Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het moet in je hoofd zitten"

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het moet in je hoofd zitten"

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Klaas Ritsema uit Stadskanaal is een bijzonder mens. Hij staat bekend als het 'busdienstenwonder', als de man die vrijwel alle dienstregelingen van het streekvervoer in heel Nederland uit zijn hoofd kent. Vier dagen per week geeft hij mensen inlichtingen over de bussen die ze moeten nemen en de tijden waarop ze moeten vertrekken. Maar zijn eenmansbedrijfje, waar hij overigens niets mee verdient, wordt bedreigd door het nieuwe 06-informatienummer van het openbaar vervoer.

Het gezamenlijke streekvervoerbedrijven en de NS hebben op 31 mei jl. een nieuwe informatieservice gestart voor de reizigers van het openbaar vervoer. Wie 06-9292 draait, kan telefonisch informatie krijgen over vertrektijden en verbindingen van zowel trein als streekbus. Voorheen bestond zo'n service alleen voor treinreizigers. Wie informatie over het reizen per streekbus wilde, kon eigenlijk alleen terugvallen op de hulp van Klaas Ritsema. Maar Ritsema is niet onder de indruk van de concurrentie van het nieuwe 06-nummer. „Dat 06-nummer is voor de klanten veel te duur", zegt hij. „Het bellen kost vijftig cent per minuut, dus als je twintig minuten belt, ben je al een tientje kwijt. Zoveel tijd heb je namelijk wel nodig als de informatie voor een lange reis per streekvervoerbus doorgegeven moet worden en er ook nog tijd moet zijn om het allemaal op te schrijven. Informatie over reizen per bus wordt dus flink prijzig met dat nieuwe nummer. En dat terwijl de mensen die per bus reizen dat juist doen omdat ze geld willen besparen."

Goedkoop per bus
Het reizen met het streekvervoer neemt volgens Ritsema toe. Reizen per bus gaat weliswaar niet altijd snel, maar het is goedkoop en dat is voor veel mensen erg belangrijk. Voor een reis van Groningen naar Terneuzen ben je per bus bij voorbeeld maximaal slechts ƒ 20,50 kwijt (zoveel kost een dagkaart), terwijl het per trein ƒ 52,- kost. In de maanden juni, juli en augustus is het reizen per streekbus nog goedkoper: met een zwerfkaart kun je dan voor ƒ 13,75 het hele land door reizen. Vooral oudere mensen die niet zo ruim bij kas zitten, reizen per bus. De extra tijd die het kost, hebben ze er wel voor over. Maar je moet natuurlijk wel weten welke lijnen je moet hebben en waar je moet overstappen. Voor die informatie kan men al sinds 1981 terecht bij Klaas Ritsema.

Apeldoorn-Vlissingen
Aan de wand van Klaas' kantoortje hangen prenten van oude bussen en enkele bushaltebordjes. Op het bureau een antieke telefoon en een stapel van minstens vijftien verschillende busboekjes waar alle dienstregelingen in staan. Maar daar hoeft Klaas nauwelijks in te kijken. Want de meeste vertrek- en aankomsttijden van de busdiensten van het streekvervoer kent hij uit zijn hoofd. Er wordt juist gebeld. Een mevrouw uit Apeldoorn wil graag weten hoe ze met de bus in Vlissingen kan komen. Ritsema vraagt hoe laat ze weg wil. Dan ratelt hij de vertrektijden en overstappunten op alsof hij ze zojuist uit z'n hoofd heeft geleerd: om 7.04 uur met lijn 102 naar Amersfoort, vandaar om 8.36 uur met lijn 52 naar Utrecht, vandaar om 9.42 uur met lijn 154 naar RotterdamZuidplein, dan om 12.36 uur met lijn 133 naar Zierikzee, om 13.43 met lijn 10 naar de Zeelandbrug, om 13.54 met lijn 33 naar Middelburg en ten slotte om 15.00 uur naar Vlissingen. Aankomst om 15.41 uur in Vlissingen.

