Bij het Regeringsjubileum

TIIIJM

, , De Koningin, ik leg er mijn hand zus of zo i\iet voor." Deze uitspraak, die ik wel eens heb gehoord, getuigt van grote onkunde en van weinig zelfkennis. Hij, die zo'n gezegde bezigt, laat zien dat hij heel weinig van onze vaderlandse geschiedenis afweet en in eigen ogen beter leven leidt dan de Vorstin. Hij staart zich blind op de gebreken en tekortkomingen van ancjgren en weet bij ei'varing maar heel slecht dat wij allen in vele struikelen. „De beste stuurlui staan aan wal", is een spreekwoord, dat dikwijls een waé, r woord is. We moeten altijd voorzichtig zijn met mensen, die in anderen niets dan gebreken zien. Dat kunnen gevaarlijke mensen zijn. Die meent te staan zie toe dat hij niet valle.

Een andere uitspraak is: „De Koningin, ja, die kunnen we eigenlijk wel missen, want de ministers regeren immers, en de Koningin heeft de stukken maar te tekenen." Dit gezegde getuigt van een oppervlakkige kijk op het regeringsapparaat.

Laten we enkele dingen aanstippen om de zaak een weinig te verhelderen. Het is goed, bij het verwisselen van Moeder en Dochter op de troon van Nederland, eens bij deze dingen stil te staan.

In haar eerste troonrede sprak de Koningin o.a.: „De woorden van Mijn beminde Vader maak Ik tot de Mijne: Oranje kan nooit, ja nooit genoeg voor Nederland doen."

Deze woorden heeft Koningin Wilhelmina getracht na te komen in haar langdurige regeringsperiode.

Onze regeringsvorm is een constitutionele monarchie, d.w.z. een regeringsvorm, waarbij de machtsverdeling tussen volksvertegenwoordiging en vorst door een constitutie (grondwet) is geregeld. Lijnrecht daar tegenover staat de absolute monarchie, die ik slechts illustreer met de bekende uitspraak over Nebukadnezar: „Die hij wilde, doodde hij, en die hij wilde, behield hij in het leven, en die hij wilde, verhoogde hij, en die hij wilde, vernederde hij."

Dr Schaepman heeft gezegd: „Voor mij blijft de beste staatsvorm de erfelijke grondwettige monarchie. Zij is met het volk verbonden door historische en zedelijke banden". En Thorbecke's mening was: „Geen ander Staatswezen bezit zoveel elasticiteit, noch in die mate de middelen, om, bij strijd of stoornis, regering en vrijheid in haar juiste werking te herstellen."

Poincaré, van 1913—1920 president der Franse republiek, schreef in zijn Mémoires: „In de monarchale landen kan de koning ongetwijfeld nog aan zijn volk verschijnen als het zuivere beeld van het vaderland. In een republiek is de gekozen president niet meer dan een politiek man, die gisteren uit zijn partij trad en er morgen weer zal intreden, en die, zelfs in de uitoefening van zijn hoge ambt, partijgangers en tegenstanders behoudt; hij kan wel trachten zich boven de partijstrijd te verheffen, hij sleept met zich mee de herinnering aan zijn verleden, en zelfs als hij zich geheel van de oude mens zal hebben ontdaan, is hij nog maar een verduisterd beeld van de natie."

De Fransen hebben een eigenaardig gezegde, dat juist weergeeft d§ verschillen in de onderscheidene regeringsvormen: „In de constitutionele monarchie regeert de koning, maar hij bestuurt niet; in de Verenigde Staten bestuurt de president, maar hij regeert niet; in de Franse republiek regeert de president niet, en hij bestuurt niet."

De absolute monarchie bergt in zich het gevaar van dictatuur, die veelal uitloopt .op revolutie, die ons aan een galg of schavot naast de troon doet denken.

De regeringsvorm, die wij hebben, is verre te verkiezen boven die, welke uitloopt op „Hitler-methoden." Mr van Houten sprak wel in de Tweede Kamer, dat de kroon in onze regering meer een ornament (versiering) was dan het fundament, maar Dr Schaepman verklaarde, dat de kroon de sluitsteen in het gewelf is, die tegelijkertijd een sieraad is en tevens het constructieve lid, dat geheel de hoog opstaande bouw te zamen houdt."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen