QUIS NON FLERET ?

Gereformeerde Synode en Prof. Kuitert stemmen overeen in belijden Krantenbericht 22 november 1972 Prof. Kuitert door de storm der verontrusting geloodst Krantenbericht 24 november 1972

Dat is plagiaat. Die titel bedoel ik. Die titel gebruikte Ds. A. Vergunst voor een artikel in De Waarheidsvriend dat hij schreef over de gescheurdheid in de Geref. Gezindte. Maar bij het voorbereiden van de kopie voor Daniël was de titel van Ds. Vergunst steeds in mijn gedachten. Wie zou niet wenen? Wanneer de kerk ons ter harte gaat; wanneer het welzijn van ons volk als geheel ons ernst is; wanneer het Woord van God ons lief is, dan mogen wii bij krantenberichten zoals hierboven is weergegeven wel zeggen: Quis non fleret?

De vorige maal schreef ik over vreemde geesten. In de maalstroom van deze tijd vragen we ons wel af wat nu nog vreemde geesten zijn. Van alle kanten worden ideeën geponeerd en opgedrongen die met de Schrift in strijd zijn. Geïmporteerd uit Amerika, zoals de Jezusbeweging, waarover in de volgende nummers van Daniël geschreven zal worden door andere scribenten. Of afkomstig van d.e Vrije Universiteit van Amsterdam, waarover nu dan iets. Want daarover heeft de Synode van de Gereformeerde Kerken in Lunteren zich in de laatste week van de maand november gebogen. Eigenlijk zeg ik het niet goed. Zij heeft zich daar niet over gebogen, maar heeft zich er voor gebogen. Aan het oordeel van de Synode waren onderworpen geschriften van Prof. Kuitert en Dr. Wiersinga met name. De naam van de eerste is bekend, de naam van de tweede misschien minder. Dr. Wiersinga is destijds gepromoveerd op een proefschrift dat handelde over de verzoening. In clat proefschrift werd eigenlijk aangevallen' cle leer van de plaatsvervangende verzoening. De leer dus dat Christus in de plaats van Zijn volk de straf der zonde gedragen heeft en door Zijn bloecl de toorn Gods heeft gestild en Zijn gerechtigheid genoeggedaan. Over deze laatste zaak heeft de Synode zich niet uitgesproken. Daarover zal nog nader gediscussieerd moeten worden. Maar wel heeft de Synode besloten clat Prof. Kuitert niet in die mate van cle belijdenis van de Ger. Kerken afwijkt dat er speciale maatregelen' moeten worden genomen. Zelfs werd een voortgezet gesprek niet noodzakelijke geacht. Hoe men tot deze conclusie komt is een raadsel dat ik niet vermag op te lossen. Wel kunnen we bedroefd zijn over deze ontwikkelingen, waar het gaat om het verval van een kerk die zoveel leden onder ons volk telt.

Gereformeerd of niet?

Gereformeerd is een naam. Maar in die naam wordt tot uitdrukking gebracht het verbonden zijn aan cle Schrift als het Woord van Ged en aan de belijdenisgeschriften die daarop gegrond zijn, in het kort aangeduid: cle drie formulieren van enigheid. Er is een verbondenheid met de gereformeerde theologen' uit vroeger eeuwen. De vraag is nu moeten de opvattingen van Prof. Kuitert als nog gereformeerd aangemerkt worden? Is er een onderwerpen aan het gezag van de heilige Schrift. Is er een verbondenheid aan de drie formulieren van enigheid, waarin de kerken gedurende eeuwen hun geloof hebben beleden, kenbaar gemaakt en verdedigd? Voor de toetsing van de theologie van Kuitert zou een grotere ruimte nodig zijn dan de toegemeten

twee pagina's. Daarom geeft ik alleen enkele conclusies waartoe Prof. Kuitert kwam in zijn theologisch denken. En deze conclusies tonen voldoende het afwijken van de gereformeerde theologie aan.

Vanwaar is de dood?

Die vraag naar de oorsprong van de dood is naar de eenvoudige Schriftgegevens beantwoord met het woord van Paulus: De bezoldiging der zonde is de dood. Het is een loon dat de mens wordt uitbetaald. De Gereformeerde theologen hebben altijd op grond van de Bijbel de dood als een samengesteld geheel geleerd. Namelijk: de geestelijke, de tijdelijke en de eeuwige dood. Niet alzo Kuitert.

Volgens hem is deze zienswijze in deze tijd niet houdbaar. En dan wordt door hem een argument uit de biologie gebruikt. Er is geen leven zonder dood en geen dood zonder leven. Dat wil dus zeggen dat de mens altijd sterfelijk geweest is. Het sterven is dus geen loon maar hoort bij het leven. De mens moet een positieve betekenis aan de dood geven. Hij moet anderen helpen bij het leren sterven. En de mens moet plaats willen maken voor anderen. Een van de moderne uitingen is het beschikbaar stellen van organen ten behoeve van transplantatie. De vergeldingsgedachte bij de dood is dus geheel verdreven. In Hebreeën zegt cle apostel echter: Het is de mens gezet eenmaal te sterven en daarna het oordeel. Die Schriftplaats geeft mogelijk te veel moeilijkheden. U begrijpt wie de historiciteit van Genesis 2 en 3 in twijfel trekt, zelfs die geheel verwerpt moet wel tot deze principieel onaanvaardbare leerstellingen komen.

De opstanding

Ook ten aanzien van de opstanding van de Heere Jezus heeft deze hoogleraar gedachten die zo verwerpelijk zijn dat het verbazing wekt, dat zulke dingen zo maar gezegd mogen worden. Want ook op dit onderdeel moet de eenvoudige Schrift wijken voor allerlei speculaties, die het wonder van de opstanding van Christus uit de doden tot niet meer dan enkele gedachtenspinsels reduceert. De opstanding moet dan volgens hem zo verstaan worden dat de Heere Jezus voortleeft in het geloof. Hij staat lichamelijk op in de Zijnen. De dood. kan Jezus wel stoppen maar niet het woord dat Hij draagt. Door Zijn opstanding is Jezus ingegaan in een nieuwe bestaanswijze, die we dan zouden tegenkomen als eenheidscheppende factor in de ontwikkelingsgeschiedenis van mens en wereld.

Gods wet

Ten aanzien van de normen voor het leven sluit Kuitert niet aan bij de wet Gods die als regel voor het leven gegeven is. Wat is toegestaan om te doen en niet te doen? Alles — zo leert hij — waardoor het grootste geluk voor grootste getal bereikt wordt. De Bijbel is niet meer bruikbaar gezien de gewijzigde structuur van de samenleving. Wij zullen dus onze weg zelf moeten zoeken. Het Koninkrijk der hemelen komt in deze wereld in het verschiet. Hoe het moet met de voorzeggingen omtrent het laatste der dagen en de algehele afval en de antichrist die op zijn troon zal zitten als een' God in zijn tempel is natuurlijk niet duidelijk. Want volgens Kuitert zal het als maar beter gaan. En geen wonder. Want als de wet van God wordt afgeschaft zijn we onszelf tot norm.

De grote lichtende figuur in het werk van Kuitert is Marx. En nu zijn we er wel zo'n beetje. Het is maar een greep!! In Marx vinden we naar Kuiterts mening de oplossing van de problemen. En wee hem die deze maatschappij idealen niet volgen wil on zich daartegen verzet. Die worden door hem zonder meer in de ban gedaan. Bovendien is van Marx te leren dat de innerlijke verdeeldheid van de kerk wel eens de weg zou kunnen zijn waarop God ons van de bestaande kerk afhelpt en' ons wil leren zonder deze vormen te leven in deze wereld als mensen die zijn wil volbrengen. De werkers worden van de kerk verlost. En degenen die met Kuitert niet meegaan, gaan met de kerk tenonder.

Waar hadden we het ook al weer over? O, ja, de Ger. Synode besloot dat Kuitert niet afwijkt van het belijden van de Ger. Kerken. En de verontrusten kunnen nu weer gerust zijn, want het is heus zo erg niet. Wie zou niet wenen?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen