Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Catechesediensten

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Catechesediensten

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

Leerdienst

Binnen onze traditie kent de middagdienst van oudsher het karakter van de leerdienst1. Volgens K. de Gier was het Peter Gabriël die in 1566 in Amsterdam voor het eerst over de Heidelbergse Catechismus preekte. In 1571 was hij bij de synode in Emden waar het houden van een leerdienst sterk aanbevolen werd. Vanaf 1586 werd het voor alle Nederlandse kerken voorgeschreven. Via de Dordtse Kerkorde heeft het ook een plek gekregen in onze kerkorde. Vanaf het begin werd hierbij rekening gehouden met de jeugd, naar het voorbeeld van Calvijn. Volgens T. Brienen was de tweede dienst bij Calvijn eigenlijk een massale catechisatie. De ouders moesten ervoor zorgen dat hun kinderen aanwezig waren. Na een duidelijke uitleg van een bepaald gedeelte van de Catechismus werden de jongelui ondervraagd, of ze het wel goed begrepen hadden. De synode van Dordrecht 1618/1619 besloot in deze lijn: ‘De herders zullen de catechismuspredikatiën op die wijze inrichten, dat zij zowel de kortheid betrachten en tegelijk ook de duidelijkheid, en kunnen tonen, dat zij rekening gehouden hebben niet slechts met de anderen, maar ook met de onkundige en tedere jeugd.’ Peter Gabriël overleed overigens in 1573 in Delft.

Onderdeel van de catechese en het jeugdwerk

In de afgelopen periode hebben wij in Delft geprobeerd in de catechesediensten hier weer heel dicht bij te komen. Niet alleen door in de middagdienst de catechismus te lezen en te overdenken, zoals gebruikelijk in heel de geschiedenis van onze gemeente. Maar ook door één keer in de maand deze dienst volledig onderdeel te laten zijn van de catechese. In die week is er dus geen ‘reguliere’ catechisatie, maar is de middagdienst eigenlijk een massale catechisatie. Elke eerste zondag van de maand is nu zo’n - wat wij noemen - catechesedienst. Op de tweede en de derde zondag van de maand wordt er wel een ‘reguliere’ catechisatie gehouden. Deze vindt plaats ná de middagdienst. Om het plaatje compleet te maken kan ik nog vertellen dat ná de catechesedienst de jongeren met elkaar eten. Voor de bereiding van deze maaltijd worden andere gemeenteleden ingeschakeld. En ná het eten is er nog een jeugdavond met als doel de onderlinge betrokkenheid van de jongeren te stimuleren.

Vorm

De vorm van de catechesediensten wijkt op verschillende punten af van andere middagdiensten. Elke catechesedienst kijken we gezamenlijk terug op de catechese van de afgelopen maand. Dit moment brengt het geleerde weer in herinnering en stimuleert daarmee het leren. Bovendien geeft het de rest van de gemeente inzicht in wat er aan de orde is geweest en bevordert daarmee de betrokkenheid van heel de gemeente. In deze dienst maken we een inhoudelijke start met het onderwerp dat de aankomende keren tijdens de catechese behandeld zal worden. Dit geeft ouders de gelegenheid om die maand ook hierover in gesprek te gaan met hun kinderen. Verder is er naast een verkondiging waarin ‘kortheid en duidelijkheid’ betracht wordt, ook een moment van verwerking. Dit kan een interactief moment zijn door middel van vragen (opmerkelijk is dat ook de ouderen hier graag aan meedoen!), maar ook een luisterlied of instructief filmpje, een stilte moment voor persoonlijke bezinning of een hectisch moment van beweging en activiteit.

Evaluatie

Inmiddels hebben we nu een jaar de middagdiensten op de eerste zondag van de maand op deze manier vormgegeven. Er zijn een aantal winstpunten te noteren. Allereerst: de betrokkenheid van de ouderen bij de catechisatie en de jongeren is hierdoor behoorlijk vergroot. Het aardige hiervan is dat dit oorspronkelijk niet genoemd is als doel voor deze nieuwe opzet. Het is een kostbaar neveneffect. Vervolgens ervaren we dat de betrokkenheid van de jongeren bij de middagdiensten toegenomen is. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat deze de afgelopen jaren niet hoog was. Door deze insteek proberen we de jongeren de waarde van een leerdienst te laten ontdekken. Tot slot wordt op deze manier de middagdienst weer echt een leerdienst. Het geeft ruimte om nieuwe vormen van leren, zoals die binnen het huidige onderwijs ook veelvuldig gebruikt worden, een plek te geven.

Drs. Van Eeken is sinds 2003 predikant in Delft.

Literatuur

K. de Gier, De Dordtse Kerkorde, Houten 1989

T. Brienen, De liturgie bij Johannes Calvijn, 1987

1 In 2004 heeft C.C. den Hertog een artikel geschreven over ‘Het eigene van de leerdienst’. Het artikel is te vinden op de website van Ambtelijk Contact.

Dit artikel werd u aangeboden door: Christelijk Gereformeerde Kerken

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 september 2016

Ambtelijk Contact | 20 Pagina's

Catechesediensten

Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 september 2016

Ambtelijk Contact | 20 Pagina's