Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Treinen zonder vertraging

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Treinen zonder vertraging

De grootste vaste modelspoorbaan van Nederland

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

De manager van de internationale spoorwegmaatschappij in De Bonte Wever heeft zijn zaken goed voor elkaar. Passagierboemels, hogesnelheidslijnen en goederenwagons rollen probleemloos langs bergdorpjes en industriesteden. In negen jaar tijd heeft directeur binnen- en buitenlandse zaken J. Jüngmann slechts drie keer een kapotte wissel moeten herstellen. NS-directeur Den Besten kan jaloers op hem zijn. In Slagharen hebben de treinen nooit vertraging.

Dat de zaken goed gaan, zie je al bij binnenkomst in het spoorwegcomplex van De Bonte Wever. Lang hoef je niet te zoeken naar het congres- en uitgaanscentrum in Slagharen. Al vanaf de eerste rotonde zorgen richtingborden ervoor dat je het recreatieoord niet kunt missen.

Voor allerlei aardige en minder aardige faciliteiten kun je er terecht: zwemmen, squashen, fitness, bowling, biljart, snooker en zo meer. Niet in de laatste plaats voor treintjes. Als je wandelt in het overdekte Weversdorp, gebouwd in karakteristieke Zaanse stijl, valt je oog al meteen op de grootste vaste modelspoorbaan van Nederland.

In de werkplaats brengt een schilder met een fijne kwast zorgvuldig enkele schaduwvlekken in een berglandschap aan. Ontspannen slaat Jüngmann de verrichtingen van zijn "werknemer" gade. Zo officieel is het allemaal niet. Het baanpersoneel is een vriendenclub. De miniatuurtrein bindt de leden samen.

Ontwerper Jüngmann schuift aan op een overdekt terras in het Weversdorp. Nagenoeg leeg nog. De baan vormt het uitzicht. Achter glas. Treinen rijden af en aan. Passagiers hebben onderweg een uitzicht om van te genieten.

Dakterras
Langs een van de spoorlijnen ligt een hotel. Op het dakterras serveert de ober een pilsje. De trein schuift ook langs kerken en flatgebouwen. Een brouwerij, belastingkantoor en douanepand kregen eveneens plaats in het landschap. Een afwisselend geheel.

Ineens trekt een huis de aandacht, waar de vlammen uitslaan. Brandweerlieden gaan het vuur al te lijf. Of ze de woning voor totale uitbranding kunnen behoeden, ontgaat de treinpassagiers. Hun voertuig rijdt verder, anders zou de dienstregeling in de war raken. Maar liefst 65 treinen schuiven precies volgens plan over de rails. Er is er nog nooit één ontspoord.

Jüngmann "prutst" al 52 jaar met modeltreinen. Op zijn zesde begon het met blikken exemplaren („Die rommel kostte toen niets, nu zijn ze een vermogen waard") in de achtertuin van de ouderlijke woning in Amsterdam. Later nam hij de zolder in beslag. Het railvervoer liet hem niet meer los. Hij combineerde de liefde voor de trein met zijn belangstelling voor elektronica. In de laatste richting vond hij zijn vak, maar de trein zette hij niet overboord.

„Het gaat niet alleen om de treinen, ook om de perfecte werking. Ze moeten natuurgetrouw optrekken en afremmen. Elke trein hier heeft z'n eigen snelheid", vertelt de 59-jarige vutter. Slechts in zijn militairediensttijd stond hij wat de modelbouw betreft op non-actief.

Negen jaar geleden benaderde eigenaar H. van de Most van De Bonte Wever, zelf een fervent treinliefhebber, de modelspoorbouwer uit Hoogeveen. „Hij vroeg of ik hier een baantje wilde leggen. Zo'n 20 meter. Maar elke dag kwam er 4 meter bij. Nu hebben we exact 60 meter. Daarop hebben we 2000 meter rails liggen, met 116 elektronische wissels, die allemaal werken. Het is helemaal een eigen ontwerp. Wel hebben verschillende jongens met bouwen geholpen."

De bouwers zijn lid van de modelspoorclub Zuidwest-Drenthe, die sinds drie jaar haar clubhuis in De Bonte Wever heeft. Jüngmann richtte de club ooit op, omdat hij zijn kennis op anderen wilde overdragen. „Dat is gelukt." De club telt zestien leden. Van Jüngmann mogen er nog vier of vijf bij, maar dan houdt het wel op.

„Als de club te groot wordt, raak je het onderlinge contact kwijt." In principe is iedereen wat hem betreft welkom, maar „je moet wel echt met treinen bezig zijn. We houden niet van drinkebroers. Koffie en frisdrank, daar houden we het bij. Op alcohol ben ik fel tegen. Het gaat om de hobby."

Boomplantdag
Op dit moment leggen de bouwers de laatste hand een nieuwe fase van het traject, dat eind dit jaar af moet zijn. „Als we de bergen geschilderd hebben, houden we een boomplantdag", zegt Jüngmann. Er staan in totaal al meer dan 10.000 stammen in het miniatuurlandschap.

De projectleider is een paar dagen per week bij de baan te vinden. Op maandag en vrijdag staat hij steevast om 7 uur 's ochtends langs het spoor. „Als je iets aan de baan wilt doen, kun je hem om die tijd nog stilzetten. Vanaf half acht komt het eerste publiek." Bezoekers kunnen vrij in- en uitlopen. Jüngmann knoopt graag een gesprek aan met de bewonderaars van zijn werk.

„Oudere mensen vragen nog wel eens hoe ze met zo iets kunnen beginnen. Dan teken ik een ontwerpje voor ze uit." Hij vindt het begrijpelijk dat vooral ouderen daarvoor belangstelling hebben. „Zij hebben veel vrije tijd. Ik denk bovendien dat de jeugd te weinig geduld voor dit werk heeft. Die is tegenwoordig met computers bezig.

Voor dit werk moet je je handen gebruiken. En je hersens. Het is geen goedkope hobby, maar wel één waarvan je ontzettend veel opsteekt."

Poetswagens
Jüngmann loopt de revisiewerkplaats binnen. Een paar reservelocs staan op de plank. Voor geval van nood. De eigenaar wijst naar een locomotief die per dag zo'n 16 kilometer aflegt. „Menig mens loopt het niet. Na drie maanden gaat zo'n loc in revisie. Dat kun je twee of drie keer doen, dan houdt het op. We hebben bijna geen storingen.

Er lopen negen poetswagens mee, die de rails schoon houden. En we doen regelmatig aan onderhoud. Als we er niet zijn, moet de zaak ook blijven draaien. Een wissel schakelt honderden keren per dag. Dan is goed onderhoud noodzakelijk. Als de wissel bol staat, vraag je om problemen."

Behalve onderhoud vragen bouwwerkzaamhenden continu de aandacht. Jüngmann heeft bijvoorbeeld een plan in gedachten voor een industrieterrein en een station in verschillende lagen. Ook een kabelbaan komt eraan. „Er zit heel wat omheen. En het moet allemaal functioneren. Om de drie, vier jaar verandert alles. Zo zorgen we ervoor dat de jus erin blijft.

Sommige mensen komen hier elke drie, vier weken even kijken. Die kunnen je precies vertellen dat er een poppetje is verplaatst." Over het materiaal waaruit het landschap is opgebouwd, doet de ontwerper wat geheimzinnig. Het heeft iets met kranten en gips te maken, maar het recept geeft hij niet prijs.

De treinen volgen een parcours langs dertien stations. Hoewel Jüngmann geen bestaande gebouwen of plaatsen nabouwde, noemt hij de uitvoering „natuurgetrouw". „Precies volgens de eisen van een groot bedrijf. Alles heeft een functie. Maar het is een baan voor het publiek. Dat wil er van alles op zien."

Levend schilderij
Het publiek kan de locs in beweging zetten. Voor kinderen legde Jüngmann een gratis speelbaantje aan. „Het is voor de kleintjes, maar vaak liggen de groten er op hun knietjes bij." Voor een kwartje kunnen bezoekers de treinen op een reclamespoor laten rijden. Wie het grote parcours in bedrijf wil zien, stopt een gulden in de gleuf.

Dat levert veertien minuten kijkplezier op. „Als je alles goed wilt zien, moet je het eigenlijk drie of vier keer doen. Dan sta je een uurtje te kijken. Het is een groot levend schilderij."

Het startpunt van de baan ligt om de hoek van een cafetaria van De Bonte Wever. Staande naast een automaat met croquetten en bamischijven heb je een fraai uitzicht over een groot deel van de modelspoorbaan. Vanaf een berg stort een waterval omlaag. In een stad zorgen wegwerkzaamheden voor problemen. Een knipperlicht dirigeert automobilisten naar de andere weghelft.

Er gebeuren ook ongelukken. Een vrachtwagen heeft een auto verpletterd. Politie en ambulance zijn inmiddels ter plaatse. „Dat zie je in het echt ook. Er moet een beetje realiteit in zitten", zegt Jüngmann. Alleen het geluid ontbreekt. Dat heeft de ontwerper losgekoppeld. „Anders worden de mensen dol van al het gepiep en gefluit."

De grootste vaste modelspoorbaan van Nederland is dagelijks gratis te bezichtigen in De Bonte Wever, Prinses Marijkelaan 36, Slagharen. Tel. 0523-687121.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 15 november 1995

Terdege | 80 Pagina's

Treinen zonder vertraging

Bekijk de hele uitgave van woensdag 15 november 1995

Terdege | 80 Pagina's