Uit het hoofd
„Ja, die dienstregelingen liggen hier wel, maar ik gebruik ze vrijwel nooit. Het meeste weet ik uit mijn hoofd. Dat is misschien te danken aan de interesse die ik heb voor het busvervoer. Als ik één keer de dienstregeling voor een bepaalde lijn heb gezien, weet ik het uit mijn hoofd en vergeet ik het niet weer. Dingen die me niet interesseren, vergeet ik direct, maar een dienstregeling: die gaat er niet meer uit." Een computer heeft Ritsema niet nodig. „Het zit allemaal in mijn hoofd", zegt hij. „Bovendien kan ik de mensen adviseren welke route ze het beste kunnen nemen. Want de kortste route per bus is niet altijd de snelste. Als iemand bij voorbeeld van Groningen naar Utrecht wil, kan hij beter niet de voor de hand liggende route via Assen, Zwolle en Amersfoort nemen. Wanneer hij via Heerenveen, Emmeloord, Lelystad en Amsterdam gaat, is hij veel sneller op de plaats van bestemming. Het kan maar liefst anderhalfuur schelen.


Zelf reizen
Ook als je 's morgens vroeg van Groningen naar Arnhem wilt, kun je het beste via Lelystad reizen. Zulke dingen moet je gewoon weten door zelf regelmatig per bus te reizen. Een computer weet dat niet." ledere woensdag houdt Ritsema vrij om zelf met de bussen van het streekvervoer door het land te reizen. „Ik ga 's morgens vroeg weg, reis dan naar Apeldoorn en vandaar naar Gouda of Leiden en vervolgens via allerlei omwegen via de Afsluitdijk weer naar huis. Als je regelmatig zelf reist, merk je of verbindingen goed op elkaar aansluiten, of bepaalde bussen vaak laat zijn, of andere last hebben van files en zo meer. Bovendien weet ik hoe de busstations eruitzien en kan ik iemand die opbelt meteen vertellen waar de bus staat die hij hebben moet." Hoe Klaas ertoe gekomen is dit te doen? „Ik heb altijd al interesse gehad voor het openbaar vervoer. Toen ik vijftien jaar was, begon ik al per bus en trein te reizen. In het begin vooral per trein: een keer naar Groningen, dan naar Assen en zo verder. Toen de strippen- o kaarten kwamen, kon je voor een gering bedrag -een gulden of zeven- ook dagkaarten krijgen. Vanaf dat moment ben ik veel per bus gaan reizen. En heb ik gemerkt dat je met de bus overal kunt komen. Als je maar weet hoe de dienstregeling is."

Informatie geven
„Het informatie geven aan anderen is begonnen toen ik op een gegeven moment in Assen twee oude mensen op de vertrekborden zag kijken die er duidelijk niets van snapten. Ze moesten naar Wassenaar en hadden gehoord dat als alles meezat ze er 's avonds om half acht konden zijn. Nu zochten ze de bus naar Zwolle. Maar er is een veel snellere verbinding mogelijk als je niet via Zwolle gaat, maar door de polders. Ik wilde die dag zelf naar Zandvoort, dus ben ik met ze meegereisd tot Haarlem en heb ze daar op de bus gezet naar Den Haag. De volgende dag belden ze dat ze er om half twee al waren geweest: zes uur eerder dan ze gedacht hadden. Omdat ik wel vaker mensen ontmoette die de kluts kwijt waren of een verkeerde route hadden opgekregen, is het idee ontstaan om een informatiepunt voor het busvervoer op te zetten. Ik heb contact opgenomen met de Gado (de busdienst in de provincie Groningen) en heb een paar dienstregelingen voor langere reizen vanuit Stadskanaal en Appingedam opgezet. Omdat die diensttregelingen vanwege de vele mogelijkheden te ingewikkeld werden, ben ik daarmee gestopt en ben vervolgens alleen op aanvraag informatie over dienstregelingen gaan geven. En dat werkt uitstekend. Mijn telefoonnummer staat in vrijwel alle officiële dienstregelingen vermeld en heel veel mensen maken daar gebruik van."

Op papier
Een voordeel van Ritsema's service in vergelijking met de nieuwe 06-informatiedienst is dat hij alles netjes op papier zet voor de reiziger. „Soms is daar geen tijd voor omdat de mensen dezelfde dag of de volgende dag al weg willen, maar als er één of meer dagen tussen zitten, zet ik alles op papier en stuur dat de mensen toe. Dan hebben ze de vertrektijden, overstapplaatsen en lijnnummers netjes onder elkaar en weet ik zeker dat alles goed overkomt. Bovendien kan ik dan verschillende vertrektijden opgeven, zodat men onderweg ook nog eens een pauze kan inlassen om wat te eten of zo. Als je het alleen telefonisch doet, bestaat het gevaar dat bepaalde tijden verkeerd worden overgenomen of dat ze bepaalde informatie missen. Vooral oudere mensen maken bij het opschrijven nog wel eens een foutje. Dat zal volgens mij ook een groot probleem worden voor de nieuwe 06-informatiedienst." Vanwege zijn afkeer van computers heeft Ritsema een aanbod afgeslagen om in dienst te treden bij de nieuwe 06-dienst. Wel is hij met de streekvervoerbedrijven overeengekomen dat hij zal bijspringen als ze er bij de 06-dienst vanwege zeer ingewikkelde dienstregelingen niet meer uit kunnen komen. Voor dat doel krijgt Ritsema een fax waarmee hij direct de oplossing voor het probleem aan de 06dienst kan doorseinen.

Bedankjes
Hoewel Ritsema er vier dagen per week mee bezig is, verdient hij niets met zijn dienstverlening. Tot nu toe werden door de streekvervoerbedrijven alleen de onkosten vergoed en kreeg hij een gratis jaarkaart voor het openbaar vervoer. Nu na 31 mei ook de onkostenvergoeding is opgehouden, brengt Ritsema voor zijn informatie / 2,50 in rekening. Dat bedrag is bedoeld om de kosten voor verlichting, verwarming, formulieren, verzending en dergelijke te dekken. Dat de hulp van Ritsema gewaardeerd wordt, blijkt uit de volle la met brieven. Erg veel bedankjes, gestuurd aan "de heer Ritsema, het busdienstwonder" of aan "de reisorganisator te Stadskanaal". Zelfs als er geen volledig adres bij staat komen ze aan. Boven zijn bureau hangt een geborduurd vaantje van twee oude mensen dat Ritsema als dank kreeg toegestuurd. Mensen uit Zeeland boden uit dankbaarheid een week in een zomerhuisje aan.

Verzameling
Als Ritsema zelf's woendags onderweg is, bezoekt hij rommelmarkten of bepaalde adressen waar hij misschien interessante voorwerpen kan vinden voor zijn verzamelingen. Naast een groot liefhebber van bussen en dienstregelingen is Ritsema namelijk ook een verwoed verzamelaar van allerlei oude voorwerpen. Hij verzamelt onder andere klokken, oude radio's en blikken speelgoedtreinen, maar heeft ook grote interesse voor vooroorlogse broodroosters en theelichtjes. Zijn woning in Stadskanaal puilt bijna uit van bijzondere voorwerpen op allerlei gebied. Een groot deel van zijn verzamelingen zal binnenkort een vaste plaats krijgen in het nieuwe Verzamelmuseum dat in Veendam geopend wordt. Ritsema zal zelf ook in dienst komen van het nieuwe museum. Hij krijgt de taak bezoekers te ontvangen en eventueel rond te leiden. Maar hij zal ook in het museum met zijn informatiedienst doorgaan. En achter de balie zal de fax komen te staan waarmee hij informatie over moeilijke gevallen aan de 06-dienst kan doorgeven. Ritsema heeft wel bedongen dat hij de woensdag vrij krijgt om te reizen. „Want hoe kun je anderen nu informatie geven over het openbaar vervoer als je er zelf niet regelmatig gebruik van maakt?" Wie van Klaas Ritsema informatie wil hebben over het streekvervoer kan op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag bellen naar: 0598720004. Men kan ook schrijven. Het adres is: Beneden Oosterdiep 64, 9641 JE Veendam.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 17 juni 1992

Terdege | 68 Pagina's

Het moet in je hoofd zitten

Bekijk de hele uitgave van woensdag 17 juni 1992

Terdege | 68 Pagina's