GEBED ALS ONDERWERP VAN GESPREK BIJ HET HUISBEZOEK

Het thema

Dit artikel gaat niet over het gebed waarmee het huisbezoek wordt afgesloten en waarmee het eventueel wordt begonnen. Daarover wordt in een ander artikel geschreven. Dit artikel heeft als thema het gesprek over het gebed bij het huisbezoek.

Mij is gevraagd om van verschillende kanten het onderwerp te benaderen en zo mogelijk enkele modellen voor een gesprek aan te reiken.

Op het huisbezoek kan over allerlei onderwerpen uit het christelijke leven worden gesproken. Zo ook over het gebed. We gaan er nu van uit dat niet slechts in het voorbijgaan het gebed ter sprake komt. Neen, het komt als apart thema aan de orde. Het hele gesprek is eraan gewijd.

Veel vragen

Laat ik dan eerst enkele gezichtspunten mogen noemen, die aan de orde kunnen komen. Ik schrijf nu nog niet over de volgorde waarin dat kan gebeuren; ook niet daarover hoe dat het beste kan gebeuren. Het gaat mij er nu om wat zo al bij een gesprek over het gebed ter sprake kan komen. De volgorde van de vragen is wat willekeurig en de lijst is niet volledig.

- Wat is het gebed?

- Hoe leer je bidden - als kind en als volwassene?

- Waarom mag je zo al bidden? Mag je om alles wat je bezighoudt of wat je graag zou willen hebben, bidden?

- Gebedsbelemmeringen - welke zijn die? Hoe kunnen we ze overwinnen?

- Wat is het voornaamste in ons gebed? Schuldbelijdenis, lofprijzing, dankzegging of voorbede?

- Hoe vaak moeten we bidden?

- Moeten we ook samen bidden, bijvoorbeeld in een gebedskring?

- Wie moeten er in een gezin bidden: man, vrouw? Ook de kinderen?

- Hoe helpen we in de gemeente mensen die alleen zijn, in hun gebed? Door alleenwonenden wordt wel eens gevraagd: Wilt u met me bidden? Dat doen weinigen, is hun ervaring. Toch heeft men er behoefte aan.

- Wanneer en voor welke dingen mogen wij de voorbede van de gemeente vragen?

- Hoe moeten we voorbede doen voor de noden van de mensheid en van de christenheid, als we de omstandigheden van anderen niet precies kennen?

- Moet je een gelovige zijn om echt te kunnen bidden?

- Moet je ook bidden met iemand die in coma verkeert, en met dementerende bejaarden?

- Wat moet je doen, als je het gevoel hebt, dat je bidden niet meer is dan sleur?

- Welke plaats heeft het gevoel in je gebedsleven? Kan dat gevoel het gebed belemmeren? Kan het ons gebed stimuleren? Is het terecht, is het wel echt als dit gebeurt?

- Wat moeten we, als we de indruk hebben dat ons gebed niet wordt verhoord? Zijn er onverhoorde gebeden?

- Hoe kunnen we het meebidden van de gemeente in de zondagse eredienst bevorderen?

- Welke is de plaats en de taak van de Heilige Geest in ons (leren) bidden?

- Soms zijn er tijden van biddeloosheid. Hoe kun je die te boven komen?

- Zijn er specifieke verzoekingen of bezwaren of mogelijkheden voor het bidden, als we ouder worden?

De ambtsdragers

Nu ik het lijstje nog eens overzie, kom ik tot de conclusie dat niet minder dan twintig vragen zijn opgesomd. Misschien is daar de vraag die u als eerste zoudt willen stellen, niet eens bij. Hoe het ook zij, de vragen die er wel bij zijn, geven te denken.

Ze zijn allereerst opgeschreven om ambtsdragers tot nadenken te stemmen. Als ze, samen of alleen, voor een gesprek over het gebed op pad gaan, dan moeten ze toegerust zijn. Ik wijs daartoe op twee taken. De eerste is, dat ze met de Bijbel bezig moeten zijn geweest. Ze moeten bepaalde Bijbelgedeelten gelezen en overdacht hebben met het oog op het gesprek bij het huisbezoek. Ze moeten zelf uit de Bron hebben geput, om anderen daarnaar te kunnen verwijzen. De tweede is, dat ze met problemen rond het bidden bekend zijn. Ze moeten erover nagedacht hebben. Ze moeten ook op vragen en moeiten kunnen ingaan. Daarbij wil het lijstje dat hierboven is afgedrukt hen helpen.

Het is bedoeld om het nadenken en het zoeken van antwoorden te stimuleren.

Het is nu de vraag hoe we dat praktisch zullen doen. Het huisbezoek is wat anders dan een gesprekskring. In zulk een kring kunnen we verschillende aspecten van het gebed aan de orde stellen. Die kunnen aan de hand van een Schriftgedeelte besproken worden. Daarbij kunnen discussievragen een handleiding zijn voor het gesprek.

Vier ‘modellen’

Op een huisbezoek moeten we anders te werk gaan. Ik zou er de voorkeur aan geven dat er binnen de kerkeraad eerst een gesprek plaatsvindt over wat zo al over het thema gebed op het huisbezoek ter sprake gebracht zal worden. Er kan een gesprekshandleiding of -model opgesteld worden. Binnen dat model moet er de nodige speelruimte zijn om op vragen van gemeenteleden in te gaan. Ik zou willen pleiten voor globale uniformiteit en individuele verscheidenheid.

Het lijkt mij het beste om enkele voorbeelden op te stellen. Ik noem nu vier thema’s en zal daarna wat dieper op elk van de vier ingaan.

I Het gebed als zodanig.

II Gebedsmoeilijkheden.

III De gebedspraktijk.

IV Gemeenschappelijk gebed.

Natuurlijk zijn deze vier onderwerpen niet nauwkeurig van elkaar af te grenzen. Men zal bij de behandeling van I ook wel eens een aspect van III raken. Datzelfde geldt van II en IV. Op zichzelf is dat geen bezwaar, mits men maar niet alles door elkaar haalt.

Voor I zou men zijn uitgangspunt kunnen nemen in het Onze Vader (Matth. 6:9-13) en/of in (vooral) antwoord 117 van Zondag 45.

Dan komen vooral drie vragen aan de orde: Wat is bidden? Hoe is de relatie van ons gebed tot het Woord van God? Bidden is het aanroepen van en het gesprek met God, Die is zoals Hij Zich in Zijn Woord heeft geopenbaard.

Vervolgens: Hoe moeten we bidden? In ware verootmoediging en met vertrouwen.

Tenslotte: Om welke dingen mogen we bidden? Het Onze Vader is een prachtig voorbeeld van het noemen van alle geestelijke en lichamelijke nooddruft.

Bij II moet vooral worden ingegaan op de vrijmoedigheid die de Heere geeft. Dat is niet ons gevoel dat het wel mag. Vrijmoedigheid is in het Nieuwe Testament het verlof om te bidden. God geeft ons het verlof Hem aan te roepen in Jezus’ naam. Een belemmering kan gelegen zijn in onze zonden. Die blokkeren de weg naar God - ook de weg van het gebed.

Een belemmering kan ook gelegen zijn in een verkeerde kijk op het evangelie. Alsof wij eerst aan allerlei voorwaarden moeten voldoen, alvorens te kunnen bidden. De verhouding wet en evangelie speelt ook een rol bij ons bidden. Hebben we op die verhouding de juiste kijk? Voor een gesprek over dit thema denk ik vooral aan Hebreeën 4:14-16.

III Voor de gebedspraktijk verwijs ik vooral naar psalmen als 141, 142 en 143, en naar Mattheüs 11:5-13. In al deze Schriftgedeelten komen vragen aan de orde die met ons dagelijks bidden samenhangen. Men overdenke als ambtsdrager zelf enkele teksten om die op een praktische manier in het gesprek ter sprake te kunnen brengen.

IV Hiervoor is Handelingen 2:42; 12:3-17; men kan ook denken aan het slot van Jacobus 5, en aan het feit dat veel aansporingen om te bidden in het Nieuwe Testament in het meervoud staan (Efeze 6:18-20; Kolossensen 4:2-4; 1 Thessalonicensen 5:17, 18). Dat betekent dat er ook gemeenschappelijk moet worden gebeden. Hier kunnen ook andere voorbeelden uit de Bijbel gebruikt worden.

De nadere bespreking van I-IV is alleen bedoeld om wat steun of stof te geven voor de bespreking. leder kan dat op eigen manier verder invullen en uitwerken.

Het is denkbaar dat als resultaat van de gesprekken op de huisbezoeken in de wijk een avond belegd wordt, waar de overgebleven vragen doorgepraat worden.

Het zou aanbeveling verdienen als de predikant, vóórdat het huisbezoek-seizoen begint, een preek houdt speciaal over het bidden. En dan uiteraard een praktische en pastorale preek. Misschien dat er zelfs behoefte is aan een preek als afsluiting.

Daarmee blijkt dat prediking en huisbezoek nauw bij elkaar aansluiten.

Graag vestig ik nog de aandacht op twee boekjes.

Prof.dr. J.P. Versteeg schreef Het gebed volgens het Nieuwe Testament (Buijten & Schipperheijn, Amsterdam; onlangs verscheen de derde druk). Zelf schreef ik Gebeden in de Bijbel (Kok, Kampen).

Beide boekjes kunnen dienst doen bij een gesprek op huisbezoek over het gebed.

Hartelijk hoop ik dat dit artikel bruikbare suggesties bevat voor het gesprek op het huisbezoek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen