Karakteristiek landschap vol afwisseling

Bij speeltuin "De Houten Paardjes", aan de rand van Rockanje en aan de voet van de duinstrook, begint een wandelpad door het natuurgebied Voomes duinen. Een kruising biedt drie mogelijkheden. Rechtdoor wandelen enkele mensen, duidelijk badgasten. Dit pad voert blijkbaar naar strand en zee. Wat een vreemde recreatie om daar in de verzengende julizon te liggen bruinbakken... Wij kiezen het pad naar links, het bezit van Natuurmonumenten in. Een bord geeft enige informatie: ,,U staat hier in een van de mooiste natuurgebieden van ons land: " Voorne's Duin". Talloze plante- en diersoorten komen hier voor. "Een karakteristiek landschap is het; plaatselijk blijken de verschillen groot. Hier treft men duinenrijen, valleien, meren, duinpannen, droge duingraslanden, struwelen en duinbossen. Voomes duinen... een bijzonder waardevol natuurgebied. Temeer gewaardeerd en bescherming waard sinds het beroemde vogeleiland De Beer is tenondergegaan in de Maasvlakte aan de overkant van de Nieuwe Waterweg.

Typische flora
Het eerste gedeelte van het pad voert door duinbos waarvan duinen nauwelijks iets valt te zien. Wel is er direct al de typische duinflora. Grote stukken zijn blauw van vergeetmenietjes, de kleine soort, bestand tegen droogte en laagblijvend. Op andere plaatsen is de grond wit van de ook al zo nietige muurbloempjes, duinvogelmuur meen ik. Op de rijkere gronden zijn soorten van deze beide planten weelderiger. Het is hier niet zo droog als ik dacht. Het pad is hard en vochtig, op sommige plaatsen groeit er zelfs watemavel langs, een echte vochtminnaar. Dit duingebied is vooral bekend doordat het juist in botanisch opzicht zeer waardevol is door de unieke vegetatie, die in de kalkrijke, niet ontwaterde duinen is ontstaan. Het wandelpad voert ons eerst door de oudere duinen, die vrijwel geheel zijn bedekt met meidoom, wegedoom, duindoom, liguster, vlier, hondsroos, egelantier, kardinaalsmuts, Gelderse roos en zuurbes. Een ruig en wild bos, ideaal voor vogels. Op kleine open plaatsen in deze wildemis groeien karakteristieke en zeldzame planten, zoals de duinsalomonzegel, parelzaad, donderkruid en orchideeën.

Vogels
Grote eiken tussen de lagere begroeiing stammen uit de tijd van Thijsse, ertussen staan vele knoestige meidoorns, levende en dode berkebomen, dichte warreling van kampferfoelie, terwijl de grond plaatselijk bedekt is met brandnetels. Waar zullen vogels een rustiger oord hebben dan in de warrige ruigte langs het pad, waar niemand in doordringt? Het is juli, warm en elf uur; de meeste vogels zwijgen, maar de roodbors^es niet, net zomin als de winterkoning. De nachtegalenzangtijd is met de langste dag al \> voorbij maar toch hoor ik vandaag nog een aparte zanger, al is zijn zang beperkt vergeleken met de nachtegaalzang. Een wielewaal laat zijn melodieuze roep horen, direct daarna gevolgd door nijdig katachtig geblaas. Ik denk dat iedereen, ook wie weinig van vogels afweet, de roep van deze vogel zal herkennen, want die heeft veel van de naam die wij de vogel hebben gegeven.

Zebrarupsen
Na een poos wandelen komen er wat meer open plekken naast het pad, waardoor duinen zichtbaar worden. De zon brandt op het crèmekleurige zand. Grote stukken zijn met mos bedekt, dat het zand vasthoudt en door de droogte bijna dood lijkt maar het niet is. Tussen dat geelgroene mos schittert het vijfvingerkruid met opvallende gele bloemen, die veel lijken op die van zilverschoon. Verspreid in het droge zand staan planten van Jacobskruiskruid, die vol zitten met zebrarupsen, geel-metzwart geringde diertjes die zeer vraatzuchtig zijn. Van vele planten zijn slechts de hoofdstengels overgebleven. De rest is via rupsenmagen verdwenen. De naam is niet zo goed gekozen want geel met zwarte zebra's bestaan niet! De 'moeders' van al die rupsen zijn de Jacobsvlinders, rood-zwarte diertjes, heel mooi. De in sommige jaren als plaag voorkomende rupsen worden door hun afschrikwekkende kleur niet door andere dieren gegeten. Zelf eten ze uitsluitend Jacobskruiskruid en dat is een plant die best tegen die rupsenvraat kan. Knikkende distels staan met sierlijk gebogen blauwpurperen bloemhoofdjes te pronken en bijen en hommels te lokken. Ik zie ook nog enkele kleine planten van de blauwe zeedistel die blijkbaar moeite hebben zich in dit gedeelte van de duinen te handhaven. De driedistel met prikkelig grijsgroen blad doet het beter.

Het Quackjeswater
Naargelang we verder wandelen wordt het pad vochtiger. Ik hoor een karekiet zingen, dus er moet water en riet in de buurt zijn. Langs het pad huppelt een jong konijntje, waarvan we er al meer hebben gezien. Het diertje is vertrouwelijk, blijft rustig zitten, ook als we kalm naar hem toe lopen. Het is een prachtig gaaf konijn met een mooie vacht, kerngezond. Ik denk aan de mixomatosekonijntjes die ik door die venijnige virusziekte vaak blind en ziek heb zien rondscharrelen, een naar gezicht. Voorbij een bocht blinkt er water voor ons, een grote plas, het Quackjeswater. Wat is mooier dan zo'n grote duinpias als een open vlakte tussen de dichtbegroeide duinen? Een bank nodigt tot zitten, rusten en kijken. De karekietin de dichte oeverbegroeiing blijft zingen alsof hij van geen ophouden weet. Steeds klinkt het rauwe geroep van reigers en komt zo' n grote blauwgrijze vogel overvliegen. Rechtvoor mij, aan de overkant van de plas, in dichte struiken zie ik een aantal van die grote vogels op hun nesten staan tussen bloeiende vlieren en duinrozen.

Roofvogels
In een groep populierenopslag speelt de zomerwind met de bladeren, een heerlijk zomergeluid. Dat geldt nog meer voor het zachte getoer van de tortel, de zomervogel bij uitnemendheid, die vooral in de duinen, waar die met dicht struweel zijn begroeid, zich thuisvoelt. Boven de plas jaagt een boomvalk, de vogel die ik vooral ken van de heidestreken, maar die ook hier volop jacht kan maken op libellen en andere insekten. En dat gaat zo behendig. .. om er lang naar te kijken, want de boomvalk is werkelijk een vliegkunstenaar. Een andere roofvogel voelt zich hier eveneens thuis. Een buizerdachtige vogel, maar veel slanker, wiekelt in onze richting. Het is een bruine kiekendief, direct herkenbaar aan de gevingerde vleugeltoppen, zoals de buizerd dat ook heeft. Hier, bij het water, zingen nogzwartkop en tuinfluiter, fitisjes en tjifijafs. In het vroege voorjaar moet het hier een groot vogelkoor zijn.

Stippelmotjes
De wandeling voert om de duinpias heen, gaat eerst langs een smalle kreek. Aan de kant groeien kleine lisdodden, in het water drijvend fonteinkruid met honderden bloeiaartjes. Langs de oever is de vegetatie opvallend rijk en gevarieerd. Droge duinen zijn mooi, vochtige het allermooist. Bij weer een bank, koel in de schaduw naast het zonnige pad, waar een doorkijkje is overeen grote rietvlakte, klinkt het stamelende gezang van een rietgors, een vogel die duidelijk maakt dat er water en riet in de nabijheid moet zijn. Waar water is, is het fleurig en kleurig, ook na lange tijd van droogte. De vele meidoorns staan er erbarmelijk bij, schijnbaar dood, dor en kaalgevreten door rupsen, nu volhangend met trossen kleine cocons in spinsels, waaruit ontelbare stippelmotjes tevoorschijn zullen komen. Die leggen hun eitjes op struiken van kardinaalsmuts en meidoorn. Het volgend voorjaar zullen er de bleekgele rupsen uitkomen die opnieuw de struiken kaal zullen vreten. Het wordt langs het pad nog drassiger, tot het door een elzenbos voert waar in de moerassige bodem zelfs pijlkruid groeit, een broedplaats van muggen die we. waar het terrein weer open wordt, weer kwijt zijn. In de duinen van Voorne is juist het wandelen om de duinmeren de mooiste ervaring. Het elzenbos in de omgeving van het Quakjeswater is een bijzonder gebied met een unieke vegetatie zoals nergens anders in onze duinen voorkomt. Dit bostype is zelfs vrijwel nergens in de duinen van Noordwesteurópa te vinden. Zeldzame planten groeien er. Ook het jongere duinmeer in het noordwesten van de duinen en de grote vochtige duinvalleien daar zijn botanisch waardevol, vooral door de verschillende orchideeën, wintergroen, parnassia, guichelheil en dergelijke planten, die nog slechts in beschermd gebied voorkomen. Dat juist bij en op de meren vee! vogels voorkomen is duidelijk. Ze vinden er optimale beschutting, een broedgebied en voedsel.

Wereldberoemd
Er is een tijd geweest dat, waar nu de Maasvlakte en de Europoort zijn, het beroemdste duingebied van ons land was te vinden. Thijsse schreef in zijn voorwoord voor'' Het Vogeleiland" ervan:,, Waar een van de drukst bevaren waterwegen ter wereld uitmondt in de Noordzee, ligt buiten het verkeer een landschap van lage duintjes, zilte groenlanden, brede strandvlakten en zandplaten, veertig jaar geleden slechts bij weinigen bekend, maar thans welhaast wereldberoemd om zijn rijke flora en fauna, die zijn hoogste uiting vindt in een weergaloos vogelleven." Zijn wens en verwachting dat het, als Kroondomein, behouden zou blijven, is niet in vervulling gegaan. De duinen bij Voorne met de slikvelden, zand- en kielplaten vormen nu het belangrijkste en rijkste Zuidhollandse duinengebied, reeds vanaf 1927 beschermd. Een natuurgebied dat in elk j aargetij de een bezoek waard is en een schat aan ervaringen oplevert voor liefhebbers van planten en vogels, maar ook voor de wandelaar die genoeg heeft aan de schoonheid van een landschap met een geheel eigen karakter.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen