Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Drijfzand of vaste grond

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Drijfzand of vaste grond

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Op 23 september was het in Harderwijk "grote NBG-dag". Twintig kilometer verder en drie zaterdagen later werd in Barneveld de "toogdag" van de GBS gehouden. Zelden werd duidelijker wat een wereld van verschil daartussen ligt.

De Bijbel is gewoon een menselijk boek, was de boodschap van de NBG-dag. Literair en historisch verre van volmaakt of onfeilbaar, zei de Culemborgse predikant dr. H. Veldhuis. Hij hekelde de "krampachtige" houding, waarmee sommigen proberen de Bijbel „te redden als volmaakt boek". Hij noemde de Bijbel gebrekkig, „historisch en moreel lang niet altijd betrouwbaar, en sommige teksten zijn niet te verteren".

Dr. Veldhuis pleitte voor „vrijheid ten opzichte van de Bijbel als boek, maar niet ten opzichte van de zaak". Die vrijheid maakt het mogelijk ons te binden aan de centrale boodschap, namelijk het ja van God tegen het leven van ons allen. Die liefde maakt vrij van elke angst, „ook de angst dat we de Bijbel zouden verliezen".

Feministe
Ook de feministische theologe dr. Riet Bons-Storm benadrukte op deze NBG-dag de menselijkheid van de lange tijd goddelijk geachte bijbelteksten. Vooral vrouwen weten dat inmiddels al te goed, zei zij. Zij ervaren aan den lijve dat het boek uit een tijd stamt waarin de man alles voor het zeggen had.

„God staat aan de kant van de mannen, wenst als man en vader gekend te worden." De vrouw -denk aan de hoer- staan in de teksten model voor het kwaad. Veel vrouwen raken in verwarring bij het lezen van de Bijbel en verlaten de kerk. „Waarom zouden ze zich toevertrouwen aan een God Die hun vrouwzijn van weinig waarde acht?"

Maar dat "boek van manmiddelpuntheid" is toch geïnspireerd door Gods Geest? Riet Bons: „Gods inspiratie mag je gelovig vermoeden achter de teksten, maar je moet altijd argwanend zijn ten opzichte van wat in feite geschreven staat. De teksten zijn opgeschreven, doorgegeven, vertaald en verkondigd door feilbare, zondige mensen.

In hun tijd beïnvloed door de tijdgeest schreven mensen -in feite enkel mannen- op, wat zij ervoeren en beschouwden als Godsopenbaring." Het criterium van het omgaan met de Bijbel is volgens mevrouw Bons niet: Staat het in de Bijbel?

Maar: Komt het overeen met wat ik heb leren zien als horend bij het wezen van God: Haar verlangen dat alle mensen met Haar op de weg van heil en vrede willen lopen, daarbij ten volle alle talenten gebruikend, naast elkaar? Dat laatste formuleerde zij om zo te benadrukken, dat „God evenzeer een vrouwelijke als een mannelijke kant heeft".

Boek over God
En zo werd het wezen van wat de Bijbel naar zijn eigen getuigenis is, miskend, namelijk dat de Bijbel het Woord van God is, en dat al de Schrift van God is ingegeven. De ketterij van de oude ethischen werd weer uit de kast gehaald: „Gods Woord is in de Bijbel".

Er zijn in de Bijbel gedachten te vinden die door God Zelf zijn geopenbaard. De Bijbel is niet een boek van God, maar óver God. Als boek is het van mensen. Die mensen kunnen zeer begenadigd zijn geweest, maar het bleven feilbare mensen. Zij konden alleen maar schrijven zoals zij het goddelijke dachten, en zoals zij het ervaren hadden.

Ervaring
Wat er zo overblijft, is de ervaring. De ervaring van de bijbelschrijvers, die echter feilbaar waren, kinderen van hun tijd. En de ervaring van de mens van nu. Het criterium van mevrouw Bons is of het overeenkomt met wat zij heeft leren zien als horend bij het wezen van God. Pure geestdrijverij. Ik maak uit wat voor mij het wezen van de godsdienst is.

De autonome mens erkent in de Bijbel alleen dat als een betrouwbaar en gezaghebbend woord van God, door welks waarheid en gezag hij innerlijk overwonnen is. Voor zulke mensen heeft de Schrift een heel andere betekenis dan voor ons die ons geloof alleen willen reguleren naar het Woord Gods. Niet de geestelijke ervaring kan het fundament zijn.

De vaste grondslag kan alleen maar liggen in de openbaring Gods zoals zij in de Heilige Schrift tot ons komt. Alleen de Schrift kan het criterium zijn van de waarheid Gods. Wie die grondslag verlaat en de goddelijke taal des Woords meer en meer inruilt voor de subjectieve taal van de moderne mens, komt er toe, de ene goddelijke waarheid na de andere prijs te geven.

Dat gebeurt dan ook thans, op een aangrijpende wijze. Als de Schrift geen absoluut gezag meer heeft, en het subjectieve (de willekeur) gaat overheersen, gaat ook de absolute noodzakelijkheid en de onmisbaarheid van de Schrift verloren. Het lijkt zo vroom, te zeggen dat de liefde Gods vrijmaakt van elke angst, „ook de angst dat we de Bijbel zouden verliezen", maar vergeten wordt dat wij die liefde alleen kunnen kennen door diezelfde Bijbel.

En Hij Die Zijn Kerk bewaart, waakt ook over Zijn getuigenis. De bede dat Hij de boze raadslagen die tegen Zijn heilig Woord bedacht worden, verstoren moge, wordt zekerlijk verhoord.

Tenslotte
Dit is de laatste "Beurtelings" van mijn hand. Ik was nog als enige over van het viertal dat in 1986 op verzoek van de redactie met deze rubriek begon. Persoonlijke omstandigheden dwingen mij, mijn werkzaamheden drastisch te verminderen.

Mijn eerste "Beurtelings" was een oproep om te gaan stemmen. Deze laatste gaat over de Bijbel. Ik besef ineens dat daar een symboliek in zit. Als je ouder wordt, moet je je meer gaan concentreren. Dat geldt in meer dan één opzicht. Lezers die zich ooit gekwetst hebben gevoeld door iets dat ik schreef, bied ik mijn verontschuldigingen aan, want dan heb ik gefaald.

Mensen kwetsen is nooit mijn drijfveer geweest, wel passie voor de waarheid. Let wel: niet "de waarheid zoals ik die zie", dat is het soort bevinding dat zo wonderwel past bij de moderne bijbelopvatting. De Waarheid! Punt uit! Gods Woord is niet onduidelijk.

Er is een volk dat het grote voorrecht te beurt gevallen is, te mogen spreken van de Waarheid Wie het behaagd heeft Zichzelf te verklaren in hun hart. Het gras verdort, de bloem valt af. Maar het Woord des Heeren blijft in der eeuwigheid.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 15 november 1995

Terdege | 80 Pagina's

Drijfzand of vaste grond

Bekijk de hele uitgave van woensdag 15 november 1995

Terdege | 80 Pagina's