens uit een boek te halen.
Stripboeken hebben Henk en Janna nooit geweerd. Ze zijn wel kritisch. „We hebben jarenlang een abonnement op de Donald Duck gehad. Dan was het vaak een strijd tussen de kinderen wie het nieuwste nummer eerst mocht. En ook Kuifje is gelezen. Waarom ook niet? Ik las ze vroeger thuis ook al. Natuurlijk zat er wel eens een vreemd verhaal tussen, maar over het algemeen valt het mee. Maar al die onbekende stripboeken, waar de kasten in de bibliotheek vol mee staan, hebben we nooit in huis gehad.

Institutie
Op theologisch gebied leest Henk onder andere graag boeken en preken van Spurgeon „Je probeert dat weer over te brengen op je kinderen. De kinderen lezen dit nu ook, maar eveneens Kohlbrugge, C.S. Lewis of Bonhoeffer. Daar beginnen ze natuurlijk niet mee. We hebben hen voorzien van dagboekjes uit de serie van Groen en van de HGJB, bijbelstudieboekjes en Tekst voor Tekst als hulp bij bijbelstudie. Later volgen dan boekjes als van ds. Mensink, over de waarde van de doop, en boeken die met belijdenis doen te maken hebben. We stimuleren het meenemen van een boek voor de stille tijd tijdens de vakantie. En we hebben de kinderen aangeraden op de CFSR een jaar voor de Institutiekring te kiezen. Dat is een voorrecht, anderen hebben daar de tijd niet voor, en in je eentje kom je daar ook niet zo gauw aan toe. Je doet vaak te weinig aan opbouw van kennis en aan toerusting. Daar schiet je altijd in tekort. Dat geldt niet alleen voor onze kinderen, ook voor ons.


Lenie de Waard: „Tien uur lezen in het weekend
Op zaterdag en zondag leest ze veel, op doordeweekse dagen komt het er meestal niet van. „Dan heb ik schoolwerk en gaat er veel tijd op aan internetten. Ik onderhoud dan contacten met vriendinnen en lees het nieuws. Lenie de Waard (17) uit Oud-Beijerland houdt van romans en literaire werken.
Liefde voor het lezen werd haar al jong bijgebracht. „Als ik thuiskwam met een goed rapport, gingen we altijd naar de winkel. Hand in hand met mijn vader. Ik kreeg geen geld, maar mocht een boek uitzoeken. Mijn ouders lezen zelf ook graag.
De leerling uit 5 vwo van de Guido de Brès in Rotterdam leest veel en graag. „Voor school moeten we natuurlijk de nodige boeken lezen. Daarnaast neem ik ook wel andere exemplaren van de lijst mee uit de bibliotheek. Met een goede vriendin ruil ik boeken, zoals het boekenweekgeschenk van Bernlef. En we praten daarover. Verder lees ik veel romans. Op Amerikaanse auteurs heeft ze het niet zo. „De romans zijn weliswaar boeiend, maar het geloof ligt er te duimendik bovenop. Dan lees ik liever een boek van Aart Romijn.
Meestal leest Lenie in het weekend. „Op doordeweekse dagen schiet het er bijna altijd bij in, maar op zaterdag en zondag heb ik alle tijd. Dan lees ik wel een uur of tien. En in de vakanties. Ik heb nu vrij en heb gisteren zeker zes uur gelezen. Als we op vakantie gaan, neem ik altijd een doosje vol boeken mee.

Samenvattingen
Ze heeft geen persoonlijke voorkeur voor bepaalde auteurs. Van maandag tot en met vrijdag neemt, naast het schoolwerk, internet veel tijd in beslag. „Voor het nieuws kijk ik meestal op de site nu.nl, dat vind ik veel makkelijker dan de krant. Die lees ik zelden. Ik vind een krant veel te groot en op een nieuwssite kun je met één klik het nieuws dat je wilt lezen, selecteren. Ik houd het nieuws goed bij, dat moet als je midden in de maatschappij wilt staan. Internet is prima geschikt voor je sociale contacten. Msnen is ideaal, je ziet direct of de anderen online zijn en je maakt een praatje met die en gene. Dat kost eigenlijk best wel wat uren per week.
Veel scholieren zijn minder geïnteresseerd in lezen, ziet en hoort ze om haar heen. „Ze komen niet op tijd klaar met hun boekenlijst of lezen de boeken alleen in vakantieperiodes. Als het tentamentijd is, zoeken ze samenvattingen op internet. Om te weten hoe het ook weer zat. Het nieuws wordt door vele leeftijdgenoten evenmin bijgehouden. „Als je over politiek praat, weten ze vaak niet waar het over gaat.

Geen theologie
Toch voelt ze zich „geen stuudje. Zeker niet. En ik weet dat ik in de klas en daarbuiten niet zo bekend sta. Eerder als iemand die zeer praatgraag is en tijdens de les vaak helemaal niet meedoet. Ik ben niet de stereotiepe studiebol, nadenken doe ik meestal buiten de lessen om.
Houdt ze van spannende romans en het betere boek, er zijn boeken die ze niet wil lezen. „Thrillers bijvoorbeeld, die boeien me echt niet. En van die pocketromans heb ik wel een tijdlang gelezen, maar nu niet meer. Leni Saris van de Ravenreeks bijvoorbeeld. Ik denk dat dat meer leeftijdsgebonden is.
Ook meer theologisch getinte werken trekken de tot de Gereformeerde Gemeenten behorende vwoer niet. „Die lees ik echt niet.
De Oud-Beijerlandse denkt erover om Nederlands te gaan studeren. „Maar zeker weten doe ik dat niet, want ik wil geen lerares worden en in de journalistiek is niet zoveel werk. Misschien wordt het sociale wetenschappen


Docente Els Brussé-Dekker: „Jongeren verslinden Amerikaanse romans
Romans van christelijke auteurs uit Amerika worden in de gereformeerde gezindte verslonden, weet Els Brussé-Dekker, docente Nederlands en literatuur aan het Wartburg College. De 38-jarige lerares, verbonden aan de locatie Guido de Brès in Rotterdam en grotendeels in de bovenbouw werkzaam, ziet het soms met lede ogen aan. Zelfs onder de les worden van die spannende Amerikaanse boeken gelezen. Onder meer Lynn Austin en Francine Rivers zijn geliefde auteurs bij de meisjes. „Ze lezen hele series van hen. Je ziet dat terug in de schoolkrant, waarin leerlingen zelf een boek bespreken. Ze komen dan vrijwel altijd met zon roman op de proppen. Van de jongens hoor je minder vaak welke boeken ze graag lezen. Over het algemeen lezen zij vaker thrillers. Dan Brown is een favoriete schrijver in deze groep.
Els Brussé kent de boeken van de Amerikaanse schrijfsters zelf ook. Als recensente voor het Reformatorisch Dagblad krijgt ze regelmatig romans toegestuurd. „Het zijn heerlijke boeken voor een paar uurtjes op de bank, dat kan ik niet ontkennen. Maar de verhaallijn is flinterdun, er is sprake van vlakke karakters en een clichématige inhoud. Men vindt elkaar altijd.
Het meeste moeite heeft ze met de manier waarop in deze boeken met het geloof wordt omgesprongen. „De wijze waarop er soms over de Heere Jezus wordt geschreven, dat gaat echt veel te ver.

Lekker dik
Ze kan de populariteit van de romans op zich wel plaatsen. „De uitgevers brengen deze boeken op de markt, ze zijn lekker dik, lezen gemakkelijk en je hoeft je er niet voor te schamen want er staan geen vloeken of lelijke uitdrukkingen in. Door mijn werk heb ik er thuis een hele rij staan. Dat kan gewoon, ook in een gezin met opgroeiende kinderen.
Dat wil niet zeggen dat ze niet haar uiterste best doet om de leerlingen in de hoogste klassen enige liefde voor de literatuur bij te brengen. Ze moet er „wel moeite voor doen. Voor het vwo moeten de leerlingen voor Nederlands ruim twintig literaire werken lezen en daarvan een kort verslag met een bijbehorende eigen mening maken. Mijn ervaring is dat ze, naarmate ze ouder worden, vaak wel meer interesse krijgen, maar dat een deel van hen het nooit echt leuk gaat vinden.
Door de opkomst van internet zijn er tegenwoordig ook meerdere samenvattingen van dezelfde boeken beschikbaar, merkt ze. „Je weet dat sommigen de boeken die ze voor hun mondeling opgeven niet of niet goed lezen. Om dat te achterhalen, vraag je tijdens de mondelinge tentamens door.

Rommelmarkten
Els Brussé vindt het belangrijk dat de jeugd plezier krijgt in de literatuur. „Dat brengt met zich mee dat men meer nadenkt over wat zich buiten de eigen leefwereld afspeelt. Het is de bedoeling dat de leerling daardoor gaat reflecteren op zijn eigen positie in de wereld; hij kan er juist door groeien. Het taalgebruik is beter, verrassender ook. Toch is daarmee niet alles gezegd, literatuur is lang niet altijd verantwoord. „Vaak heb je te maken met grove woorden, vloeken en seksueel getinte stukken. De meest grove boeken worden van de lijst geweerd, andere bespreek je en dan leg je uit waarom je ze niet aanprijst. Van weer andere boeken moet je wel kennis nemen, waarbij de een meer kan hebben dan de ander. Begeleide confrontatie is dat. Soms zijn boeken heel knap geschreven, zoals die van Rascha Peper. Maar dan kom je ook weer fragmenten tegen waardoor je ze toch bepaald niet van harte kunt aanbevelen.
Door schrijvers en dichters uit te nodigen, probeert de sectie Nederlands sommige boeken dichter bij de leerlingen te brengen. „Neem Janne IJmker, haar vind ik echt een lichtpunt in onze achterban. Ze heeft op de Guido een lezing gegeven, verteld over haar werkwijze en ook stukken voorgelezen. Dat brengt verschillende leerlingen ertoe om van haar een boek te lezen. En Kees Geerds, dichter van onder andere de bundel Staphorst, heeft in een groep tekst en uitleg over zijn werk gegeven. Dat prikkelt de toehoorders. Maar je moet er wel moeite voor doen. Soms bezoek ik rommelmarkten en koop daar een stapeltje oude klassiekers. Die deel ik dan later in de klas uit.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 augustus 2008

Terdege | 100 Pagina's

Altijd een stapeltje boeken

Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 augustus 2008

Terdege | 100 Pagina's