Harderwijk, meer dan dolfijnen

In de omgeving van de sluis in de Knardijk heb je een prachtig zicht op de stad Harderwijk. Zo zagen de vissers vroeger vanaf het IJsselmeer hun stad Uggen als ze met hun botters van de visvangst huiswaarts keerden. Markante punten zullen ook voor hen zijn geweest het witte torentje van het -vroegerestadhuis en rechts daarvan het dak van de Grote Kerk. De middeleeuwse naam van Harderwijk was Herderewich, wat zou kunnen duiden op een wijkplaats voor herders, die over de uitgestrekte heidevelden van de Vale Ouwe met hun kudde zwierven. Zekerheid over het ontstaan van de naam is er echter niet. In 1231 kreeg de plaats stadsrechten, 11 juni 1981 was dan ook de datum dat de stad officieel 750 jaar bestond.

Watertoerisme
Tegenwoordig verbindt bijna iedereen de stad met dolfijnen. vanwege het grote dolfinarium, dat vooral in de vakanties duizenden bezoekers trekt. Wij laten deze keer echter de dolfijnen rustig zwemmen en gaan eens een wandeling door de oude stad maken. Van vóór 1503 is er niets meer aanwezig, want toen heeft een grote brand de toenmalige stad vrijwel geheel verwoest. We beginnen onze wandeling bij de haven. Doordat de stad aan het Randmeer ligt, hebben watersport en watertoerisme hier een enorme vlucht genomen. Honderden jachten zijn er in het seizoen te vinden in de oude binnenhaven en de nieuwe haven aan de Knardijk. Ook de windsurfers hebben een ideale gelegenheid om hun sport te beoefenen. Vroeger was de IJsselmeervisserij een heel belangrijke bron van inkomsten. Door de inpolderingen is deze bijna geheel verdwenen. Een paar gezinnen verdienen nog hun brood in dit beroep. Men vist dan op het Randmeer en ook nog op het IJsselmeer. De schepen van de IJsselmeervissers liggen dan in Lelystad-haven. Op de plaats waar vroeger de visafslag stond staat nu een beeld van een "Vissersvrouw met kind". Van de visserij zijn nog wel diverse palingrokerijen overgebleven. Of er alleen echte IJsselmeerpaling wordt gerookt is ons niet bekend!

Vispoort
Vanaf het standbeeldje gaan we de Grote Oosterwijk in en we komen op de Vismarkt. Daar zien we het meest gefotografeerde plekje van Harderwijk: de Vispoort. Vroeger heette De binnenhaven van Harderwijk. deze poort de "Lagebrugpoort", want vanuit deze poort lag er een houten steiger een stuk de toenmalige Zuiderzee in; dat was de aanlegsteiger voor de vissers. Deze muurpoort is oorspronkelijk gebouwd in de 14e eeuw. Op de sfeervolle Vismarkt zien we veel prachtig gerestaureerde panden. Het is een fijne bezigheid om eens rustig de gehele markt rond te wandelen. We gaan verderop door de Kleine Marktstraat naar het centrum van de stad: de Markt. We komen dan een bakkerswinkel tegen die op de luifel boven de winkeldeur een complete ouderwetse bakkerskar heeft staan, een originele blikvanger voor het bedrijf

Raadzaal
Op de Markt is het vroegere stadhuis; in de jaren tachtig is er aan de haven een nieuw stadhuis gebouwd. Momenteel doet het oude dienst als muziekschool. De prachtige Raadzaal heeft een mooi gebeeldhouwd plafond en wanden met goudleer behang. Er hangen diverse schilderijen, van o.a. Isaac Isaacs, en er is een prachtige schoorsteenmantel met wapenschilden. Onder leiding van een stadsgids is de zaal te bezichtigen. Het gebouw is van oorsprong middeleeuws, maar in 1837 is het verbouwd in neo-classicistische stijl. We gaan nu de drukste winkelstraat in, de Donkerstraat, gaan even de Academiestraat voorbij, want iets verderop zien we aan de linkerkant een laatste voorbeeld van de laatgotische bouw. Momenteel is er een > schoenwinkel in dit pand gevestigd. Door een open deur of door de ramen moet u beslist het prachtig beschilderde plafond bekijken.

