De orde des heils [6]

Er zijn maar twee soorten mensen: rechtvaardigen en goddelozen. Een andere mogelijkheid is er niet. Daarom kan de rechtvaardigmaking niet losgemaakt worden van de wedergeboorte. Dat wordt door ons ook niet gedaan, hoewel wij er wel van beschuldigd worden. In de wedergeboorte wordt een zondaar van Adam afgesneden en Christus ingeënt. Er is geen verdoemenis voor degenen die in Christus Jezus zijn. Wedergeborenen zijn voor eeuwig behouden. Zo ligt het van Gods kant.

Maar ligt het zo ook van de kant van de zondaar? Wordt de rechtvaardigmaking ook in de wedergeboorte beleefd? Wie op de levendmaking van Adam let, ziet juist het tegenovergestelde. Adam wordt niet rechtvaardig verklaard, maar juist schuldig bevonden. Bij Saulus van Tarsen zien we hetzelfde. Bij zijn wedergeboorte wordt hij niet vrijgesproken, maar daar ontvalt hem de grond onder zijn voeten.

Terecht wordt er dan ook onderscheid gemaakt tussen de rechtvaardigmaking in de wedergeboorte en de rechtvaardigmaking in de vierschaar der consciëntie. De rechtvaardigmaking in de consciëntie is de doorleving van de rechtvaardigmaking. De verdienste van Christus wordt in die weg toegepast aan het hart.

Vierschaar der consciëntie

De rechtvaardigmaking is een rechtvaardigverklaring door de rechter. Hier past het beeld van de rechtbank. Bij de rechtvaardigmaking in de vierschaar der consciëntie wordt de zondaar voor Gods rechterstoel gedaagd. Door ontdekkende genade staat hij daar als een goddeloze. Hij heeft alleen de verdoemenis te wachten. Het zwaard van Gods recht zal hem moeten treffen. Hoe kan God dan zo'n zondaar rechtvaardig verklaren? Alleen door tussenkomst van de Heere Jezus Christus als advocaat. Hij is immers een Middelaar van verzoening. Het zwaard van Gods recht heeft die Herder geslagen, opdat Zijn schapen vrijuit zouden gaan. Hoe kan een zondaar daarvan de zekerheid krijgen? Alleen door de Heilige Geest, Die deze uitspraak in het hart van de zondaar bekend maakt. De Heilige Geest doet dat door het Woord. Meerderen van Gods kinderen ontvingen die zekerheid bijvoorbeeld door een tekst als Jesaja 54:9. Maar ook vele andere teksten heeft de Heilige Geest daarvoor gebruikt. De rechtvaardigmaking is dus niet een soort hallucinatie, maar het is een Schriftuurlijke gang, die de Heere met Zijn kinderen gaat.

Niet al Gods kinderen hebben die bewuste rechtvaardigmaking beleefd. De meesten zelfs niet. Zij missen dan ook de troost van de vergeving der zonden. Zeker, als er met Christus gemeenschap is, wordt de zondeschuld door hen niet gevoeld. Op zulke momenten ligt alles bedekt. Soms lijkt het alsof al hun zonden vergeven zijn. Maar o, als de gemeenschap met Christus er niet is, dan staat hun schuld open. Met Christen dragen zij dat zware pak op hun rug, tot zij bij het kruis en het graf van Christus gebracht worden. Kerst is nog geen Pasen. Er zijn vele Bijbelse voorbeelden te noemen van de beleving van de rechtvaardigmaking, soms lang na de wedergeboorte. Te denken valt o.a. aan Jakob bij Pniël en Hizkía tijdens zijn ziekte.

Jezus voor Pasen

Velen willen van de rechtvaardigmaking in de vierschaar niet horen. Zij hebben alleen maar harde woorden voor Gods kinderen die er niet bij kunnen, dat hun zonden vergeven zijn. Zij noemen dat puur ongeloof. Anderen gaan zover dat deze mensen helemaal geen kinderen van God kunnen zijn. Zo ging Jezus voor Pasen niet met Zijn discipelen om.

Is er leven voor de rechtvaardigmaking? Er is geen leven voor de rechtvaardigmaking in de wedergeboorte. Er is wel leven voor de bewuste rechtvaardigmaking. Of zouden wij de discipelen voor Pasen dode zondaren willen noemen?

Een ontroerende verwoording van de rechtvaardigmaking vinden we in Zondag 23 van de Heidelberger: dat ‘al is het dat mij mijn consciëntie aanklaagt, dat ik tegen al de geboden Gods zwaarlijk gezondigd heb en geen daarvan gehouden heb en nog steeds tot alle boosheid geneigd ben, nochtans God, zonder enige verdienste mijnerzijds, uit louter genade, mij de volkomen genoegdoening, gerechtigheid en heiligheid van Christus schenkt en toerekent, evenals had ik zelf al de gehoorzaamheid volbracht, die Christus voor mij volbracht heeft, in zoverre ik zulk een weldaad met een gelovig hart aanneem’.

In de rechtvaardigmaking ontvangt de zondaar twee zaken: vergeving van schuld en een recht op het eeuwige leven. God is voor hem niet meer die vertoornde Rechter, maar Hij is nu een verzoend Vader in Christus.

Maar wie is de zondaar in zichzelf? Hij is en blijft een goddeloze. Door de rechtvaardigmaking is de zondaar nog niet verbeterd. Dat gebeurt in de heiligmaking, de volgende schakel van de orde des heils.

(wordt vervolgd)

ds. A. Schot, Nunspeet

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen