Souvenir uit het Amazone-gebied

Kees, 24 jaar, kwam vorige week op mijn spreekuur. Hij was sinds een aantal weken terug uit Zuid-Amerika, waar hij enkele weken had rondgetrokken. De laatste week had hij in het Amazone-gebied vertoefd, en kort daarna bemerkte hij een beginnende steenpuist op zijn linker bovenbeen.

De puist werd groter, en op het moment dat er viezigheid naar buiten begon te komen had hij geprobeerd de puist uit te knijpen. Tot zijn schrik kwam er een soort made van ongeveer een centimeter grootte naar buiten! Dat was voor hem reden om toch mijn spreekuur te bezoeken.

De vorm van de larve en de plaats van herkomst brachten ons, aan de hand van een oud parasitologie-leerboek, tot de juiste diagnose. In Zuid-Amerika leeft een grote blauwe bromvlieg, Dermatobia hominis, die zich op een merkwaardige wijze voortplant. Zij legt haar eitjes niet rechtstreeks op mens of zoogdier, maar laat dat karwei door een ander insekt opknappen!

Zij zoekt overdag naar een bepaalde muggesoort, die onder vochtige bladeren de dag doorbrengt. Vervolgens legt zij haar kleverige eitjes tegen deze muggen aan. In enkele dagen ontwikkelen zich in deze eitjes larfjes, die geduldig wachten tot de mug 's nachts op mensen- of dierenjacht gaat.

Als de mug zich op mens of dier neerzet, laten de larven zich, geprikkeld door de lichaamswarmte, vallen en proberen de huid binnen te dringen. In de huid ontwikkelen zij zich tot een grote made. Wanneer deze zo'n twee centimeter groot is, dringt hij via de gevormde puist naar buiten en verpopt zich op de grond.

Officieel moet de larve via een sneetje in de huid voorzichtig worden verwijderd; stukdrukken kan soms een heftige allergische reactie veroorzaken. Gelukkig was dat bij Kees niet het geval geweest. De overgebleven puist geneest meestal zonder problemen.

Overigens komt in Afrika een andere vliegesoort voor, die bij voormalige tropengangers niet onbekend is. Diverse kinderen van zendingswerkers hebben besmetting hiermee aan den lijve ondervonden. Het betreft de Tumbu-("Toemboe-")vlieg, een geelgekleurde vlieg die haar eieren legt op zandige grond die met urine is doordrenkt, maar soms ook op kleding die urineresten bevat (luiers, kinderkleertjes).

De larfjes dringen de huid binnen vanaf de kleding of vanaf de grond (spelende kinderen), vaak op een aantal verschillende plaatsen. Ook hier ontstaan een soort steenpuisten met een putje in het midden, waarin nog juist twee puntjes zichtbaar zijn; de ademopeningen van de made.

Door de puisten met vaseline in te smeren krijgt de larve het benauwd, kruipt verder naar buiten, en kan zo worden uitgedrukt. De genezing verloopt verder ongestoord.

Besmetting via de grond is moeilijk te voorkomen; luiers en kleertjes strijken voorkomt besmetting via die weg. Beide ziektebeelden beperken zich tot de tropen; van onze Hollandse vliegen hoeft u een dergelijke besmetting niet te verwachten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen