Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Aan de jonge lezers,

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Aan de jonge lezers,

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het is al weer lang geleden dal een vriendelijke vriend uit de bloembollenstreek mij met een bezoek vereerde en namens de Daniël-redactie liet verzoek overbracht óók eens iets in Daniël te schrijven. Dat „óók" kan er nog bij door, maar dat „iets", daar worstel ik nog altijd mede. Hij liet namelijk een lijstje achter met onderwerpen die bespreking waard zijn, en dat lijstje ivas een foliovel, vol getypt. De. onderwerpen variëren van: doodstraf. Jodenvervolging, Barthse leer, de Hervormde Kerk, Veronderstelde wedergeboorte, christelijk onderwijs, het lectuurvraagstuk, Transvaal, Isacic Da Costa en zo gaat clat maar door, tot „naar Indië" toe.

Ook slaat er in: „3 data van betekenis." Dat had wel wat meer concreet mogen worden aangegeven; immers, er zijn vele data, waarvan men er allicht 3 van betekenis acht. Zou dat soms moeten slaan op de jaartallen 1834, 1886 en 1892, n.1. Afscheiding, Doleantie, Vereniging? Niet te vergeten het zelfstandig blijven cler Chr. Ger. Kerk in 1892. Ik voor mij acht echter ook 1907 nog al belangrijk. En hoe vaak lezen en horen wij in verband met de Kerken van „art. 31" niet van „1905"?

Voldoende keus dus. Nu gaat het er nog maar om er iets draaglijks over te schrijven. En dan met kennis van zaken. Aangezien ik nooit naar Indië ben geweest zou ik bijvoorbeeld daar moeilijk een brief aan kunnen wijden uit eigen wetenschap.

Laat mij tier zake komen,

U weet uit de tijd der Remonstrantse woelingen, die belangrijke jaren voor en na de Dordtse Synode van 1618/19, hoe vrijwel heel het volk er zich voor interesseerde, Zelfs de roomsen sloegen die strijd als met ingehouden adem gade. En hoe de kerk ook nadien ingezonken moge zijn. denk maar aan de jaren van van der Groe en de Napoleontische tijd, toch was er nog belangstelling voor godsdienstige voorvallen onder ons volk. 7, o stond de Afscheiding van Ds H. de Cock nog terdege in het middelpunt van de discussies in de samenkomsten, Ook de doleantie tmri Dr Knijper iri 1886 bracht nog veel beroering, al was die niet meer met 1834 te vergelijken. Enkele jongere lezers zullen zich nog de zaak van Dr Geelkerken in 1926 herinneren, toen deze in de Ger. Kerken is afgezet, nadat Ds Netelenbos in 1920 al diezelfde weg gegaan was, zij het om enigszins andere motieven, maar in de grond dezelfde afdivaling. En sedert 1943 of 1944 is er dan de kwestie van de mannen van „art. 31 der Dordtse Kerkenorde, " die in wijlen Prof. Schilder hun geharnaste voorstander hadden.

Welnu, nog tot in het begin van deze eeuw was de „doleantie" een zaak van aanbelang in de gereformeerde formaties en dat kwam ook daaruit voort, dat Kuyper zijn mensen door zijn onvermoeide pen zo in beweging hield en dat er toch velen waren, die niet heel zijn theologisch systeem konden accepteren.

Nu zijn de tijden wel veranderd. Het volk is onmiskenbaar onder de ban van materiële belangen gekomen, het gaat er nu in Nederland meer om wat wij verdienen kunnen dan om wat wij zullen geloven. Vandaar dat de eerste kerkelijke onenigheden niet meer heel het volk beroeren, maar alleen nog belangstelling van een deel van het kerkvolk hebben. Ge. kunt tegenwoordig een kerk uiteenrukken zonder dat het indruk maakt. Dan zijn er alleen nog kinderen des Heeren die wenen om de verbreking van Jozef. En dat vindt men nog maar schaars.

. Ook hebben twee wereldoorlogen hun invloed op de geestesgesteldheid der mensen niet gemist. Als 't nu om Gods waarheid gaat. ja. dan mogen ive niet wijken, al gaat dan 't kerkgebouw er aan. Maar, 't moet dan ook duidelijk aantoonbaar zijn. Voor zover er in onze eigen kring misverstanden bestaan komt het mij voor, dat men voor een groot deel langs elkander heen praat en dat, wat de grondstukken der leer betreft, het uitgangspunt van onze voorgangers veel meer hetzelfde is dan wij wel eens zouden denken. Ik spreek hier over 1952, niet over de jaren daarvoor. Dit laat ik hier echter rusten.

Reeds als kind hoorde ik vaak het woord „doleantie" gebruiken, ook de naam van Dr Abraham Kuyper was op veler lippen • niet alleen om de kerkstrijd maar ook door zijn politiek optreden. Nu deden de mensen onder wie ik opgroeide weinig aan politiek. Het kiesrecht was trouwens toen tamelijk beperkt, het was geenszins „algemeen kiesrecht." De „mindere man" had er weinig bij in dc melk te brokken en Kuyper wilde dat juist verbeteren, het kiesrecht uitbreiden. Aan vrouwenkiesrecht was men dus helemaal niet toe! In huis roerden de vrouwen haar mondje, ivel, maar in de politiek waren zij onmondig en de christelijke vrouwen en moeders begeerden ook geen kiesrecht,

Om de christelijke school werd nog gestreden: die kreeg van de overheid een jodenfooi en moest maar zien rond te. komen. De salarissen waren laag, zodat de meester van mijn klas een fiets bereed, waarvan de banden van buiten vele opgeplakte stukken vertoonden. En op de franse avondles rookte de goede man een stenen pijp, een Goudse. (Daarin kan je de tabak het best keuren.)

Zo vingen wij als kinderen veel gesprekken op, ivaarvan wij de strekking niet begrepen, maar die toch in het geheugen bleven liggen. Niet, als of 't altijd over de doleantie ging, o, neen, als men bij elkander was viel er gelukkig veel te praten, dat ver boven de kerkstrijd uitging. Gelukkig maar, anders had men maar een mager deel gehad, een hoofd vol van dogmatische beschouwing en daar een koud hart bij. Neen, de harten waren vaak verwarmd.

Maar ook daarover wijd ik nu niet uit.

Mij dacht, ik moest een kleine ervaring uit die tijd vermelden. die mij altijd is bijgebleven. En via dat voorval kom ik dan tot de belichting van enkele der theologische stellingen van Dr Kuyper, waartegen bedenkingen zijn aangevoerd.

Nu klinkt het raar, maar, het voorval, incident of de wederwaardigheid, hoe ge 't noemen wilt, die ik vertellen moet vond zijn aanleiding in de aankoop van een keukenstoel. Vader zou voor moeder even zo'n voorwerp gaan kopen of bestellen, en ik ging aan zijn hand mede de winkel in. Dat leek heel eenvoudig, maar er viel nog al iets bij voor, tvaar ik maar al te zeer getuige van icas. Moge. ik het dan een volgende maal mededelen, let op!

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 oktober 1952

Daniel | 8 Pagina's

Aan de jonge lezers,

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 oktober 1952

Daniel | 8 Pagina's