Ik droomde een droom

Zondag 28 april; bediening Heilige Doop. Vijf dopelingen in één keer. Nog nooit gebeurd in onze betrekkelijk kleine gemeente. Een bemoedigende zaak. 's Zaterdags worden door twee broeders de nodige voorbereidingen getroffen om met behulp van klapstoelen van de kerkzolder extra zitplaatsen te creëren. De preek is klaar. De vierde in een serie over Zondag 39: het 5e gebod. Onderwerp: het onderwijzen van onze kinderen. Zaterdagavond nog even een laatste inspectie in de kerk. Het is elf uur. Voor mij nog te vroeg om naar bed te gaan. Om die reden pak ik het boek van dr. C. Graafland "Gereformeerden op zoek naar God". Vanwege het feit dat ik met een bepaalde studie bezig ben, heb ik alleen nog maar kennis genomen van hetgeen er over geschreven is, o.a. in Terdege.

Afgeschreven
Het boek pakt direct. Het is duidelijk geschreven. Prof. Graafland denkt hardop. Hij laat ons meeluisteren. Aandachtig lees ik het eerste hoofdstuk. Het grijpt mij aan. Ik weet dat er kritiek is op het vervolg van het boek, omdat Graafland geen oplossing biedt en te positief zou blikken in de richting van de evangelische beweging. Als dat zo is, zal ik mij daar best in herkennen. Maar zover ben ik nog niet. Op aangrijpende wijze wordt in het eerste hoofdstuk geschilderd hoe vanuit de moderne cultuur het Godsgeloof verdwijnt. God is afgeschreven. Wij komen Hem in de maatschappij niet meer tegen. In de ethische toepassingen van de nieuwe technische en natuurwetenschappelijke ontwikkelingen is er geen behoefte meer aan een hogere instantie. En in vele gezinnen stroomt via de tv het moderne god-loze leven naar binnen met alle daarmee verbonden moderne opvattingen. Aangrijpend schildert Graafland hoe dat gegaan is in predikantsgezinnen buiten onze kringen. Toen hij predikant was in Amsterdam waren van de veertig hervormde predikantsgezinnen op een enkele uitzondering na de kinderen en de gezinnen onkerkelijk geworden.

Kerkbezoek
Maar is die ontwikkeling daar stil blijven staan? Graafland beantwoordt die vraag ontkennend en noemt zonder schroom het feit dat ook in een "geheide Bondsgemeente" als Veenendaal het kerkbezoek 's middags terugloopt. Voor steeds meer mensen is de zondag na de morgendienst afgelopen. Onder het lezen onderken ik de zaken. Gode zij dank geldt de schildering (nog) niet de gehele gemeente. Maar het gaat niet om een statische zaak. Integendeel, we hebben te doen met de vloedbeweging van het terugkerende heidendom. Het is de sfeer thuis en in de maatschappij die jongeren en ook ouderen vervreemdt van die éne zondagse dienst. Het leven is zo anders. Vaak staat de prediking zo los van de tijd en het moderne levensgevoel.

Verlaten
Na het eerste hoofdstuk ga ik mij klaarmaken om naar bed te gaan. Ik val snel in slaap. Maar in de droom ben ik ineens weer in de kerk. Er staan geen extra stoelen. Integendeel, de kerk is slechts voor een kwart bezet. Hier en daar zitten er een paar. Voor het merendeel ouderen. De anders volle kerk ziet er triest en verlaten uit. Een weerloos eilandje in de woedende volkerenzee. De enkele jongeren die er nog zijn moeten toch wel het gevoel krijgen dat de kerk een laatste restant is vanuit het primitieve verleden. Zouden dan al die mensen die er niet meer aan doen ernaast zitten? Zo schat ik mij hun belevingswereld in. 's Morgens word ik wakker. De droom staat me scherp voor de geest. Ik kan en wil het niet van mij afschudden: ,,Och, het was maar een droom." Néé, de droom is meer dan dat. Hij is een visioen van hetgeen komen gaat. De vloedstroom gaat door en wat niet echt is, wordt weggeslagen. Geen kerk ontkomt er aan. Ik weet: het moet ook geschieden. Paulus spreekt immers van de grote afval die komt en de mens zonder wet die zich openbaart. Het moet, maar tegelijk: Wéé de mens door wie deze dingen geschieden. Maar wie kan die mens zijn? Ik als vader omdat ik mijn kinderen wel netjes probeer op te voeden net als vroeger, maar niet met hen worstel. Als zij in mijn spreken, in mijn bidden, in mijn omgaan met mijn vrouw de HEERE niet ontmoeten als werkelijkheid, omdat nooit mijn gezicht na de ontmoeting met God glanst als bij Mozes, dan is in deze wereld alles wat ik degelijk doorgeef theorie.

Strakke regels
Ik kan het zijn als directielid of leraar op een Reformatorische school omdat ik wel strak allerlei regels hanteer inzake uiterlijk en orde, terwijl de leerlingen in mijn bidden, in mijn spreken de levende ootmoed en de hartelijke vreugde en bewogenheid niet ontmoeten van het kennen van de drieënige God. Ik kan het zijn als dominee. Het zijn als ik overal op en in zit en 's zaterdags nog even een tekst moet zoeken en zonder biddend onderzoek van de Schriften de kansel bestijg en de tijd volmaak met datgene wat ik altijd al zeg: goed gereformeerd, maar geen openbloeien van de Schriften. Ik kan het zijn met een goed bestudeerde preek die tegelijk tijdloos is. Die niet als een vuurtoren het licht laat schijnen in de duisternis van de omgeving. En zo kan ik doorgaan. Wat een klem!

Spanning
Snel kleed ik mij aan en ga naar de studeerkamer. Op de knieën: bidden om de Geest! Aan het bureau. Ik maak enkele kanttekeningen voor een nieuwe schets. Wat klaar lag was wel goed, maar het stond niet genoeg in de spanning van ,,hetgeen er zit aan te komen." Dat moeten die ouders voelen. De gemeente moet het weten. Mijn kinderen moeten het weten. Wij moeten de tijd uitkopen en strijden om in te gaan. Aangespoord worden tot waken en bidden. Ik ga naar de kerk. De kerk stroomt vol. Alle extra stoelen vol. Goddank. Wat een gelegenheid! Dwingt hen om in te gaan. En het Woord van God is nuttig tot weerlegging ook van de tijdgeest. Op maandagmorgen schrijf ik deze bijdrage. De droom is nog niet vervaagd. Ik ga nu een punt zetten en daarna verder met het boek. Ik verwacht dat er bij de volgende hoofdstukken best kritische vragen zullen opkomen. Maar dit eerste hoofdstuk hebben wij als gereformeerde gezindte ons aan te trekken!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen