Van de Boekentafel

Een rijp en rijk boek.

2

De mondigheid van de moderne mens is volop in discussie. Neen, ze wordt als vaststaand aangenomen. Ze is een gegeven in de twintigste eeuw. De secularisatie heeft er alles mee te maken.

Maar wat is mondigheid eigenlijk? Er zullen niet veel mensen zijn die daarop het antwoord kunnen geven.

Ds. J. Overduin heeft juist in verband hiermee zich bezig gehouden met de geestelijke volwassenheid van de gelovigen. Hij heeft er een boek van meer dan 200 bladzijeen, verdeeld in 9 hoofdstukken aan gewijd. De uitgeverij Zomer en Keuning in Wageningen was zo vriendelijk het op ons verzoek ons toe te zenden. Als er één boek is waar ambtsdragers wat van leren kunnen, dan is het wel dit. Daarom begin ik met het u aan te bevelen. Het mes snijdt naar twee kanten voor ambtsdragers. Ze kunnen er wat van leren met het oog op hun werk in de gemeente. Ze kunnen er ook heel wat van leren met het oog op hun eigen geloofsleven.

Ds. Overduin is een man, die van God twee grote gaven ontvangen heeft: hij heeft een diep inzicht in de Schrift gekregen en een heldere kijk op de mens. Het is of hij met behulp van de Schrift door de mens heenkijkt. Het is hem gelukt van dat resultaat in dit boek iets te laten zien. Daarbij gaat het hem niet om negatieve kritiek, Hij heeft maar één verlangen: de Here Jezus Christus bekend te maken. Hij is er op uit de rijkdom van Gods genade in Christus voor mensen te laten oplichten en hun de weg te wijzen hoe zij er uit leven kunnen. Het thema van de geestelijke volwassenheid wordt in de brieven van Paulus aangeslagen. Op een verrassende manier laat de schrijver zien, dat het ook al in het Oude Testament bekend was. Wanneer men hoofdstuk 5, dat tot titel heeft: ,het woord en de zaak” leest, krijg men soms een geheel nieuwe kijk op overbekende en onbekende schriftgedeelten. Een genot om te lezen: voor dominees een prikkel om over zulke teksten direct een preek te gaan maken; voor ambtsdragers onderwijs van de beste soort om toegerust te worden voor het gesprek bij het huisbezoek. Ik had wel de indruk dat ik sommige gedachten al eens eerder in het werk van Ds. Overduin ben tegengekomen. Ik zou zijn dagboek ,Venster op het leven” als voorstudies voor dit boek willen zien. Maar de plaatsing van al die overwegingen in het geheel van de geestelijke volwassenheid geeft er nog weer een nieuwe geur aan.

Men moet niet denken dat er in dit boek allerlei recepten gegeven worden: als u deze kwaal hebt, moet u dat doen. Het is geen naslagwerk voor gemakzuchtige mensen. Het is een boek om over te mediteren. Men moet zich de inhoud geestelijk eigen maken. Dan pas kan men er wat mee doen. Ik zou me kunnen voorstellen dat er mensen zijn, die het boek wegleggen met de gedachte: is dat nu alles? Ik geloof dat ze dan alleen maar tonen aan het probleem van het boek nog niet te zijn toegekomen. Handelend over de geestelijke volwassenheid wil het tegelijk opvoeden tot geestelijke volwassenheid. De schrijver doet dat ook op een geestelijk volwassen wijze.

Hoe ziet het portret van een geestelijk volwassen christen er uit? U zoudt wel willsn, dat ik er enkele trekken van tekende. Dat doe ik nu juist niet. U zult er zelf eens over nadenken in de tijd die verloopt tussen het lezen van deze aankondiging en het lezen van het boek. Dan moet U maar eens zien of uw voorstelling klopt met wat ds. Overduin vanuit de schrift er van zegt.

Een van de opmerkelijke dingen van dit boek is ook dat de auteur niet op zij gaat voor de verlangens van de moderne mens buiten of binnen de kerk. Met name het laatste hoofdstuk geeft een haar-scherpe beschrijving van wat de moderne mens drijft. Ds. Overduin gaat daar niet voor opzij. Hij weigert dat, omdat hij gelooft de moderne mens niet de norm is voor onze prediking, èn omdat het evangelie het enige is wat voor de moderne mens werkelijk van betekenis is. Zo is dit een weldadig boek in een tijd, die het geschreeuw om allerlei verandering laat horen, terwijl de Bijbel daarbij niet op tafel komt. Het is verleidelijk veel markante uitspraken te citeren. Ik beperk me tot de volgende: „De scheiding tussen persoon en zaak, ambtsdrager en ambt, kan onder ons een veeg teken van onvolwassen geestelijk leven zijn. Waar wij in het persoonlijk leven een groot tekort hebben, kunnen wij vluchten in het ambt” (114). „Hoe belangrijk is de zielszorg aan eigen ziel voor de ambtsdrager, opdat hij zelf niet als geestelijk onvolwassene zich late meesleuren in partijschappen. Wanneer een predikant „steun” zoekt bij een bepaalde groep tegen een andere groep is hij al verloren, komt hij per slot van rekening bedrogen uit” (125).

Of er dan geen enkele aanmerking te maken valt. Zeker. Al zal ik weinig kritiek leveren. Het laatste hoofdstuk, dat wil antwoorden op de problemen van de moderne mens, lijkt me het minst geslaagd. Ik heb ook de indruk dat het vlug geschreven is, en niet zo doordacht is als de eerste hoofdstukken. Dat de gemeente „Jezus Christus vertegenwoordigen moet met zijn Woord en Geest” (200) lijkt me op zijn minst een weinig gelukkige formulering, en op zijn sterkst een misvatting ten aanzien van de Heilige Geest. Zo ook, wanneer de schrijver zegt dat God buitenslands is, een verre reis maakt afwezig en onzichtbaar is. Ik meen dat hier de christologische contekst van de gelijkenis vergeten wordt. Als men trinitarisch denkt, zal het anders gezegd moeten worden! De volwassenheid en mondigheid van een direkteur die zijn ondergeschikte excuus aanbood duidelijk te maken met een verwijzing naar de grootheid in de nederigheid van Gods liefde, die zijn Zoon zond, lijkt me het samenvoegen van in dit verband twee onvergelijkbare grootheden.

Ook de titel bevredigt me niet Er zit te weinig in van het groeien naar de volwassenheid, zoals Paulus dat in Efeze 4 : 13 zo prachtig beschrijft

Voor nog geen 13 gulden wordt dit boek uw bezit. U zult ze (in uw vacantie) wel eens voor iets minders uitgegeven hebben. Bespreek dit boek ook eens op een aparte vergadering van uw kerkeraad.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen