EEN OPEN GEHEIM

Op de achterflap wordt het hieronder aangekondigde boek aangekondigd als een volledig nieuwe kijk op natuurlijke theologie. Ik denk niet dat dit helemaal juist is. Wel haalt McGrath elementen uit oudere theologische discussies bij elkaar en ook verwerkt hij veel recente literatuur. In feite sluit het boek heel goed aan bij andere recente publicaties van McGrath, zoals De ondergang van het atheïsme (2004) en Daiukin’s God (2005). Als bekwaam apologeet weet hij argumenten aan te dragen om godsdienst een belangrijke plaats toe te kennen in het menselijk leven. Als wetenschapper wijst hij op de zwakke plekken in het evolutiegeloof. De stap naar het onderwerp ‘natuurlijke theologie’ is dan niet groot meer.

Toch heeft Een open geheim wel meer theologische inhoud dan de andere genoemde titels.

Al te gemakkelijk zijn in het verleden bestaande situaties als ‘natuurlijk’ bestempeld en daarmee als door God zo gewild. Wie denkt dan niet aan de situatie van de Duitse christenen in nazi-Duitsland? Destijds is in Duitsland een beroemd geworden discussie gevoerd tussen Karl Barth en Emil Brunner over natuurlijke theologie. Zag Brunner aanknopingspunten in de natuurlijke werkelijkheid om daaruit althans enige kennis over God af te leiden, bij Karl Barth was het ‘Nein’ tegen de natuurlijke theologie absoluut. De bestaande orde en de openbaring bleven bij Barth ver uit elkaar. Ongetwijfeld hielp dat in de strijd tegen het goddeloze Naziregime. Lange tijd leek het of met de discussie tussen Barth en Brunner het laatste woord gezegd was over natuurlijke theologie.

McGrath neemt de draad toch weer op. Hij wil het denken over de werkelijkheid niet overlaten aan de natuurwetenschappen. Hij wijst erop dat de theologie zich de eeuwen door heeft bezig gehouden met de natuurlijke orde omdat het christelijk geloof God als Schepper belijdt. Toch wil hij de discussie niet verder brengen langs de belijdenis dat God Schepper is. De kern van dit boek richt zich op vernieuwing van de natuurlijke theologie langs de lijn van de incarnatie van het Woord. Omdat het Woord vlees is geworden, is God de natuurlijk werkelijkheid ingegaan. Volgens McGrath laat dit zien dat de natuur in principe de mogelijkheid in zich heeft om God te openbaren. Deze centrale gedachte wordt verder uitgewerkt in de richting van het ware, het schone en het goede. De positie van McGrath komt erop neer dat hij meent dat het beschouwen van de natuur voor iedereen open staat (vandaar open geheim). Christenen bekijken dezelfde werkelijkheid als iedereen, maar zij beschouwen die in het licht van Christus (vandaar geheim: niet iedereen beschouwt de natuur vanuit het christelijk geloof). McGrath komt op voor het goed recht van deze benadering en weet dat overtuigend te brengen.

Het blijft echter de vraag of uit de unieke gebeurtenis van de incarnatie algemene uitspraken over de geschapen werkelijkheid af te leiden zijn. Dat neemt niet weg dat dit boek een heldere inleiding biedt tot het onderwerp ‘natuurlijke theologie’. Op een knappe manier weet McGrath nieuwe aanzetten te geven in een oude discussie.

n.a.v. A. McGrath, Een open geheim. Natuurlijke theologie als brandpunt van geloof, kunst en wetenschap. Uitg. Kok Kampen 2009,441 blz., € 39,90.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen