Uit het leven van... Ds. David Jacob Benjamin

(5)

in den vreemde

Na een hele lange reis kwam hij in Stockholm aan, afgemat van het zwerven en dodelijk vermoeid. Hij zocht een hotelkamer op, maar kon niet in slaap komen. Het bed leek wel vol doornen, zo schreef hij later. Hij klaagde zijn nood en zorgen aan de Heere. Geknield voor zijn bed stelde hij de Heere zijn omstandigheden voor, klagend, wenend, kermend. Zo hard, dat de hoteleigenaar het hoorde. Eer zij roepen zal Ik antwoorden en terwijl zij nog spreken zo zal Ik horen, zo sprak de Heere bij monde van Jesaja. Dat werd ook in dat hotelkamertje in de Zweedse hoofdstad bewaarheid. Nog tijdens zijn gebed hoorde hij op z'n kamerdeur kloppen. Ds. Benjamin stond op, deed open en de man voor de deur bleek de hotelier te zijn, die vriendelijk informeerde wat er toch de oorzaak van was dat zijn gast zo bitter bedroefd was. Nu sprak Benjamin geen woord Zweeds en in het Engels kon hij zich ook maar gebrekkig uiten, maar toch begreep de man tegenover hem wat er aan de hand was. Hij bracht zijn gast de dag daarna naar een predikant die het Engels beheerste. Daar vertelde Benjamin alles wat hem was overkomen en tot welk doel hij zo ver van de zijnen was. Deze dominee hoorde hem aan en besloot te helpen, mits er in Stockholm nog een landgenoot zou wonen die een goed getuigenis van Benjamin zou kunnen geven. Een bijna onmogelijke opdracht. Hoe zou het mogelijk zijn om in een vreemde stad een Armeniër te vinden, zonder dat daar één woord Zweeds aan te pas zou komen? Toch gebeurde het wonder: na lang zoeken kwam Benjamin bij een andere predikant terecht, de hoogbejaarde Ds. Bergmann. In diens huis woonde een landgenoot van onze zwerver, die hij - hoe opmerkelijk - nog kende van vroeger en die voor tandarts studeerde. Natuurlijk was deze vriend bereid om naar die predikant te gaan om daar een goed woordje voor Benjamin te doen zodat de toegezegde steun zou kunnen worden ontvangen. Vol goede moed klopten zij beiden aan op de deur van deze dominee. Maar daar wachtte hen een bittere teleurstelling. Als we dit lezen vragen we ons af of de aan financiële hulp verbonden voorwaarde om eerst een landgenoot op te zoeken, niet bewust zo moeilijk was gemaakt. We krijgen de indruk dat deze predikant gedacht heeft: "Dat lukt hem toch nooit. Ik kan gemakkelijk geld beloven. De man spreekt immers geen zweeds, is het engels nauwelijks machtig en weet heg noch steg hier in de stad". Hij zal verbaasd hebben opgekeken toen Benjamin er toch in geslaagd was om een landgenoot op te sporen. Maar hoe dan ook - er kwam geen stuiver los. De dominee hield zijn beurs dicht. Hij hoorde het hele levensrelaas aan, maar was niet bereid iets af te zonderen voor deze noodlijdende zwerver. Beiden vertrokken onverrichterzake, de predikant met zijn volle buidel achterlatend. Inmiddels had Benjamin wel enig geld ontvangen. De oude ds. Bergmann was de vriendelijkheid zelve en stelde zijn Turkse ambtsbroeder een aanzienlijk bedrag ter hand. Opgetogen blij en verwonderd ging deze met de zweedse kronen in zijn zak een bankgebouw binnen. Even later kraste een kroontjespen een postwissel vol, waarmee een fors deel van het door Ds. Bergmann beschikbaar gestelde geld werd overgemaakt naar vrouw en kinderen in het verre Turkije.

In Zweden blijven kon echter niet. Daar werk zoeken zou vergeefse moeite zijn, gelet op het ontbreken van de kennis van de zweedse taal. Ds. Bergmann gaf zijn gast de raad om in Engeland te proberen aan de kost te komen. Zodoende zou er wat overgehouden kunnen worden om weer een gelukkig gezinsleven in Turkije op te bouwen. Dat leek Ds. Benjamin wel wat. Hij wilde alles in het werk stellen om weer zo spoedig mogelijk thuis te mogen zijn. Thuis, bij vrouw en kinderen, bij zijn gemeente. Ds. Bergmann bracht zijn bezoeker naar het station, kocht een kaartje naar Göteborg en van daaruit zou er een boot naar Engeland moeten worden gezocht.

In het gemenebest

Benjamin scheepte in, bestemming Londen. Zijn geld was al aardig verminderd. Er was nog maar nauwelijks genoeg voor de overtocht. Een derdeklas hut bood geen enkel comfort. Integendeel. En toen het begon te stormen toen ze nog maar goed en wel op zee zaten werd Ds. Benjamin zeeziek, 't Was geen plezierreis. Op geen stukken na. Enige tijd later zette hij voet aan wal, ergens aan een Londense kade. Hij zag de medepassagiers allen naar hun bestemming vertrekken - hij had géén bestemming. Kende geen mens in die grote wereldstad. Wist er vanzelfsprekend de weg niet. Hij sloot zic-h aan bij enkele emigranten, die hij op de boot had ontmoet, en werd in een zweeds landverhuizershotel vriendelijk ontvangen. Er werd zelfs met de pet voor hem rondgegaan. Maar ook in dat hotel kostte verblijf geld. En waar niet bijkomt, maar afgaat, wordt al spoedig niets meer overgehouden. De mensen uit dat hotel gaven hem het adres van een predikant, die helaas de herbergzaamheid vergat en hem naar het "Church Army" verwees. En daarmee zijn we weer terug bij het begin van ons verhaal, toen we vertelden dat hij, de predikant uit Turkije, door de straten van de Londense wijken kachelhout liep te venten om zodoende enig geld te verdienen. Daar ging hij, dominee David Jacob Benjamin, luidkeels roepend om zijn waar aan de man te brengen. De mist hing zwaar over Londen, 't Regende dagen achtereen. Klam. doornat, koud, kil tot op het bot sjouwde hij met z'n houtjes. En als hij uitverkocht was werd het werkplaatsje weer opgezocht om nieuwe voorraad houtjes te hakken. Zo gingen de dagen - dag in, dag uit was hij in touw, zonder voldoende versterkende maaltijden, zonder een zevenendertig-urige werkweek. Van de vroege ochtend tot de late avond in touw, om zijn vrouw, zijn kinderen, zijn gemeenteleden weer terug te kunnen zien.

Het bleef niet bij enkele dagen, 't Werden weken, 't werd een maand. Toen kon hij niet meer. 't Klimaat brak hem op. Hij liep rheumatiek op en het eind van 't verhaal was dat hij het bed in moest. Bijna zes maanden werd hij in een van de Londense ziekenhuizen verpleegd en de combinatie van rust, warmte, een stevige maaltijd en een goede verzorging waren er menselijkerwijs gesproken de oorzaak van dat hij langzamerhand herstelde. Hoe zou zijn verblijf in het ziekenhuis geweest zijn? Ongetwijfeld staken daar de binnenpraters de kop weer op. Hij had immers alle tijd om in z'n bed zijn gedachten de vrije loop te laten? Zonder twijfel heeft hij het benauwd gehad, als hem de vraag werd opgedrongen of hij al iets kon zien van de leiding Gods in zijn leven. In plaats van het Evangelie uit te dragen in zijn vaderland had hij met kachelhoutjes lopen sjouwen en nu lag hij in een Londens ziekenhuis, werkeloos, uitgeschakeld, neergeveld. Toch was er Een Die voor hem zorgde en Die hem genezing schonk, zodat op een goede dag de ziekenhuisdeuren achter hem dichtvielen. Maar - toen kwamen de problemen weer boven, 't Was inmiddels tegen de zomer en het aan de man brengen van kachelhout zou een seizoen later pas weer interessant kunnen worden. Daarop wachten was zinloos. Trouwens - zijn gestel zou het niet meer kunnen hebben. Maar dat betekende, dat hij zonder bron van inkomen was. En men stond daar in Londen bepaald niet in de rij om hem ponden in de hand te stoppen. Waar hij ook om hulp aanklopte, het antwoord luidde overal afwijzend. Aller aandacht was gericht op de hulpverlening aan de gezinnen van de engelse soldaten die in Zuid-Afrika in de eerste Boerenoorlog streden.

Gouda,

J. Mastenbroek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen