Houd de poort ervoor gesloten!

Vanuit zijn achtergrond - hij studeerde onder andere theologie en culturele antropologie - is Fahner geïnteresseerd in stromingen en bewegingen zoals 'New Age' en de hang naar het occulte en bovennatuurlijke. Vandaar dat we daarover met hem een gesprek hadden.

Bent u in Irian veel in aanraking gekomen met occulte en duistere machten, bijvoorbeeld door het optreden van medicijnmannen of tovenaars?

Occult heeft te maken met de beoordeling van duistere zaken vanuit de Bijbel. Voor de Yali's was het optreden van die religieuze specialist of medicijnman normaal. Hij is iemand die een deel van z'n tijd aanwendt om anderen te helpen door middel van magisch-genezend handelen. Hij gebruikt daarbij kennis die voor anderen verborgen is. Nu, na de komst van het christendom, ligt dat anders en wordt het occulte karakter van dergelijk handelen onthuld.

Maar we zijn openlijk niet veel occulte zaken tegen gekomen, behalve dan misschien de vervloeking. Dat was er vroeger en dat is er nu nog.

En dat zou ik, gezien vanuit de Bijbel, wel duidelijk occult willen noemen. Ook wel het idee van mannen dat vrouwen over een middel beschikten om mannen en varkens te doden. Dat middel is nooit gevonden. Maar het geloof in zo'n verhaal heeft echter wel degelijk invloed op het denken van mensen. Bij een vervloeking draagt iemand als het ware een doem met zich mee, waardoor hij overvoorzichtig gaat doen en zo wellicht in de problemen komt.

Maar waar het evangelie komt, daar komt tegenstand van de satan. Heeft u die tegenstand ervaren in het optreden van duistere, occulte machten? Die tegenstand was er wel degelijk, maar die hebben we heel concreet ervaren en niet zo zeer via allerlei duistere of occulte praktijken. Zo zijn we diverse keren bedreigd door mannen die ons wilden pijlen.

Wat is occult dan eigenlijk? u het omschrijven? Hoe zou

De term occult is opgekomen in onze westerse samenleving en wordt bepaald door de bijbelse gegevens in dat opzicht, namelijk dat het gaat om duistere, verborgen werken van boze krachten en machten. De Bijbel onthult dus het occulte karakter van magisch handelen. Occult is duister, geheimzinnig, niet te verklaren en bovendien gaat het in tegen Gods Woord.

Zo ziet een Yali het optreden zo'n medicijnman dus niet? van

Nee, als ik me probeer in te denken wat een Yali zou denken, dan ziet hij geestelijke machten als werkelijkheid. De religieuze specialist gelooft dit ook en hij meent over kennis te beschikken om met de geestelijke machten om te gaan. Maar dan praten we in termen van de oude cultuur, dus niet zoals het nu is.

Occultisme nu

Wat voor een verschijningsvormen heeft het occulte in onze tijd?

Als je vraagt naar verschijningsvormen dan gaat het in eerste instantie dus over verhalen. Niet over iets dat realiteit hoeft te zijn, maar over het verhaal daarover. Je ziet dat mensen dan bezig zijn met voorspellingen en mysterieuze krachten, waarbij sommige mensen dan het idee hebben dat het alleen om spelletjes gaat en anderen wel degelijk daarin de lokkingen van het kwade zien. Denk bijvoorbeeld aan handleeskunde, maar ook aan spiritisme en satanisme.

Wat is het gevaar van het occultisme in onze tijd? Dr. Hillstrom noemt in haar boek 'Schijn of werkelijkheid' als grootste gevaar dat onder invloed van het occultisme je kijk op de mens en de wereld kan veranderen.

Ik denk dat het gevaar nog groter is. Vroeger waren er occulte verschijnselen waar men in geloofde. De verschijnselen zijn onderzocht en konden niet bewezen worden. Dit ging natuurlijk ten koste van de geloofwaardigheid. Maar tegenwoordig wordt de geloofwaardigheid van occulte verschijnselen ondersteund doordat veel mensen beïnvloed zijn door het holistisch denken...

Wat is dat?

Holisme is een levensbeschouwing waarbij de aarde en de kosmos als een grote eenheid gezien wordt, waarbij alles met alles samenhangt. Men gelooft in de werkelijkheid van een geestelijke wereld die invloed uitoefent op de zichtbare wereld. In dit denken passen occulte en paranormale verschijnselen voortkomend uit die geestelijke wereld uitstekend. Daardoor doen die zogenaamde verschijnselen meer kracht, blijven beter haken in de hoofden van mensen en hebben zo meer invloed.

Het holistisch denken is heel populair. Ga maar eens kijken op de theologie-afdeling van een willeukeurige boekhandel: tweederde van het aanbod bestaat uit boeken uit de wereld van New Age alles wat daar mee amenhangt. Daarachter staat het holistisch denken.

Hoe zou u de interesse voor het mysterieuze en het occulte in onze tijd verklaren?

De mens is geschapen voor relatie met zijn Scheper. Gehoorzaamt hij daaraan niet dan ontstaat een leegte, die vraagt om een vulling. Het westerse materialisme dat zich helemaal richt op het genieten hier en nu, geeft die vulling kennelijk niet. Het geeft geen antwoorden op levensvragen. Het holisme geeft een kijk op een andere werkelijkheid, waarin je kunt zoeken naar die antwoorden.

Kun je stellen dat sommige mensen meer aanleg hebben voor het occulte?

Ik denk eerder dat dit met opvoeding te maken heeft. Zo zegt men bijvoorbeeld ook dat de belangstelling voor geesten en dergelijke in de Britse wereld groter is dan in

Nederland. Misschien zijn daar oude keltische gebruiken en gedachten langer van invloed gebleven. In de Nederlanden heeft men, mede onder invloed van de Reformatie en Nadere Reformatie, al vrij snel een afwijzende en nuchtere houding ten opzichte van overblijfselen van heidendom en bijgeloof aangenomen. Zo was Nederland het eerste land in Europa dat de heksen-processen verbood.

Maar wat die aanleg betreft: denk eens aan je dromen. Dan zie je iets van de enorm grote hoeveelheid informatie die je onbewust opslaat in je hersens. Daar zit een menigte aan situaties in. Dan is het niet zo verwonderlijk dat je overdag denkt een situatie uit je droom weer tegen te komen. Dat kan je zelfs schrik bezorgen!

De informatie die we opgeslagen hebben in onze hersenen is zo groot dat je bij vrijwel iedere levenssituatie een voorschouw uit je herinnering kunt hebben. Van veel van die sluimerende herinneringen weten we niet dat we dat nog hebben. Wie weet er bijvoorbeeld nog wat hij of zij op zes-of zevenjarige leeftijd allemaal gelezen heeft?

Denkspoor

We moeten bedenken dat er op jonge leeftijd al een denkspoor kan ontstaan. Zo kan een kind voor een bepaald figuur uit een boek heel bang zijn, bijvoorbeeld voor een heks in sprookjes. Als zo iets zich nu vastzet in je denken, dan kan dat een begin zijn van zo'n denkspoor, waardoor je later van alles gaat zien en daar ook in gaat geloven.

Onderschat de kracht van zo'n denkspoor niet. Als je daar niet voortdurend alert op bent, dan gaat het als het ware werken.

Daarom zijn zogenaamde onschuldige occulte spelletjes of (sprookjes) boeken met occulte elementen helemaal niet onschuldig. Als daar zo'n denkspoor uit ontstaat, dan kunnen mensen daardoor later in de grootste problemen komen.

Ik denk dat het een bijbelse opdracht is om zo'n denkspoor zo weinig mogelijk ruimte te geven, om daarmee owerking van satanische krachten te beperken.

Zijn die demonische, satanische krachten en activiteiten wel realiteit? Is het niet allemaal bedrog?

]a, het is wel degelijk realiteit, dat zegt de Bijbel ons ook. Daarom moet je er op letten dat je er in je leven zo min mogelijk ruimte aan geeft. Houd de poort ervoor gesloten!

De mogelijkheden van het menselijk brein om dingen in te beelden en de mogelijkheden die de satan daarin heeft om mensen te misleiden, worden vaak onderschat. En dat is erg riskant.

Maar is de satan daar dan ook werkelijk, zoals bijvoorbeeld beschreven

wordt in de boeken van Frank Peretti en andere christelijke Amerikaanse schrijvers? Zij geven demonen namen en laten ze optreden zodat ze bijna tastbaar aanwezig zijn.

De satan is werkelijkheid en legt beslag op de hoofden van mensen. Als ik dat zeg, dan vinden mensen dat vaak te nuchter.

Maar werkelijk: als zoiets zich vastzet in het denken van mensen, dan kunnen mensen daar niet meer overheen zien en zijn ze er aan overgeleverd.

Wat vindt u van boeken, ook jeugdboeken, waarin het gaat over het gebruik van occulte spelletjes en de gevaren daarvan?

Ik vind dat je erg voorzicht moet zijn met allerlei spannende en enge verhalen waarvan het nog maar zeer de vraag is of het echt gebeurd is...

Een schrijver als Raymond van den Berg zegt jongeren door middel van zijn boek 'Gevaarlijk spel' te willen waarschuwen. Hij zegt zich te baseren op waar gebeurde feiten.

Ja, ik vind dat dus altijd riskant. Je gaat als het ware die sfeer enigszins versterken. Beter is het om daar nuchter en afstandelijk in te zijn.

Als je als schrijver niet heel goed weet dat je de werkelijkheid beschrijft, moet je maar geen spannende verhalen creëren.

Dat men wil waarschuwen is goed, maar tegelijkertijd kun je met de verhalen de geheimzinnige sfeer in stand houden rond allerlei gebeurtenissen, waarvan nog maar de vraag is of ze werkelijk hebben plaats gevonden en of de verklaring die eraan gegeven wordt wel klopt. Je houdt nieuwsgierigheid en mogelijk ook een denkspoor ermee in stand.

Maar de hoofdpersonen in dergelijke boeken lijken bepaalde zaken echt te beleven...

jazeker; de ervaringen zijn voor die mensen echt, maar dat wil nog niet zeggen dat die ervaring ook objectief vast te stellen is.

Hoe ziet u dan een tekst als Efeze 6:12 waar gesproken wordt over de strijd tegen de duisternis van deze eeuw, tegen de geestelijke boosheden in de lucht?

Die geestelijke boosheden zijn er geweest vanaf de zondeval en kunnen zich in allerlei vormen voordoen. De betekenis van geestelijke boosheden in het Grieks duidt ook op allerlei boosheden in de lucht en niet alleen op demonen of iets dergelijks. Denk bijvoorbeeld ook aan verschillende ideologieën, maar ook aan zoiets als het Westers materialisme, waarin wij leven.

Voor de strijd daartegen is er een wapenrusting Cods nodig; de gelovige wordt dan ook opgeroepen zich hiermee aan te gorden om zodoende staande te kunnen blijven. sche op dit punt dan ook geen ruimte.

In de tweede plaats is het belangrijk om je leven te funderen in de Schrift. Want dat is het middel waarvan Gods Geest Zich bedient om mensen in Zijn waarheid te leiden. Het is goed dat Woord te onderzoeken met de bede of dat Woord het fundament van je leven mag worden. In dat Woord vind je het antwoord op verleiding en misleiding. En: wie werkelijk leeft uit de kracht van Christus' werk, zal de schijnbare macht van het occulte zien verbleken. Tenslotte, als je zelf lijdt aan het occulte of in je omgeving mensen eraan ziet lijden, zoek dan deskundige hulp. Denk aan christelijke psychologen en psychiaters. Ook is het heel belangrijk dat kerkenraad en gemeente om deze mensen heen staan. Er is naar Gods Woord een weg terug uit het oerwoud van het occulte. Die weg heeft God Zelf in Christus gebaand.

J. j. de Jong

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen