SEKSVERSLAVING

Als je in je wijk op bezoek gaat bij Kees en Annie valt je meteen op dat de sfeer gespannen is. Annie kijkt Kees niet aan en Kees is druk en onzeker. Als je vraagt hoe het gaat barst Annie los: ‘ik heb Kees gisteravond voor de derde keer betrapt op het bekijken van porno. Hij is seksverslaafd! De vorige keren beloofde hij het nooit weer te doen, maar nu is de maat vol!’ Steeds vaker worden ambtsdragers geconfronteerd met het probleem seksverslaving. Achter deze term zit vaak een wereld van verdriet en pijn in relaties en gezinnen. Wat kan een ambtsdrager hiermee?

WAT IS SEKSVERSLAVING?

Wanneer is iemand seksverslaafd? Is Kees seksverslaafd? Persoonlijk spreek ik van seksverslaving wanneer er in iemands leven een patroon is ontstaan waarbij hij/zij de emotionele behoeften bevredigt door middel van seks, of een seksuele uiting. Die persoon is de controle over dit patroon kwijtgeraakt. Seks is verworden tot een middel dat iemand nodig heeft om zich goed te voelen, terwijl hij eigenlijk behoefte heeft aan iets anders, maar niet weet hoe hij dit moet verkrijgen.

SEKSVERSLAVING EN DE PARTNER

De partnerrelatie is vaak een onderdeel van het probleem. Wanneer één van de partners een probleem heeft, is er ook altijd een relationele moeite. Het kan zijn dat de niet verslaafde partner niet weet hoe zij de verslaafde partner moet helpen, maar de partner kan ook het probleem in stand houden. Bij de meeste verslavingen speelt het laatste. De partner verzwijgt bijvoorbeeld de verslaving of lost de problemen op die door de verslaving ontstaan.

SEKSVERSLAVING EN DE BIJBEL

In de bijbel komen tue het begrip sefesuerslauing niet tegen. Wel komen we seksuele zonden tegen die er op lijken. In 1 Kor 6 : 9 ev. ontmoeten we hoereerders, overspelers (In het Grieks pornos van de stam porne). De overeenkomst met porno lijkt me duidelijk. Paulus omschrijft een hartsgesteldheid, het gaat hier niet om eenmalige zaken. Zo komen we in de Bijbel patronen van seksueel gedrag tegen die in woordgebruik en inhoud sterke overeenkomsten vertonen met wat wij vandaag zouden benoemen als een seksuele verslaving. De hedendaagse wetenschap beschrijft verslaving als een ongeneesbare ziekte. Zo hoor je de Bijbel echter niet spreken. 1 Kor. 6 vind ik heel hoopgevend: 11 En sommigen uwer zijn dat geweest. Maar gij hebt u laten afwassen, maar gij zijt geheiligd, maar gij zijt gerechtvaardigd door de naam van de Here Jezus Christus en door de Geest uan onze God.

SEKSVERSLAVING ALS AFGODERIJ

Seksverslaving is naast zonde, ook het verkeerd gebruiken van een gave van God. En dit verkeerd gebruiken van een gave van God kan voortkomen uit twee dingen: 1) uit een onderliggend probleem, maar 2) ook uit lust, uit obsessie. Beide vormen vallen onder wat de Bijbel afgoderij noemt. Afgoderij in de zin van je hulp en je oplossing van iets anders dan God verwachten. Iets anders belangrijker maken dan God.

Twee wandaden heeft mijn volk begaan: het heeft mij uerlaten, de bron van levend water, en het heeft waterkelders uitgehouwen, kelders vol scheuren, waarin het water niet blijft staan. Jer 2:13)

Jeremia vergelijkt de afgodendienst met het uithakken van waterbakken, vol met scheuren. Deze waterbakken houden geen water vast. Dit voorbeeld sluit heel mooi aan bij de ervaring van verslaafden. Zij zoeken naar een vervulling in seks, maar meestal levert het niet meer op dan een leeg gevoel en schaamte. De Bijbel wijst ons een andere weg: de Bron van levend water, Jezus zelf!

PASTORAAT BIJ SEKSVERSLAVING

Het is best ingewikkeld als u in de wijk geconfronteerd wordt met seksverslaving. Wat kunt u het beste doen en wat het beste nalaten? We zetten een aantal handvatten op een rijtje.

1. Zie toe op uzelf!

Leef als ambtsdrager zelf in vrijheid van seksuele zonden. Vrijheid betekent niet dat u nooit meer worstelt met verleidingen, maar wel dat u de kracht van Gods genade kent waardoor u nee kunt zeggen. (Rom. 13:14).

2. Openheid!

In veel kerkelijke kringen rust er nog een taboe op het spreken over seksualiteit. Dit taboe moet doorbroken worden. De gemeente moet Bijbels onderwijs krijgen zodat een sfeer ontstaan waarin men met zonden naar buiten durft te komen. Oefen uzelf om open en liefdevol over seks te praten. Vraag er expliciet naar en nodig mensen uit om hulp bij u te vragen. Goed voorbeeld doet goed volgen. Wie openheid zaait zal openheid oogsten.

3. Bagatelliseer de zonde niet!

Durf zonde zonde te noemen. Pastores hebben de neiging bij deze verslaving op de vergevende genade te wijzen terwijl de verslaving blijft bestaan. Dit is onbijbels. Galaten 5:19- 21 is hier heel duidelijk over.

4. Geef hoop!

Genade betekent niet alleen dat God vergeeft, maar ook dat God mensen wil veranderen. Als ambtsdrager kunt u mensen die hoop geven. Veranderen is mogelijk door genade! Zie ook 1 Kor 6. Er is verandering mogelijk door de naam van Jezus en de Geest van God.

5. Begrijp het patroon

De ambtsdrager die geconfronteerd wordt met een seksverslaving kan heel veel doen. Het start bij inzicht in het verslavingspatroon. Elke verslaafde doorloopt een vast – vaak ingesleten - patroon. Het begint met een seksuele of emotionele aanleiding die al snel overgaat in obsessieve gedachten over seks, de eerste fase van de verslavingscirkel. Tijdens deze fase wordt er gefantaseerd, terwijl op de achtergrond ook de stem van het geweten klinkt. De opwinding stijgt.

In de tweede fase ontstaan de rituelen, bijvoorbeeld: zappen op de late avond, hopend dat je seksueel getinte beelden tegenkomt, seksueel getinte zoektermen invoeren. Hoewel niet allemaal verkeerd, zijn ze voor een verslaafde de opstap naar seksuele uitspattingen. Ook bij de rituelen geldt dat wanneer er aan toegegeven wordt de opwinding stijgt.

De derde fase is de seksuele daad. Dit is het daadwerkelijke gedrag: het bekijken van pornografie, het bezoeken van prostituees,… Het geweten is in deze fase uitgeschakeld. De opwinding is te groot en de wilskracht te klein.

De laatste fase is die van schuld en schaamte. In deze fase is er berouw en belooft men zichzelf en God beterschap (de eed). Veel verslaafden houden hun daden geheim, om hun partner niet te kwetsen.

Inzicht in deze fasen kan de ambtsdrager helpen de juiste pastorale stappen te zetten. Globaal start herstel bij twee principes: amputeren en rekenschap afleggen.

6. Dring aan op amputatie!

Matt 5: 29-30 spreekt over amputatie. Amputatie is het proces waarin de verslaafde zijn omgeving zuivert van alles wat met zijn verslaving te maken heeft. Ook de rituelen dienen vervangen te worden.

Als pastor moet u gemeenteleden die hiermee worstelen dit principe aanleren. Concreet betekent de opdracht van Jezus dat je radicaal alles uit je eigen leven wegdoet, wat je tot zonde kan verleiden. Betekent dit dat de computer weg moet, dan moet de computer maar weg!

7. Dring aan op accountability!

De Bijbel leert ons in Prediker 4 dat wij mensen om ons heen nodig hebben. Alleen ben je een gemakkelijke prooi voor de vijand, maar samen kun je de vijand aan.

De verslaafde moet daarom gekoppeld worden aan een buddy aan wie hij rekenschap aflegt van zijn daden. We noemen dit accountability.

De stap om een buddy te vragen is belangrijk. De verslaving heeft meestal jarenlang in het geheim bestaan. Hulpvragen is een nieuw leerervaring en zorgt voor steun tijdens het afkicken. Een pastorale relatie kan uitstekend dienen als accountabilityrelatie.

8. Help mensen te groeien in geloof.

Mensen die worstelen met seksverslaving hebben vaak een eenzijdige kijk op Gods genade. Zij hebben daarom onderwijs nodig over berouw en bekering, genade en vergeving, heiliging en groeien in geloof. Wees bereid hen daarin te begeleiden. Onderwijs hen de principes van geestelijke strijd. De verslaafde gelooft allerlei leugens zoals: masturbatie brengt ontspanning, betere seksuele ervaringen verrijken mijn leven… Help de verslaafde de leugens te ontmaskeren door de waarheid.

9. Geef aandacht aan de partner en het gezin!

Veel partners van seksverslaafden worstelen zelf met boosheid en schaamte. Vaak spelen er vragen rond vertrouwen, vergeving, grenzen. Ook zij hebben aandacht en pastorale zorg nodig.

10. Zoek hulp.

Omdat seksverslaving een verslaving is, is zij vaak erg hardnekkig. Wanneer mensen blijven worstelen, is het goed om christelijke hulp in te schakelen. Verslavingen ontstaan namelijk vaak als een antwoord op pijnlijke gebeurtenissen. Herstel vindt in deze gevallen pas plaatst als de verslaafde ook leert hier anders mee om te gaan.

Wat antwoord jij Annie of wat zeg je tegen Kees? Ik zou zeggen, ga aan de gang met bovenstaande handvatten. Daarvoor hoef je niet eens te weten of er nu werkelijk sprake is van seksverslaving. Porno kijken is immers zonde! En daar kun je als ambtsdrager wat mee. Dan kun je spreken over bekering, amputatie, accountability. Dan kun je Kees helpen deze zonde achter zich te laten. En Annie helpen hier goed mee om te gaan. En als je er alleen niet uit komt, neem gerust contact op.

Ferdinand Bijzet is relatie- en gezinstherapeut bij Stichting de Driehoek www.dedriehoek.nl. Hij heeft voor de Driehoek een psycho-pastoraal behandelaanbod sefesuerslauing en voor ambtsdragers een cursus pastoraat bij sefesuerslauing ontwikkeld. Hij is voor vragen en advies bereikbaar op sefesuerslauing@dedriehoek.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen