Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

ik moet

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

ik moet

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

De reële situatie

Wat moet je doen? Je hebt de plicht een twintig tot vijfendertig boeken te lezen voor je literatuurlijst Nederlands en er wordt van je verwacht dat je de boeken wat chronologie betreft, evenwichtig opbouwt.

Wat literaire voortbrengselen uit de Middeleeuwen, de 16e eeuw, de Gouden Eeuw, de Verlichting en de Romantiek, van 1880 tot 1940 en ja dan ook enkele moderne werken.

De situatie kan gunstiger zijn: dan mag je zoals een gymnasiast me vertelde, b.v. het zwaartepunt leggen op de 17e eeuw. Meestal echter is de situatie juist minder rooskleurig: de nadruk wordt door de docent veel meer op de modernen en allermodernsten' gelegd. In ieder geval: de modernen kunnen niet ontbreken. Een docent kan echter nooit zeggen': dit of dat boek vxoet gelezen worden voor het examen. In de exameneisen worden geen titels verplicht gesteld.

Uitgaande van de reële situatie moeten we in de tweede plaats iets zeggen over je leeftijd. Je bent als middelbare scholier nog niet volwassen. Je verkeert nog in een opvoedsituatie. Auteurs schrijven nu eenmaal niet speciaal voor middelbare scholieren. En je kunt nu eenmaal gewoon te jong zijn voor bepaalde dingen. Die zouden' je te zeer schokken. In de derde plaats, eigenlijk de eerste: je bent van christelijke huize. Een christen is een navolger van Christus, als het goed is. Dat houdt in, dat je nee durft te zeggen tegen bepaalde dingen.

Konsekwenties

Ik wil er niet op aandringen alle moderne literatuur ongelezen te laten. Probeer wel zoveel mogelijk principiële voorlichting en begeleiding te krijgen. In de literatuurlijst hoop ik daar aandacht aan te besteden. Ik denk b.v. aan het kritische werk van Rijnsdorp. Daarnaast is echter niet veel te noemen. In eigen kring zou veel meer moeten gebeuren. Om een degelijke afkeuring van „De Avonden" van Van het Reve te lezen moeten we de humanist Dirk Coster raadplegen (in „Literatuur en Leven", één van de delen van zijn Verzameld Werk).

Selectéér ook in de modernen. Er is ook aanvaardbaar modern werk (zie literatuurlijst). Let eens op de romans van Ward Ruyslinck. Ook bij hem zien we de typisch moderne levenssfeer, door Steven Membrecht getypeerd als „een' waarachtige driehoek: eenzaamheid, schuld, angst". Maar de tragiek blijft schrijnen. Het verlangen naar en soms ook het uitzicht op een betere werkelijkheid blijft (b.v. „Wierook en tranen"). Leer wat de moderne literatuur betreft de scheiding enigszins leggen tussen wat waar is (in de zin van door de schrijver eerlijk gemeend) en wat gekunsteld, onwaar aandoet. De motieven die genoemd werden, kunnen op een indrukwekkende wijze functioneren, zodat je kunt zeggen: de schrijver heeft zijn levensgevoel eerlijk uitgesproken, maar er kan ook mee gegoocheld, gekwanseld worden: een roman met sexs, een dosis angst, gelardeerd met wat eenzaamheidsgevoelens, enz. ligt goed „in de markt". De omslagen dikken het geheel nog wat aan in de trant van: hier is een onovertroffen roman waarin het huidige levensklimaat treffend wordt beschreven; u kunt het beslist niet ongelezen laten, enz.

Probeer eens een beetje door een boek heen te kijken, laat je niet zo gemakkelijk opjagen. Let ook op jezelf als je leest: hoe doe je dat? Sta je niet „vrij" tegenover het boek? Probeer het dan weg te leggen. Wordt de huiver, de schrik te groot, leg het dan weg en wijs het af. Durf dan de beslissing te nemen': dit boek komt, hoewel ik eraan begonnen ben, toch niet op mijn lijst.

Durf tenslotte tégen de mode in te gaan door óók — als tegenwicht én om de eigen waarde — christelijke literatuur te lezen. Er is n.1. vanaf 1900 een christelijk-literaire beweging geweest, die door de grote kritiek soms is doodgedrukt, maar meer nog is doodgezwegen. Het is soms irriterend, werkelijk goede christelijke romans nu nooit meer te horen noemen of vermeld te zien. Zo gauw het christelijk is, wordt er kennelijk getwijfeld aan het literaire gehalte. Als het boekje Lijstebrij komt met een aantal weinig voorkomende titels, die de progressieve schrijvers van dit boekje kennelijk liggen, dan mogen wij dat toch ook!

Daarom zou ik aan het einde van deze beschouwing graag de waarde van deze christelijke romankunst willen benadrukken. Zeker op de. christelijke middelbare scholen behoort aan de protestantse letterkunde van de 20e eeuw behoorlijk aandacht geschonken te worden. Als Revius behandeld wordt, mag De Mérode niet ongenoemd blijven!

Tenslotte

Ook in ons schoolleven staan we in de gebrokenheid van het bestaan. De werkelijkheid van de zonde dringt zich steeds meer op. Ook jouw „vlees" begeert de ongerechtigheid. Ik hoop echter dat er een strijd in je gaande is, n.1. tussen vlees en Geest. En dat in die strijd de bede geboren wordt: Leid ons niet in verzoeking!

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 augustus 1974

Daniel | 22 Pagina's

ik moet

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 augustus 1974

Daniel | 22 Pagina's