Academiestad
We lopen nu even terug en gaan de Academiestraat in. Recht voor ons zien we het beroemde Linnaeustorentje. Dit is het restant van de winterwoning van de Commanderij van 's Heerenloo uit de 16e eeuw. Toen de woning was verdwenen, door brand, heeft men op de opengevallen plaats een botanische tuin aangelegd ten behoeve van de medische faculteit die hier toen was gevestigd. Harderwijk heeft het zelfs tot academiestad gebracht; dit heeft geduurd van 1648 tot 1811. De beroemde medicus Boerhaave promoveerde er in 1693 en de niet minder bekende Linnaeus, de Zweedse plantkundige, promoveerde in 1735 tot doctor in de medicijnen. Als aandenken heet het torentje dan ook het "Linnaeustorentje", waar ook Boerhaave met een borstbeeld zijn plaatsje heeft gekregen. Vervolgens gaan we recht tegenover dit torentje het heel nauwe steegje door en komen op het ruime Kloosterplein. Elke zaterdagmorgen is hier een flinke warenmarkt, terwijl op de nabijgelegen Smeepoortenbrink gelijktijdig de groente-en fruitmarkt met aanverwante produkten wordt gehouden.

Basilicale kruiskerk
Op het Kloosterplein staat de oude Catharijnenkerk uit 1502, in 1913 gerestaureerd onder leiding van de bekende architect dr. P.J.H. Cuypers. Momenteel is het gebouw in gebruik voor culturele activiteiten. Steken we dit plein over, dan komen we op de reeds genoemde Smeepoortenbrink, een mooi, autovrij plein, met prachtige panden. Vanaf dit plein komen we in de Smeepoortstraat en daar zien we direct links een overblijfsel van de Smedepoort. We vervolgen onze weg door de Smeepoortstraat op weg naar de Grote Hervormde Kerk. Vóór de reformatie was dit de Onze Lieve Vrouwe Kerk. Het gebouw is een zogenaamde basilicale kruiskerk uit de 14e eeuw, en de bouwtrant is late Nederrijnse gothiek. Vroeger had de kerk een 70 meter hoge toren, maar in 1797 stortten er door de vervallen staat drie muren naar beneden en die namen in hun val drie traveeën van de kerk mee. De vierde muur van de toren werd toen met een kanon, dat uit Kampen werd gehaald, bij kleine stukjes in 48 schoten naar beneden gehaald. Het interieur van de kerk is zeer de moeite waard. Na een jarenlange restauratie zijn er prachtige fresco's en plafondschilderingen te voorschijn gekomen. Op het beroemde Batzorgel worden in de zomermaanden regelmatig concerten gegeven door bekende organisten.

Pesthuis
Bij het verlaten van de kerk zien we voor ons een straatje dat vroeger de naam Pesthuisstraat had, omdat hier vroeger het Pestlijdershuis was gevestigd. De bewoners hebben naderhand bezwaar tegen deze naam gemaakt en nadien heet het dan ook Straat van Sevenhuysen. Het oude Pesthuis is ook alweer mooi gerestaureerd. Doorlopend komt u op een aardig pleintje, het Blokhuis. Jammer dat er meestal auto's staan, maar dat is in de tegenwoordige tijd helaas niet anders. Teruglopend, richting Grote Kerk en dan linksaf, komen we op de Boulevard en dus weer bij de haven, het uitgangspunt van onze wandeling. Bij de VW, bij het Stadhuis aan de haven, kunt u informatie verkrijgen over een stadswandeling met gids, openingstijden van de Grote Kerk, enzovoorts.i< />

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen